Na de eerste coronagolf is geen inhaalslag gemaakt, blijkt uit actuele cijfers van de Nederlandse Vereniging Voor Pathologie (NVVP). Ook sinds de opheffing van de gedeeltelijke lockdown lopen ziekenhuizen de achterstanden niet in. 

Jos Bart, voorzitter van de NVVP, noemt de cijfers ‘alarmerend'. ,,Dit betekent dat er in Nederland duizenden patiënten moeten zijn met een ernstige, mogelijk kwaadaardige ziekte, die nog niet ontdekt is. Voor een aanzienlijk deel van deze patiënten bestaat een goede behandeloptie, mits behandeling niet te lang wordt uitgesteld. Verder uitstel betekent dat zij pas bij een specialist komen in een ernstiger stadium van hun ziekte. Dat is ongunstig voor de prognose. Daar maken wij ons grote zorgen over.’’

Tijdens de eerste coronagolf werd de reguliere zorg bij huisartsen en in de ziekenhuizen drastisch afgeschaald. De bevolkingsonderzoeken naar baarmoederhalskanker, borstkanker en darmkanker werden tijdelijk stopgezet. Dat heeft geleid tot een sterke daling van het aantal diagnoses, blijkt uit de cijfers van pathologen, die zich bezighouden met het stellen van diagnoses op basis van weefselonderzoek.

,,We hadden gehoopt dat een inhaalslag zou worden gemaakt. Maar na de eerste golf is een traag herstel opgetreden tot een normaal niveau. Daarna kwam de tweede golf. De achterstanden zijn nooit ingelopen’’, zegt Bart.
Hij verwacht komende maanden geen verbetering. Ziekenhuizen zeggen op dit moment nog altijd 10 tot 20 procent van de reguliere zorg af omdat ze hun handen vol hebben aan de zorg voor Covid-patiënten. ,,Naar het zich laat aanzien duurt de tweede golf nog de hele winter. Tegen die tijd zijn de achterstanden zo groot dat het onmogelijk zal zijn om een inhaalslag te maken. Ik ben bang dat patiënten dan te maken krijgen met wachtlijsten en met extra gezondheidsschade’’, zegt Bart.

Sinds het begin van de coronapandemie zijn dit jaar 15 procent minder diagnoses gesteld dan de afgelopen vijf jaar het gemiddelde was, blijkt uit de pathologiecijfers. Het gaat zowel om vormen van kanker als om andere ziekten, zoals chronische ontstekingen van het maag- en darmstelsel. De achterstand is het grootst bij ziekten die worden opgespoord via een bevolkingsonderzoek: bij darmkanker, borstkanker en baarmoederhalskanker ontbreekt meer dan 25 procent van het 'normale’ aantal diagnoses. Opvallend: bij kinderen is de achterstand even groot als bij volwassenen, volgens de pathologen. ,,Denk bijvoorbeeld aan coeliakie. Coeliakie, glutenallergie, is een goedaardige maar nare ziekte die bij een late diagnose een groeiachterstand kan veroorzaken.’’

De Federatie Medisch Specialisten spreekt ook van een zorgelijke ontwikkeling en roept iedereen met klachten op zich bij de dokter te melden. ,,Wees daar niet terughoudend in”, aldus de beroepsvereniging van circa 20.000 artsen in ziekenhuizen. ,,Het ziekenhuis is een veilige plek om naartoe te gaan en alle ziekenhuizen zijn open voor iedereen die het nodig heeft.”

Uit de pathologiecijfers blijkt dat de acute zorg wel op peil is gebleven: zo ligt het aantal blindedarmoperaties al het hele jaar op een normaal niveau.

Bekijk hier onze video's over de coronacrisis: