'Gewoon naar school geeft houvast bij rouw'

Het ongeval is immens indrukwekkend, zegt de in rouw gespecialiseerde kindertherapeut Marieke de Boer. ,,Er komt ontzettend veel op de kinderen af nu. Het verdriet dat ze zien bij volwassenen, het tafeltje naast je dat leeg blijft. Het ritme dat een school biedt, geeft houvast'', stelt ze. 

Riet Fiddelaers-Jaspers, rouw- en verliesdeskundige van het expertisecentrum Omgaan met Verlies, voegt daaraan toe: ,,Het is heel belangrijk om het schoolleven weer op te pakken. Niet dat de lessen vandaag gewoon weer zijn zoals alledag, maar het bij elkaar zijn geeft het idee dat het leven doorgaat.''

Het is voor de school erg ingewikkeld, meent Fiddelaers-Jaspers, omdat er zoveel speelt. Zij deed promotieonderzoek naar rouw op scholen en ontwikkelde lesmateriaal voor dit soort situaties. ,,De leerkrachten hebben zelf verdriet, kinderen hebben verdriet en komen met vragen. Je moet het allemaal serieus nemen. Er zijn leerlingen die het liefst vandaag een gewone reken- of taalles willen, terwijl anderen juist de hele dag met het ongeval bezig zijn. Het best is als de leerkracht niet alleen voor de klas staat, maar hulptroepen heeft om iedereen de juiste aandacht te geven.''

Daar wordt ook voor gezorgd, zegt Sandra Beuving, directeur van scholenstichting SAAM, waar De Korenaer bij hoort. ,,Er is ondersteuning om te zorgen dat de leerkrachten zo goed mogelijk samen met de kinderen vorm kunnen geven aan het verdriet.''

Alle vijf kinderen die donderdag betrokken waren bij het ongeluk met de stint zaten op De Korenaer. Vier van de vijf kinderen kwamen om het leven, een elfjarig meisje uit groep 8 raakte zwaargewond. De vijf kinderen zaten in vijf verschillende klassen. Beuving: ,,De impact hier op school is enorm. Een lege plek in je klas, een klasgenoot van wie je weet dat die niet meer terug gaat komen, is confronterend.''

De juf of meester fungeert als een veilige haven voor de leerlingen. ,,Laat gerust als leerkracht je tranen zien, maar duid het: 'De juf is ook verdrietig'. Dan verbindt het. Je laat zien dat je verdrietig mag zijn. Houd wel de grootste lading bij ze weg, want kinderen kunnen er bang van worden als je zo moet huilen dat je niet meer kunt vertellen wat er aan de hand is. Dat verdriet kun je beter laten zien bij andere volwassenen'', zegt Fiddelaers-Jaspers.

(Tekst loopt door onder de foto)

De deskundigen verwachten dat de kinderen met veel vragen komen. Eerlijk antwoorden, is het advies. ,,Door iets weg te houden bij kinderen, of door iets niet te vertellen waar ze wel iets over willen weten, slaat de fantasie alleen maar op hol. Dat is vaak erger dan de realiteit'', zegt De Boer. ,,Het is overigens niet erg als je het antwoord op een vraag niet weet. Verzin dan niet iets, maar zeg gewoon dat je het ook niet weet.''

Het rouwproces voor kinderen verschilt erg per leeftijd. Kinderen van 4 jaar komen soms met een vraag om vervolgens ogenschijnlijk achteloos weer verder te spelen. ,,Dan lijkt het alsof het ze niets doet, maar dan ineens komt dat koppie weer met een vraag'', weet Fiddelaers-Jaspers. ,,Tot een jaar of 6 hebben ze nog geen besef van de dood. Ze snappen de impact nog niet.'' De Boer: ,,De jongste kinderen kunnen zomaar over een paar weken vragen: 'Waarom is hij/zij niet meer op school?'''

Oudere kinderen snappen het wel en komen met meer praktische vragen. Volgens Fiddelaers-Jaspers is het belangrijk om de balans in de gaten te houden. ,,Je moet een soort veilige grens creëren. Zeggen: 'We hebben er nu genoeg over gesproken, nu is het tijd voor wat afleiding.''' 

Ga even voetballen, gymmen, iets actiefs doen, zegt de rouwexpert. ,,Wij volwassenen zijn erg van het praten, kinderen moeten juist iets fysieks doen. Het gaat in zo'n lijf zitten. Dat zie je ook, kinderen worden er onrustig van.'' 

Wat ook helpt, vult De Boer aan, is iets tekenen of knutselen voor de overledene. Zij ontwikkelde speciale kleurplaten die kinderen helpen verdriet en herinneringen aan een overleden dierbare een plekje te geven. ,,Het troost als je iets kunt doen. Met 'meelijden' zijn ze niet geholpen, met meeleven wel.''

Inwoners van Oss betuigen hun steun en medeleven bij de spoorwegovergang: