Geheime stukken gaswinning: rol van Staat groter dan gedacht
De rol van de Nederlandse Staat bij de gaswinning is veel groter dan tot nu toe altijd gedacht. Dat blijkt stukken die vanaf de ondertekening in 1963 altijd geheim zijn gebleven. Sijbrand Nijhoff, een strijdvaardige boer uit Zijldijk, speelde de stukken door aan het Dagblad van het Noorden. Twee hoogleraren bekeken de overeenkomst. ,,De Staat zit er tot haar nek toe in."
Delen per e-mail
De inhoud van de overeenkomst is altijd geheim gebleven, ook leden van de Tweede Kamer kregen in het verleden geen inzicht in de stukken. Tijdens het gasdebat gaf minister Eric Wiebes onlangs wel aan de stukken openbaar te willen maken, maar dat niet te mogen. ,,Daar hou ik niet van, maar dat is contractueel zo vastgelegd."
Hoe Nijhoff en zijn advocaat Marco Kalmijn zelf aan de stukken zijn gekomen, is niet bekend. De twee vinden dat Groningers het recht hebben om te weten welke partijen verantwoordelijkheid dragen.
Elkaars gevangene
In de stukken wordt uiteengezet hoe de exploitatie van het Groningse gasveld zal verlopen. Er blijkt dat de NAM samen met de voorlopers van Shell en ExxonMobil (Esso) de Nederlandse overheid na de overeenkomst nog een brief stuurden. Zij bedanken daarin toenmalig minister De Pous en schrijven dat ze de 'maatschap' die is aangegaan zien als een 'concessionaris-naamloze vennootschap' met twee aandeelhouders; de Staatsmijnen en de NAM.
Dat detail is belangrijk, want daarmee is de Staat feitelijk een aandeelhouder van een vennootschap die het gasveld exploiteert. Hoogleraar bestuursrecht Herman Bröring van de Rijksuniversiteit Groningen zegt daarover tegen DVHN dat de Staat er zo 'tot haar nek toe in zit'.
Bröring wijst er verder op dat de overeenkomst duurt tot het gasveld is uitgeput. „Je zou verwachten dat de overheid een slag om de arm wil houden", zegt hij. Maar uit de overeenkomst blijkt dat deze niet kan worden opgezegd. ,,De partijen zijn zo elkaars gevangene."
Aansprakelijk
Volgens de advocaten van boer Nijhoff betekent de 'side letter' waarin de vennootschap wordt besproken dat de Staat mede-exploitant van het Groningse gasveld is. Die brief maakt volgens advocaten Marco Kalmijn en Marcella Spithoff de Staat verantwoordelijk voor de gevolgen van de gaswinning.
Ook hoogleraar ondernemingsrecht Loes Lennarts van de Rijksuniversiteit Groningen stelt dat de rol van de Staat groot blijkt te zijn. ,,Hetzelfde morele appel dat nu op Shell wordt gedaan, moeten we dus ook op de overheid doen."
De tot voor kort geheime stukken zijn nu online in te zien.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Schadeprotocol Groningen klaar: Staat handelt bevingsschade af
Groningers die gedupeerd zijn door aardbevingsschade die veroorzaakt is door de gaswinning kunnen vanaf 19 maart bij de Staat aankloppen voor een vergoeding. Dat staat in het nieuwe schadeprotocol waarover het Rijk, regionale overheden en belangenverenigingen het vandaag eens zijn geworden. -
update/video Code geel van kracht, mogelijk gladde wegen
Het is te laat voor een witte kerst, maar de liefhebber krijgt alsnog zijn zin: het sneeuwt. Dit zorgt voor veel sneeuwpret, maar pas vanavond op als je de weg opgaat. -
PREMIUM
Achtergrond Dit was kabinet Rutte III en dit is het huiswerk dat achterblijft
Rutte III wist onderlinge problemen te bezweren en lang de gevaren van buiten te pareren. Toch is de toeslagenaffaire het kabinet alsnog fataal geworden. Er blijft nog heel wat huiswerk achter voor de opvolger. -
PREMIUM
Koken & eten Met dit slimme bord krijgen kinderen tussen 4 en 8 jaar makkelijker hun groente binnen
Een grote groenteproducent ontwikkelde een slim bord dat kinderen helpt meer broccoli, erwtjes en witlof te eten. In het bord zijn vijf trucjes verwerkt. -
Staatstoezicht: Breng gasproductie met bijna helft terug
Omwille van de veiligheid van de Groningers moet de gaswinning uit het Groningenveld terug naar 12 miljard kubieke meter per jaar. Dat stelt het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) in een zwaarwegend advies aan minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat. De Gasunie waarschuwt echter dat er minimaal 14 miljard kuub nodig is.
-
Huizenprijs ongekend hoog door schaarste: koper kan ‘kiezen’ uit amper twee huizen
Woningzoekenden hebben nog altijd grote moeite om een geschikte plek te vinden. Ze zijn bereid diep in de buidel te tasten, ondanks de economische onzekerheid die de coronapandemie met zich meebrengt. In de huurmarkt ontstaat wel ademruimte. -
PREMIUM
Zo veranderen jouw arbeidsvoorwaarden in 2021
De coronacrisis heeft ervoor gezorgd dat we meer dan ooit thuiswerken. Dat heeft óók gevolgen voor ons loonstrookje en de secundaire arbeidsvoorwaarden die werkgevers willen bieden. Wat verandert er in 2021? En wat voor invloed heb je daar als werknemer zelf op? -
Miljardenclaim NAM dreigt bij terugschroeven gas
De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) gaat mogelijk een miljardenclaim bij de Staat neerleggen als de gaswinning in Groningen verder wordt teruggeschroefd. Dat verwacht het ministerie van Economische Zaken, meldt EenVandaag op basis van een notitie die in mei aan de formatietafel is besproken en in het bezit is van de actualiteitenrubriek.
Meest gelezen
-
LIVE | Arrestaties bij demonstratie in Wenen, 80 procent van ouders bang voor langere sluiting scholen
-
Code geel van kracht, mogelijk gladde wegen
-
PREMIUM
Heeft het virus vrij spel in de Biblebelt? ‘Als je tegen vaccineren bent, sta je hoger aangeschreven’
-
Britse variant nu 200 keer vastgesteld in Nederland, link met Engeland ontbreekt vaak
-
PREMIUM
Els (30) overleefde schipbreuk: ‘Na acht uur zwemmen besefte ik dat we het zouden redden’
AD Webwinkel
Meest gedeeld
-
PREMIUM
Cees (87) sprong van negen hoog: ‘Liever dood dan weer de eenzaamheid van een lockdown’
-
PREMIUM
Indy (23) maakt genderloos kaartspel: 'Huidige spel weerspiegelt de 17de-eeuwse klassenmaatschappij’
-
PREMIUM
Experts pleiten voor hard ingrijpen: Avondklok, visiteverbod en strenger handhaven
-
Viruswaarheid dreigt huisartsen met aansprakelijkheid voor coronavaccinaties
-
PREMIUM
Tweede schoolsluiting ‘een ramp’ voor kinderen: 'Elke dag vergroot de kansenongelijkheid'
