Experts boos over uitblijven vitamine D-advies: ‘Alsof het niks interesseert dat mensen dood gaan’

Bijna twee maanden geleden riepen experts in deze krant iedereen op om vitamine D te gaan slikken tegen corona. Deze groep experts kreeg veel bijval van onder meer huisartsen, longartsen en andere hoogleraren. Zo zegt de vooraanstaande hoogleraar voeding en gezondheid Jaap Seidell van de Vrije Universiteit: ,,Wachten op absoluut bewijs bij vitamine D lijkt onverstandig gezien het grote aantal mensen met lage vitamine D spiegels en de belangrijke rol die vitamine D speelt in het immuunsysteem.’’ Hij is - in lijn met onder meer dit wetenschappelijke artikel uit The Lancet - voor het uit voorzorg slikken van vitamine D. 

Sinds de oproep van de deskundigen, verschenen er bovendien meer studies die wijzen op het nut van vitamine D bij corona. Hoogleraar Gezond Ouder worden Manfred Eggersdorfer van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) wijst op een studie van de vooraanstaande Duitse kankeronderzoeker Herman Brenner: ,,Daarin staat dat vitamine D-tekorten verantwoordelijk kunnen zijn voor bijna negen van de tien coronadoden. Dat is een geweldig groot aantal!’’ Uit een overzicht van allerlei wetenschappelijke artikelen over het effect van vitamine D op corona, blijken steeds meer positieve resultaten. 

Het onderzoek is gebaseerd op een groep van 118 personen met vitamine D-tekorten die werden opgenomen in een Duits ziekenhuis,  daarvan overleden er zestien. De sterfte van 11,3 procent was veel hoger onder patiënten met een vitamine D-tekort, dan onder andere patiënten.  De wetenschappers stellen dat het om een kleine studie gaat, maar schrijven dat het ‘misschien wel onethisch is om te wachten op de resultaten van langer lopende onderzoeken voordat actie voor de publieke gezondheid wordt ondernomen.’

 ,,In de wetenschappelijke wereld groeit de eensgezindheid over de belangrijke rol van vitamine D’’, verklaart Eggersdorfer. ,,Het kan de kans dat je corona krijgt verkleinen én de infectie kan korter duren.’’ Eggersdorfer, die in het verleden verbonden was aan chemiebedrijf DSM, maar daar geen financiële banden meer mee heeft, omdat hij gepensioneerd is, werkt samen met twee andere wetenschappers aan een betoog vóór vitamine D.

De afwachtende houding van overheden schiet bij wetenschappers in het verkeerde keelgat. Het ‘frustreert’ bijvoorbeeld hoogleraar immunologie van de Wageningen Universiteit Huub Savelkoul. ,,Er zijn steeds meer studies die het voordeel van vitamine D aantonen. Ik vind het een soort van arrogantie dat de overheid eerst een metastudie wil afwachten. Het lijkt wel alsof het ons niks interesseert dat er ondertussen mensen in het ziekenhuis komen en dood gaan. Met die opmerking moet u maar voorzichtig zijn, maar dat is wel waar mijn frustratie zit.’’

De kans op overdosering bij vitamine D is volgens Savelkoul klein.  ,,Dan moet je in één keer één à anderhalf potje achterover slaan. Iedereen met normaal gezond verstand snapt dat dit niet verstandig is.’’

Hij krijgt bijval van Harry Wichers, hoogleraar biochemie en voedingswetenschappen Wageningen Universiteit. ,,Ik denk dat de aanwijzingen voor vitamine D net zo goed zijn als voor het afstand houden. Laten we vooral niet wachten tot het te laat is!’’ Volgens Onno van Schayck, hoogleraar Preventieve Geneeskunde aan de Universiteit Maastricht is er ‘met name in de winter alle reden om voldoende vitamine D te nemen’. 

Internationaal is er nu ook een wereldwijde oproep aan regeringen om meer aandacht te vragen voor vitamine D in strijd tegen corona, ondertekend door honderdvijftig wetenschappers, waaronder meer dan zestig hoogleraren. Hoogleraar geneeskunde Michael Holick van Boston University: ,,Mensen wachten op een magisch wonderpilletje of op een vaccin, maar zien zoiets simpels als vitamine D over het hoofd.’’

Het ministerie van Volksgezondheid vindt dat de tijd nog niet rijp is voor een nieuw vitamine D advies. ,,Om al het corona-gerelateerde onderzoek in Nederland - en wereldwijd - goed te begrijpen, heeft minister De Jonge een Adviespanel met onafhankelijke experts ingesteld dat adviseert over kansrijke, innovatieve behandelingen voor COVID-19. Dit panel is ook gevraagd om te adviseren over Vitamine C en Vitamine D’’, verklaart de woordvoerder van de minister. ,,Wij kijken uit naar de resultaten van die onderzoeken. Het adviespanel ziet nu nog geen aanleiding om richtlijnen in te stellen voor vitamine suppletie.’’

In oktober spraken we al met hoogleraar immunologie Huub Savelkoul over de werking van vitamine D: