Protest van ondernemers in Asten tegen een eventuele langere sluiting van winkels. © Sem Wijnhoven/DCI Media

Fel verzet tegen harde lockdown, kabinet zoekt naar versoepelruimte: ‘Niks doen is geen optie’

updateHet verzet tegen de lockdown groeit. Onder grote druk van ondernemers, gemeenten en provincies zoekt het kabinet naar versoepelruimte. De samenleving moet wat meer vrijheid krijgen, melden Haagse bronnen. ‘Helemaal niks doen kan niet.’

Peter Schouten & Niels Klaassen 12-01-22, 20:09 Laatste update: 13-01-22, 08:26

Het kabinet kan bijna niet anders dan het land wat van het lockdownslot halen vrijdag. Muiterij dreigt. En de roep om versoepelingen klinkt uit het hele land, in alle sectoren. En wat bijzonder is: zelfs burgemeesters en provinciebesturen roeren zich fel. Zo schreef de commissaris van de Koning in Overijssel vandaag een brief aan premier Mark Rutte waarin hij vraagt om heropening en begrip toont voor ondernemers die toch hun zaak willen openen, tegen de regels in. Ook de Provinciale Staten van Utrecht en de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG) roepen het kabinet op meer ruimte te bieden.

Daardoor neemt de druk op de politiek toe. ,,Helemaal niks doen aan versoepelingen is geen optie”, stelt een Haagse ingewijde. Een andere bron zegt: ,,Als er niet versoepeld wordt, breekt de pleuris uit. Maar wat er gaat komen, zal toch beperkt zijn.”

OMT-lid Andreas Voss besprak bij Op1 de dilemma’s die de heropening van het land met zich meebrengt:

Kleine stappen

Vanavond sprak het Outbreak Management Team (OMT) over de nieuwste RIVM-prognoses. De experts bogen zich over de vraag wat allemaal (deels) open kan: het hoger onderwijs, de contactberoepen, sportclubs en/of horeca. Als er al iets kan, zal het ‘in kleine stappen gebeuren’, meldt een bron.

Experts manen tot voorzichtigheid met heftig hoge aantallen besmettingen: vandaag weer meer dan 30.000. Tegelijkertijd zijn er duidelijke lichtpuntjes rond de mildere omikronvariant. Onderzoeken tonen aan dat het ziekteverloop bij deze variant minder ernstig is dan bij de deltavariant. De Belgische viroloog Marc Van Ranst zegt dat de omikronvariant ‘in de buurt komt van griep’.

Landen om ons heen kiezen niet voor een harde lockdown, en lijken vooralsnog zonder forse problemen door deze coronagolf te komen. Dat vergroot de druk op het kabinet nog extra.

_{Artikel gaat verder na de foto}

Ernst Kuipers, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (D66). © ANP

Minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid (D66) wilde eerder niet vooruitlopen op het besluit maar wees er wel opnieuw op dat de hoge infectieaantallen ook tot ontwrichting van de samenleving kunnen leiden, als honderdduizenden mensen besmet of in quarantaine thuis zitten: ,,Maar we hebben daarbij wel het voordeel dat sommige landen voorlopen. Daar kunnen we van leren.” Mogelijk worden de quarantaineregels wat versoepeld, schetste Kuipers: ,,Ik wil nog eens kritisch kijken of de quarantaineregels wel bij de huidige variant passen.”

Donderdagochtend spreekt een groot deel van het kabinet met RIVM-directeur Jaap van Dissel in het Catshuis, vrijdag besluit het kabinet definitief en volgt er weer een coronapersconferentie.

Overal willen ondernemers open, burgemeesters ook kritisch
In het Limburgse Valkenburg aan de Geul gaan vrijdag de winkels en horeca tussen 10.00 en 16.00 uur open, met toestemming van burgemeester Daan Prevoo. De burgemeester beschouwt de actie van de winkels en horeca als een demonstratie en dat is een grondrecht. Er zullen geen boetes en/of waarschuwingen worden uitgedeeld. De burgemeester heeft voorafgaand aan zijn beslissing overleg gevoerd met de politie.
Winkeliers, kleine ondernemers en horeca in bijvoorbeeld Aalten, Montferland, en Oude IJsselstreek die zaterdag uit protest open gaan, krijgen geen handhavers op hun dak. ,,We kunnen niet van lockdown naar lockdown gaan’’, zo klinkt het in de Achterhoek . Voorwaarde is wel dat aan de veiligheidsvoorschriften wordt voldaan, laten verschillende gemeenten weten. Of meer gemeentes ter plekke meedoen aan het gedogen, wordt vrijdag duidelijk.
Vanuit de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG) is eerder deze week al een brief gestuurd aan onder meer voorzitter Hubert Bruls van het Veiligheidsberaad. Bruls laat weten dat er wat hem betreft gewoon ingegrepen wordt.
Ondertussen heeft ook de provincie Overijssel een brief aan de premier gestuurd. Volgens commissaris van de Koning Andries Heidema is de huidige koers van de maatregelen met de strenge lockdown ‘niet langer verantwoord’. Overijssel vindt dat het beleid als uitgangspunt ‘we gaan open’ moet hebben. Net als in Gelderland vragen de Overijsselaars met name aandacht voor de winkeliers, horeca en evenementenbranche. Veel pijn doet het dat Nederlanders daar momenteel de grens overgaan en de Duitse middenstand spekken.
Vergelijkbare geluiden komen al tijden uit Noord-Brabant en Limburg die dagelijks hele massa’s mensen in België inkopen zien doen. Eerder deze week klonk het daarom vanuit onder meer Sittard, Roermond en Geleen al dat de winkels zaterdag gewoon open zullen gaan, ook als de lockdown wordt verlengd.

Handhaven

Het kabinet stelt de situatie van onder meer de winkeliers te begrijpen en hun pijn te delen. Maar minister Dilan Yesilgöz (Justitie en Veiligheid) vraagt ook iedereen om ‘zijn eigen verantwoordelijkheid en rol in de coronacrisis’ te nemen. Ze geeft aan dat er ‘gewoon gehandhaafd kan worden’ mocht het nodig zijn. Volgens minister Kuipers ‘raast de pandemie alleen maar door’ als iedereen straks zijn eigen ding gaat doen.

Kijk onze video's over de coronacrisis in onderstaande playlist: