EMA: Voordelen AstraZeneca zwaarwegender bij álle volwassenen

Het EMA concludeerde eerder weliswaar dat een combinatie van bloedstolsels (trombose) en een laag aantal bloedplaatjes (trombocytopenie) een zeer zeldzame bijwerking kan zijn van het vaccin. Maar de organisatie zegt dat de ernstige bijwerking naar schatting voorkomt bij 1 op de 100.000 gevaccineerde mensen. 

Nadelen van het vaccin werden eerder vooral geconstateerd bij vrouwen jonger dan 60 jaar. In Nederland zijn acht meldingen bekend. Bij vier van hen kwamen de bloedpropjes bij de longen terecht. Een vrouw is aan zo’n embolie overleden. Een andere vrouw kreeg ook een hersenbloeding. Het gaat om vrouwen tussen de 23 en 65 jaar.

In Nederland besloot het kabinet om het AstraZeneca-vaccin alleen aan te bieden aan mensen die zijn geboren in 1960 of eerder. Dat gebeurde na een advies van de Gezondheidsraad. In een reactie zegt het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport het EMA-oordeel te bestuderen. Later wordt bekeken of het Nederlandse vaccinatiebeleid moet worden aangepast.

De nadere studie levert volgens het EMA niet meer inzichten op wat betreft voordelen en risico’s ten aanzien van mannen en vrouwen. Wel is het duidelijk geworden dat de voordelen van prikken met AstraZeneca toenemen naarmate iemand ouder is en naarmate het aantal besmettingen groeit.

Het EMA houdt vast aan het advies om de tweede doses van het vaccin te geven vier tot twaalf weken nadat de eerste prik is gezet.

Eerder al liet het EMA weten dat de voordelen van de prik over het algemeen veel groter zijn dan de nadelen. Anders gezegd: het vaccin zal veel meer coronabesmettingen voorkomen dan bijwerkingen opleveren.

De Europese Unie reageert bij monde van commissaris Stella Kyriakides (Volksgezondheid en voedselveiligheid) op de EMA-studie. ,,Het is duidelijk: De voordelen van het coronavaccin van AstraZeneca wegen zwaarder dan de risico’s van de zeer zeldzame bijwerkingen. Het AstraZeneca-vaccin is een belangrijk onderdeel van onze vaccinvoorraad en het is effectief.’’

Kyriakidis is van mening dat het EMA-oordeel regeringen kan helpen in het nemen van hun besluiten over hun vaccinstrategie. 

Wel twijfelt de EU nog over het aanpakken en voor de rechter dagen van vaccinmaker AstraZeneca als het gaat om het naleven van de contractuele verplichtingen. ,,Er is nog geen besluit gevallen”, zegt voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie. AstraZeneca levert al maanden veel minder coronavaccins dan is afgesproken. Ook in het tweede kwartaal voldoet de Brits-Zweedse fabrikant bij lange na niet aan zijn verplichtingen.

Maar een handvol EU-landen, onder wie zwaargewichten Duitsland en Frankrijk, vraagt zich volgens EU-bronnen af of juridische stappen wel zin hebben. AstraZeneca produceert simpelweg te weinig vaccins om zich aan zijn contracten te houden. Dat verandert niet ineens door een gang naar de rechter, denken ze. De EU moet samenwerken met de vaccinfabrikant om zoveel mogelijk doses te bemachtigen, zei de Duitse minister van Volksgezondheid Jens Spahn vandaag. Een juridische procedure heeft volgens hem geen prioriteit.

Langzamerhand verdampt het verzet tegen een rechtsgang, schrijven Brusselse media. Vrees om de verstandhouding met de farmaceut op het spel te zetten is er volgens een EU-bron niet. Die is al voorgoed verzuurd. Het Nederlandse ministerie van Volksgezondheid wil formeel nog geen standpunt innemen over een eventuele rechtszaak. Het onderwerp moet eerst door de lidstaten onderling besproken worden, laat een woordvoerder weten.

Bekijk al onze video’s over het coronavirus in deze playlist: