Het valt stil in de fractiekamer van de PvdA. Verbijsterd kijken de
Kamerleden elkaar aan. Heeft hij dat echt gezegd? 'Moge Allah je straffen,' schreeuwde Selcuk Öztürk net daarvoor tegen zijn collega Ahmed Marcouch. Die is even daarvoor door die andere dwarsligger, Tunahan Kuzu, ook al uitgemaakt voor 'leugenaar'.

Mannen willen weg
De fractie zit dan al 2 uur bij elkaar op de PvdA-burelen. Öztürk en Kuzu zitten donderdagavond niet op hun eigen plek, maar zijn bewust recht tegenover fractieleider Diederik Samsom gaan zitten. De vergadering verloopt emotioneel. De andere Kamerleden zien al snel: deze mannen willen weg.

'Ik dacht op een gegeven moment: flikker maar op, wegwezen,' zegt een Kamerlid. 'Diederik probeerde de boel nog te lijmen. Toen ze zelfs geen compromis wilden sluiten, was het over.'
 
Nu de twee niet langer tot de partij behoren, komen de tongen los in de PvdA. Het was al langer een puinhoop, zeggen Kamerleden. Öztürk noemen ze ronduit dom. 'Hij gedroeg zich vanaf dag één als een miskend kind,' zegt een Kamerlid over de afgelopen 2 jaar. 'Hij heeft nooit wat gepresteerd: zijn grootste verdienste is dat er spiegels hangen in de lift.'

Öztürk is radicaal, zegt een andere PvdA'er zelfs, en heeft de 10 jaar jongere Kuzu meegesleept. Het onafscheidelijke duo blijkt al 2 jaar grote druk uit te oefenen op Keklik Yücel, het Turkse PvdA-Kamerlid dat tot voor kort over integratie ging. Ze willen dat ze haar kritische toon matigt over bijvoorbeeld misstanden in moskee-internaten. Yücel is het zo beu, dat ze haar portefeuille overdraagt.

Eigen agenda
Had de PvdA kunnen weten wie ze 2 jaar geleden binnenhaalde? Nou en of, zeggen ze in Limburg. Daar kennen ze Öztürk maar al te goed: hij werd er in 2010 Statenlid namens de PvdA. 'Hij had vanaf het begin een totaal eigen agenda en die had vooral te maken met de Turkse gemeenschap,' zegt Marcel Kleinen, voorzitter van de PvdA Limburg. 'Aan de sociaal-democratie had hij amper een boodschap. Hij maakte zich drukker om ritueel slachten dan om de werkgelegenheid in Limburg.'

Öztürk kwam bij Statenvergaderingen regelmatig te laat. 'En dan ging hij Turkse kranten zitten lezen,' vertelt voormalig PVV-fractievoorzitter Laurence Stassen. 'Toen hij later naar de Kamer ging, dacht ik: hoe kun je zó iemand naar Den Haag halen?'   

Nauwe banden met Turkije
Ook over de Rotterdammer Kuzu ontstonden lokaal vraagtekens. In 2005, toen hij op de kieslijst voor de gemeenteraad wilde. 'Hij vertelde over zijn favoriete muziek en ineens schoot een Turks commissielid uit haar slof,' zegt oud-lid Jan Riezenkamp. 'Hij bleek fan van een zeer nationalistische band. We hebben hem toch op de lijst gezet. Wisten wij veel.'

Eenmaal in de Kamer tonen de twee hun nauwe banden met Turkije steeds openlijker. Kuzu wordt gelinkt aan een conservatieve Turkse beweging en spreekt lovend over de omstreden president Erdogan, net als Öztürk. Kuzu schrijft een boze brief aan de Bulgaarse ambassadeur, om te klagen dat Turken zo lang moeten wachten voor grensposten. Zijn ex-partijgenoten vragen zich af welke gunsten de twee nog meer hebben beloofd aan hun achterban.

Argwanend
Deed de partij dan helemaal geen onderzoek naar de achtergronden van het duo, voor ze de Kamer in gingen? Wel degelijk, zegt partijcoryfee en Parool-columnist Felix Rottenberg. 'De PvdA heeft een Turkse expert gevraagd naar hun achtergronden', zegt hij. 'Die adviseerde ze niet op de lijst te zetten. Dat zou problemen veroorzaken. Vervolgens heeft de PvdA de AIVD ingeschakeld. Die wuifde de waarschuwing weg.'

Een hooggeplaatste bron in de PvdA bevestigt dat de AIVD Öztürk heeft onderzocht, omdat hij banden zou hebben met een omstreden Turkse organisatie. Er kwam niets uit het onderzoek. Rottenberg: 'En dus kwamen ze toch op de lijst, om Turkse stemmen te werven.'

Kuzu en Öztürk starten een nieuwe beweging, melden ze. 'Eentje waar Nederland naar snakt.' En de PvdA? Die is twee Kamerleden armer en een crisis rijker.