Een derde van de jongeren durft niet uit te blinken op school

Een derde van de leerlingen in de brugklas heeft het idee dat ze niet kunnen of mogen uitblinken op school. Van de tieners uit gecombineerde vmbo/havo-klassen heeft zelfs 41 procent het idee dat ze beter niet bij de besten kunnen horen. Dit blijkt uit het onderzoek Leerlijn van het Centrum Brein & Leren dat is verbonden aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

Sacha Kester 13-04-12, 14:58 Laatste update: 31-08-16, 06:47

Ruim tweeduizend leerlingen in de eerste klas van het vmbo, havo en vwo beantwoordden online vragen over hun vaardigheden, beleving, motivatie en sociale omgeving, en ook hun mentoren vulden een vragenlijst in. Hiermee wilden de onderzoekers in kaart brengen, welke factoren een rol spelen bij een al dan niet succesvolle schoolloopbaan.

'Presteren is volgens de heersende jeugdcultuur nergens voor nodig', zegt Jelle Jolles, directeur van het Centrum Brein & Leren. ' Sterker nog: als je dat wel doet, ben je een watje. Een nerd.'

Het jongetje met de bril dat altijd tienen haalt, is nooit de populairste van de klas geweest, maar volgens Jolles wordt de huidige afkeer van presteren deels gevoed door de manier de afgelopen jaren onderwijs werd gegeven. 'Het ging op de scholen niet meer om het vergaren van kennis, maar om hoe je moet samenwerken en informatie kunt vinden. Daar zijn we nu van terug gekomen, maar bij leerlingen is die mentaliteit nog lang niet omgeslagen.'

Op andere terreinen is het voor Nederlandse jongeren geen taboe om uit te blinken. 'Als het om sport gaat, willen Nederlandse jongeren wél de beste zijn', zegt Jolles. 'En in landen waar geen zesjescultuur heerst, zien we dat het zo ook in het onderwijs kan werken: daar streven leerlingen er zelf naar om goed te presteren.'

Nederlandse jongeren zullen die omslag zelf niet zomaar maken. Jolles: 'Daar moeten de overheid, de leraren en ook de ouders van onze tieners wel bij helpen.'