Een observatieteam zag de vier toen ze op 4 februari op een parkeerplaats bij Oosterhout bezig waren qat over te laden van een Engelse naar een Nederlandse bestelbus. Volgens het Openbaar Ministerie (OM) ging het om ruim 600 kilo.

Twee verdachten wonen in Engeland, één in Noorwegen en de vierde in het Friese Wolvega. Ze probeerden ieder voor zich hun rol in de drugssmokkel te minimaliseren.

Het OM heeft nog geen richtlijnen voor strafeisen in qat-zaken. Maar uitgangspunt is dat 250 gram van de drug qua strafbaarstelling gelijk zou moeten staan aan 5 gram hennep. Net als hasj en wiet wordt qat beschouwd als een softdrug. Volgens de officier van justitie is het middel verslavend en slecht voor de gezondheid.

Eén van de advocaten trok de gezondheidsrisico's van qat in twijfel. Bovendien zou de kans op verslaving gering zijn. Ook wees hij erop dat aan de strafbaarstelling van qat jarenlange (politieke) discussies voorafgingen.

Volgens de website van verslavingsexpert Jellinek hebben qat-bladeren het uiterlijk van een laurierblad. De effecten zijn vergelijkbaar met die van amfetamine en treden op door op de bladeren te kauwen. Qat moet zo vers mogelijk genuttigd worden en wordt ingevlogen uit Oost-Afrika. Het zijn in Nederland vooral Somaliërs die het middel gebruiken.

De uitspraak is op 30 mei.