Een asielzoekerscentrum in Schalkhaar. © FOTO HISSINK

Eritrese asielzoekers trekken zich steeds verder terug in hun eigen kring

Eritrese asielzoekers in Nederland hebben zelden werk, spreken nauwelijks Nederlands en hebben zo’n afstand tot de samenleving dat ze zich steeds verder dreigen terug te trekken in hun eigen kring. ,,Een tamelijk somber beeld”, concludeert het Sociaal en Cultureel Planbureau in een rapport dat vandaag verschijnt.

Cyril Rosman 16-11-18, 00:01 Laatste update: 01-02-19, 17:00

,,Eritrese statushouders (asielzoekers met een verblijfsvergunning, red) hebben moeite om in Nederland hun weg te vinden. Dit land is op bijna alle onderdelen anders dan wat ze in Eritrea gewend waren”, schrijft het SCP gesprekken met 26 Eritreeërs en 22 experts. ,, Doordat het contact mislukt dreigen de misverstanden tussen statushouders en Nederlandse instanties steeds groter te worden.”

22.000 aanvragen

Dat is onder meer zorgelijk omdat de Eritreeërs na de Syriërs de grootste groep ‘nieuwe’ asielzoekers in Nederland zijn. Tussen 2014 en de eerste helft van 2017 deden zo’n 22.000 Eritreeërs hier een asielaanvraag. De meeste aanvragen worden gehonoreerd. Het afgelopen half jaar kwamen er elke maand enkele honderden asielaanvragen binnen, een groot deel daarvan bestond uit aanvragen voor gezinshereniging.

De meeste Eritreeërs geven aan dat ze hun land ontvluchten vanwege de militaire dienstplicht en het autoritaire regime. Die dienstplicht kan jarenlang duren, wordt niet of nauwelijks betaald en gaat vaak gepaard met mishandelingen. De tocht die de vluchtelingen afleggen is lang en vol gevaar: vooral in Libië worden veel migranten uitgebuit, mishandeld en verkracht. Aan de Libische kust worden ze door smokkelaars op rubberbootjes richting Europa gezet.

,,Voor de reis nam elke vrouw een prikpil voor drie maanden om niet zwanger te raken. Het was bekend dat een vrouw door Soedanezen of door Libiërs verkracht wordt! Als je geen prikpil nam, zou de kans op zwangerschap dus groot zijn. De verkrachting kun je niet voorkomen. Als de reis niet te lang duurt, kan je een zwangerschap wel voorkomen. Je weet als vrouw dat dit kan gebeuren en voordat je uit Soedan vertrekt, neem je afscheid van je leven.” Een Eritrese asielzoeker in het rapport.

Hun hoop op een beter leven in Nederland, lijkt vaak uit te lopen op een deceptie. Ze hebben meestal geen diploma’s en als ze die wel hebben, worden ze niet erkend. Omdat ze geen Engels spreken en het erg moeilijk hebben Nederlands te leren, hebben ze weinig contact met Nederlanders. ,,Ze trekken zich daarom terug ‘in eigen kring’, zoeken andere Eritrese statushouders op die in hetzelfde schuitje zitten of vereenzamen wanneer ze geen herkomstgenoten in de buurt hebben”, aldus het SCP.

Ook is er een ‘forse kloof’ tussen de asielzoekers en de instanties en vrijwilligers die hen moeten begeleiden. ,,Er lijkt sprake te zijn van een diep misverstand. Eritreeërs zien hun behoefte aan ondersteuning niet beantwoord, en onder instanties ontstaat het beeld van een passieve, weerbarstige en moeilijk te activeren groep.”