Geen vervolging na dood twee jonge militairen in Mali; nabestaanden verbijsterd
VIDEODe dood van twee Nederlandse militairen bij een mortierongeluk in Mali, blijft vooralsnog onbestraft. Het Openbaar Ministerie zegt na onderzoek niemand strafrechtelijk verantwoordelijk te kunnen houden. Nabestaanden zijn verbijsterd. Zij stappen nu zelf naar de rechter om vervolging af te dwingen.
Delen per e-mail
Bij het ongeval op 6 juli 2016 kwamen Henry Hoving (29) en Kevin Roggeveld (24) om het leven toen een 60 millimeter mortier ontplofte bij het afvuren. De granaat vertoonde zwakke plekken. De militairen zelf trof geen enkele blaam, maar hun werkgever stapelde fout op fout, concludeerde de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Toenmalig minister van Defensie Jeanine Hennis en Commandant der Strijdkrachten Tom Middendorp legden na dat vernietigende rapport al in 2017 hun functie neer.
Voor de nabestaanden was dat een mooi gebaar, maar niet voldoende. Ze willen dat de mensen die verantwoordelijk zijn voor de wantoestanden worden vervolgd. Het kon toch niet zo zijn dat er twee jongens de dood in zijn gejaagd en dat er alleen mensen aftreden die politiek verantwoordelijk zijn, vertelde moeder Greetje Groenbroek van Henry Hoving in februari 2018. Toen stond ze op het punt aangifte te doen tegen Defensie wegens ‘dood door schuld’. ,,Als wij zoiets hadden geflikt, waren we aan de hoogste boom geknoopt,” zei ze toen.
Afgelopen week werd haar vrees waarheid. Het Openbaar Ministerie deelde in een persoonlijk gesprek en in een brief de conclusies met de nabestaanden waarom er niemand vervolgd kan worden. Het grootste probleem is volgens het OM dat de directe oorzaak van de vroegtijdige ontploffing niet is komen vast te staan, zo valt te lezen in de brief. Er lagen drie rapporten van deskundigen die niet eensluidend waren. Een door het OM ingehuurde onafhankelijke, buitenlandse deskundige kon ook geen 100 procent uitsluitsel geven.
Instabiel
Aannemelijk is dat de chemische verslechtering in de schokbuis van de mortier een belangrijke rol heeft gespeeld, maar zeker is dat dus niet. Meerdere factoren kunnen bovendien een rol hebben gespeeld die dat hebben veroorzaakt, aldus het OM. Zo kan het gaan om een productiefout die had moeten worden gezien, kan de mortier instabiel zijn geworden tijdens het vervoer naar Mali, of ging het mis in de opslag.
Omdat de precieze oorzaak niet is vast te stellen kan er ook niemand direct verantwoordelijk worden gehouden voor het ongeval, redeneert het OM op basis van in totaal vijf onderzoeken. De fouten die zijn gemaakt bij de aanschaf en ingebruikname van de mortieren zijn eveneens een individuele militair niet aan te rekenen. In dat zeer complexe proces - dat lang heeft geduurd en waarbij veel mensen zijn betrokken - is dat onmogelijk vast te stellen, vindt het OM.
De conclusies zijn een bittere pil voor de nabestaanden. ,,We hebben drie jaar moeten wachten op gerechtigheid en dat blijkt dan niet zo te zijn. Het OM zegt wel heel gemakkelijk het lukt niet”, reageert Greetje Groenbroek.
Een gevoel dat bij haar wordt versterkt als ze zelf de onderzoeken onder ogen krijgt waarop het OM haar conclusies baseert. ,,Eerlijk gezegd vind ik het een giller”, zegt ze.
Groenbroek leest erin dat er dienstvoorschriften zijn overtreden. Ze komt verklaringen tegen van een militair die zegt dat ‘onbruikbare munitie’ met een druk op de knop in ‘bruikbaar’ is veranderd zonder dat daar technisch onderzoek aan ten grondslag lag. Dat er militairen zijn die mensen kunnen aanwijzen waarvan ze weten dat ze hebben gelogen over informatie die is gegeven toen er onderzoek werd gedaan naar het fatale ongeval. ,,Ik snap dat je niet zomaar mensen kan vervolgen. Maar ik zie ook niet dat er iets is gedaan met die verklaringen. Dat is dan wel heel onbevredigend.”
Opsporen
Advocaat Michael Ruperti, die de nabestaanden bijstaat, noemt de beslissing van het OM onbegrijpelijk. Hij ziet nog genoeg aanknopingspunten voor verder onderzoek. ,,Omdat de precieze oorzaak van de ontploffing niet duidelijk is, kun je niet zeggen dat er helemaal niets strafbaars is gedaan. Deze munitie had nooit aangeschaft mogen worden en verscheept. De mensen die dat hebben gedaan, moet je opsporen. In het onderzoek dat er nu ligt zijn nog genoeg aanwijzingen die nader onderzocht kunnen worden om bij de leidinggevenden uit te komen die hiervoor verantwoordelijk zijn.”
Ik kan hier geen vrede mee hebben en geef niet op. Ons leven staat al 4,5 jaar op zijn kop. Elke keer worden wij geconfronteerd met die lege stoel
Het feitenonderzoek van de marechaussee bevestigt volgens hem dat er van alles mis ging van het moment van de aanschaf tot het ongeval. Net zoals ook de Onderzoeksraad voor Veiligheid dat al eerder concludeerde. ,,Maar er is gewoon onvolledig onderzoek gedaan naar wie daarvoor verantwoordelijk is.”
Ruperti snapt niet dat mensen met belastende verklaringen niet nader worden gehoord. ,,Zo’n militair die verklaart dat informatie is achtergehouden. Dat hij mensen kan aanwijzen die jokken. Dat is al een strafbaar feit op zich. Wij vinden dat je daar achteraan moet gaan. Dan kom je ergens.”
De nabestaanden laten het er dan ook niet bij zitten. Ze stappen nu zelf naar de rechter om vervolging af te dwingen. Moeder Greetje Groenbroek: ,,Ik kan hier geen vrede mee hebben en geef niet op. Ons leven staat al 4,5 jaar op zijn kop. Elke keer worden wij geconfronteerd met die lege stoel. Als ik mijn kleindochter zie denk ik vaak: zij zal Henry nooit leren kennen. Dat blijft heel confronterend. Daar hebben ze bij Defensie geen last van.’’
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUMInterview
Jet Bussemaker: Jongeren betalen hoogste prijs, grote consequenties op langere termijn
Dat doodgaan bij het leven hoort, verdient in de coronacrisis meer politieke aandacht, meent oud-PvdA-bewindsvrouw Jet Bussemaker. Bij het verschijnen van haar politieke memoires breekt ze een lans voor jongeren. ,,Die betalen de hoogste prijs. En ik denk dat die consequenties ook op langere termijn groot zullen zijn.’’ -
Steffan (34): ‘Ik zou het dubbele kunnen verdienen’
Hoeveel verdien je? Dat vragen we elke week aan een Nederlander. Vandaag: Steffan (34) werkt 26,5 uur per week als communicatiemedewerker voor een kunstinstelling. -
Koken & eten
Met deze betaalbare koffie gaat Blokker de concurrentie aan met andere cupjes: 'Dan maar minder marge’
Het begon vorig jaar met een eigen koffiecupmachine. Nu gaat huishoudketen Blokker een stap verder. Vandaag lanceert de winkelketen vier smaken koffie onder de eigen naam. Het is voor het eerst dat Blokker eigen voeding gaat verkopen. Blokker-ceo Jeanine Holscher noemt het een volstrekt logische stap. -
PREMIUM
Meiden die rijden staan opeens in de belangstelling: ‘Dit is meer dan een mannenwereld’
Het zijn de koninginnen van de weg, echte kilometervreters. Steeds meer vrouwen sturen met enorme vrachtwagencombinaties over de weg. Wekelijks zijn hun avonturen te zien in het populaire televisie-programma ‘Meiden die Rijden’. Vier vrachtwagenchauffeurs over hun keuze voor het vak, flauwe grappen en het ‘truckersbestaan’. -
Video
Rutte door links en rechts aangevallen in eerste tv-debat
Premier Mark Rutte is tijdens het eerste lijsttrekkersdebat op televisie, dat door 1,8 miljoen mensen werd bekeken, hard aangevallen door de andere lijsttrekkers. CDA-voorman Wopke Hoekstra noemde hem ‘ongeloofwaardig’ en GroenLinks-leider Jesse Klaver maakte hem meermaals uit voor leugenaar.
-
PREMIUM
Hanna krijgt door identiteitsfraude incassobureaus aan de deur: ‘Kom op! Dat dit zomaar kan’
Datadiefstal lijkt misschien onschuldig, maar de gevolgen kunnen ingrijpend zijn. Hanna krijgt sinds een paar weken pittige rekeningen van spullen die door een oplichter onder haar naam zijn besteld. ,,Ik voel me er zó onveilig door.’’ -
Geldzorgen nadat je partner overlijdt: ‘We moesten verhuizen naar een piepklein flatje’
Het zal je maar gebeuren: Je verliest je partner en in één klap kun je de huur ook niet meer opbrengen. De emotionele schok bij een overlijden is natuurlijk enorm. Maar als je gezin ook afhankelijk was van het inkomen van de overleden partner, dan komt al snel de tweede schok: geldproblemen. -
PREMIUM
Alle verkiezingsprogramma's geanalyseerd: oplossing voor woningnood zit er niet tussen
Wie wil dat het klimaatprobleem wordt aangepakt, heeft echt wat te kiezen bij de Tweede Kamerverkiezingen. Dat geldt niet voor de woningnood: geen van de onderzochte partijen kan die crisis de komende jaren tackelen.