Jongeren- en studentenorganisaties voerden eerder actie bij de Tweede Kamer tegen het leenstelsel. © ANP

Ex-student krijgt geen hypotheek bij studieschuld

Een studieschuld blijkt nog steeds een enorm obstakel voor wie een huis wil kopen. Banken rekenen bij hypotheekaanvragen met de oorspronkelijke studieschuld, terwijl de Tweede Kamer het kabinet al in 2015 opdroeg om de regels toe te passen zodat alleen rekening wordt gehouden met de schuld die op dat moment nog open staat. Omdat dit niet is gebeurd, hebben ex-studenten nauwelijks kans om een starterswoning te kopen.

Hanneke Keultjes 27-08-18, 06:49 Laatste update: 27-08-18, 12:18

Dat stelt studentenorganisatie Interstedelijk Studentenoverleg (ISO) na een inventarisatie naar de effecten van een studieschuld op het aanvragen van een hypotheek. In 2015 werd de basisbeurs vervangen door een studielening en lenen studenten vaker en meer.

Gemiddelde studieschuld

Het ISO onderzocht hoe dat nu uitpakt. Daarbij ging het uit van de gemiddelde studieschuld van 21.000 euro en een bruto jaarinkomen van 40.000 euro. Als dan bij de vijf grootste hypotheekverstrekkers een annuïteitenhypotheek met een rentevaste periode van 10 jaar wordt aangevraagd, blijkt dat studenten door hun studieschuld ruim 25.000 euro minder kunnen lenen voor de aankoop van een huis. Het bedrag dat ze niet van de bank krijgen, is groter dan de hoogte van hun studieschuld.

Als je dan een huis van tussen de 175.000 en 200.000 euro wil kopen, moet je wel heel veel eigen geld inleggen
Tom van den Brink

Dan blijft er te weinig over om een starterswoning te kopen, stelt Van den Brink. ,,Als je dan een huis van tussen de 175.000 en 200.000 euro wil kopen, moet je wel heel veel eigen geld inleggen. Starters op de arbeidsmarkt hebben geen pot met geld staan. Dan moeten ze de spaarpot van hun ouders gaan plunderen.”

Studenten uit gezinnen met lagere inkomens, waarvan de ouders doorgaans minder kunnen bijdragen, worden zo extra hard geraakt. Volgens het ISO werken de huidige regels kansongelijkheid ‘tot ver na de studie’ in de hand. ISO-voorzitter Tom van den Brink vindt het ‘een tikkie onbegrijpelijk’ dat banken blijven rekenen met de oorspronkelijke schuld. ,,Dan geef je studenten toch ook geen prikkel om af te lossen?”

Niet relevant

In 2016 schreef toenmalig minister Stef Blok van Wonen aan de Kamer dat de actuele studieschuld ‘niet relevant’ is, omdat het maandbedrag tijdens de hele terugbetaaltermijn constant blijft. Het maakt ‘geen verschil voor de maandlasten’, reageerde hij op een aangenomen motie uit 2015. Die werd ingediend door Wouter Koolmees (D66) en Carola Schouten (ChristenUnie), beiden destijds Kamerlid en inmiddels minister in Rutte III.

Wel kunnen banken bij het bepalen van het maximale hypotheek rekening houden met de studieschuld die op dat moment nog open staat. Daarvoor moet de ex-student wel zelf het initiatief nemen door een herberekening op te vragen bij DUO, de organisatie van het ministerie van Onderwijs die de studieleningen verstrekt. Zelfs dan zijn hypotheekverstrekkers niet verplicht om rekening te houden met het lagere schuldbedrag.

Geen goede voorlichting

Van den Brink verwijt DUO dat het geen goede voorlichting geeft over de consequenties van lenen. De studielening wordt volgens hem ‘hartstikke positief gepresenteerd’. ,,Het is ‘sociaal’, er zijn gunstige voorwaarden, je hoeft niet af te lossen als je geen baan hebt en je krijgt geen BKR-registratie. Maar ondanks die mooie verhalen betaal je de rekening als je eenmaal student-af bent.”

De ISO-voorzitter vreest dat studenten hierdoor in de toekomst vaker in de problemen zullen komen op de woningmarkt. ,,Het ergste moet nog komen; het leenstelsel bestaat pas net. Daarom moet de minister vanaf het komend studiejaar eerlijk zijn en studenten voorlichten dat lenen risico’s met zich meebrengt.”

Bekijk ook beelden uit maart 2018 waarin studenten een tentenkamp opslaan op het Janskerkhof in Utrecht als protest tegen de krappe woningmarkt en dure studentenkamers: