GGD-topman liet naam Tata Steel uit longkankerrapport schrappen: fracties eisen uitleg
UpdateEen GGD-directeur van Kennemerland heeft ervoor gezorgd dat de naam van staalconcern Tata Steel, de grootste bron van luchtvervuiling in de IJmond, uit een longkankerrapport werd geschrapt. De GGD-directeur heeft meermaals persoonlijk ingegrepen om de staalproducent uit de wind te houden. Fracties in de Kamer eisen uitleg van het kabinet.
Het Noordhollands Dagblad onthulde de kwestie na een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur. Daaruit komt volgens de krant naar voren dat directeur Bert van de Velden van GGD Kennemerland meerdere keren persoonlijk heeft ingegrepen om Tata Steel uit de wind te houden.
Van vier naar nul keer
De opdracht van de GGD-directeur om Tata uit het rapport te houden, in de 31 concept-versies van het kankerincidentierapport kreeg steeds meer gestalte, zo blijkt uit de documenten. In de eerste versie wordt Tata nog viermaal genoemd, in de laatste nul keer. Niet alleen termen als ‘staalindustrie’, ‘basismetaalindustrie’ en ‘industrie’ zijn gaandeweg afgekeurd, maar ook het hele onderwerp ‘luchtverontreiniging’ als ‘aannemelijke’ mede-oorzaak van longkanker onder de rook van de fabriek moet eruit.
Het lijkt wel Palermo aan de IJmond
Advocaat Bénédicte Ficq had al een klacht ingediend namens elfhonderd mensen en acht organisaties en heeft nu het betreffende artikel, waarin wordt beschreven hoe de baas van de GGD Kennemerland de naam van staalproducent Tata Steel uit een gezondheidsrapport heeft laten schrappen, doorgestuurd aan de officier van justitie in Amsterdam. Het Openbaar Minister (OM) onderzoekt de aangifte die is gedaan wegens het berokkenen van gezondheidsschade. ,,Ik wil dat ze kennisneemt van de mogelijke macht die Tata heeft om onafhankelijke onderzoeken te beïnvloeden. Dit stuk kan van invloed zijn op het onderzoek van het OM”, aldus Ficq.
Partijen willen uitleg kabinet: ‘GGD-directeur gaat over onze gezondheid’
Diverse fracties in de Tweede Kamer willen opheldering van het kabinet over de zaak. CDA-Kamerlid Joba van den Berg meldt: ,,Als dit waar is dan is het ronduit schandalig. Dit moet tot op de bodem worden uitgezocht want het roept allerlei vraagtekens op.” Ze hoopt hier dinsdag mondelinge vragen over te stellen. SP-Kamerlid Renske Leijten vreest dat het ‘past in een trend’ waarbij de economische belangen telkens zwaarder wegen dan de volksgezondheid rond Tata: ,,Je moet kunnen vertrouwen op instanties als de GGD, het is heel ernstig als dat niet kan. En het gebeurt vaker op alle niveaus. De minister moet de grootste klappen voor de volksgezondheid nu snel slaan.” D66-Kamerlid Kiki Hagen: ,,Dit is idioot. Toen ik het las, geloofde ik m’n ogen niet. Als GGD-directeur ga je over onze gezondheid. En dan maak je deze afweging?! Dat is te gek voor woorden. Ik wil dat de staatssecretaris dit tot op de bodem uitzoekt.”
De ondertekenaars van de aangifte tegen Tata Steel verwijten de staalfabriek willens en wetens zeer zorgwekkende en kankerverwekkende stoffen te blijven uitstoten. Het Openbaar Ministerie doet nu onderzoek naar aanleiding van alle aangiftes. Ficq noemt het mogelijke verdoezelen van de rol van Tata Steel ‘heel choquerend’ en ‘buitengewoon onthutsend’. ,,Zeker een club als de GGD zou wars moeten zijn van inmenging en zelfs de schijn van inmenging moeten vermijden. Als dit zo is, vraag je je af welke andere feiten er nog verdoezeld worden. Het lijkt wel Palermo aan de IJmond’’, zegt zij verwijzend naar de hoofdstad van het Sicilië, die lang werd beheerst door de maffia. ,,Het is totaal van de zotte dat een vermoedelijke oorzaak geschrapt wordt. Als je dat eruit haalt qua mogelijke oorzaak, dan is dat rapport gewoon helemaal niets waard!’’ vervolgt zij stellig.
‘Corruptie’
Volgens topadvocaat Ficq is dit dusdanig ernstig dat de landelijke politiek er werk van moet maken, net als de politie. ,,Als dit betekent dat een onderzoeksresultaat beïnvloed wordt door een machtige speler, dan is dat echt een schandaal waardoor de politiek bovenop gesprongen moet worden. Zoiets heet namelijk corruptie.’’
Tekst gaat verder onder de foto.
Heb je tips over deze kwestie of weet je meer over een andere misstand? Dan kun je ons een berichtje sturen via WhatsApp of Signal op: +31615377185. Je kunt ook mailen naar tips@ad.nl of tippen via Publeaks. Via al deze kanalen kun je ons anoniem tippen. Je gegevens nemen we in vertrouwen in behandeling volgens ons privacystatement.
Het Noordhollands Dagblad zag 345 pagina’s aan e-mails en Whatsapp-berichten van GGD-medewerkers in. Ook vroeg de krant alle 31 conceptversies op van het rapport over het voorkomen van kanker in Kennemerland, dat een jaar geleden verscheen. Dat rapport vermeldt 25 procent meer gevallen van longkanker in die regio dan het landelijk gemiddelde. Via andere wegen kwam de krant erachter dat in dichtbevolkte wijken het percentage longkankergevallen nog eens tweemaal zo hoog is. ook dat stond niet in het rapport.
Omwonenden van Tata vonden dat de staalfabriek door de GGD zorgvuldig buiten schot werd gehouden. Het onderzoek van de krant bevestigt dat. Niet alleen wordt het vermoedelijke verband tussen de luchtverontreiniging van Tata en het voorkomen van longkanker weggepoetst, ook wordt roken als oorzaak meer naar voren gebracht.
GGD-directeur Bert van de Velden heeft tegenover het Noordhollands Dagblad toegegeven dat Tata inderdaad uit de tekst is geschrapt. Volgens de GGD-directeur had dat puur een tekstuele reden. In een brief aan de krant schrijft hij dat ‘termen niet consequent werden gebruikt’ en dat die ‘in lijn’ moesten worden gebracht ‘met de opzet van de inventarisatie’. ,,Nimmer is er druk op ons uitgeoefend door Tata over wat dan ook. Wij doen gewoon onderzoek”, aldus de GGD-directeur.
Tekst gaat verder onder de foto.
Angst voor krantenkoppen
Een GGD-medewerker was bang voor schreeuwende krantenkoppen, zo blijkt ook uit de documenten. De waarheid over het aantal longkankergevallen, en de staalfabriek als vermoedelijke oorzaak, kan voor Tata publicitair verkeerd uitpakken, zo vreest die. „Inhoudelijk klopt ’aannemelijk’, maar ik vind het risico op onnodige extra publiciteit ervan wel behoorlijk groot. ‘Tata Steel veroorzaakt longkanker’ en dergelijke krantenkoppen?” Zo’n kop is de GGD-ambtenaren een gruwel.
Ook tijdens de coronacrisis lagen de GGD's onder vuur. Door een falende GGD kon corona zich verder verspreiden in Nederland, zo bleek uit maandenlang onderzoek van deze site. Rapporten over onderbezetting op het gebied van infectieziektebestrijding bij GGD's belandden volgens een van de opstellers ook ‘in de la’. Een hooggeplaatste GGD’er, die jarenlange hoofd infectieziektebestrijding was bij GGD Hart voor Brabant, beschreef dat er ‘sausjes’ over zijn verbetersuggesties gingen. ,,GGD-directeuren wilden niet weten dat ze niet voldeden aan de formatie-eisen. In officiële verslagen staat nooit het naadje van de kous’’, aldus Jos van de Sande. De Onderzoeksraad Voor Veiligheid onderzoekt de rol van de GGD bij de coronacrisis.
Volgens Fiqc moet er ook grondig onderzoek ingesteld worden naar in hoeverre staalconcern Tata Steel invloed kon hebben op de Gemeentelijke Gezondheidsdienst. ,,Godzijdank blijkt die beïnvloedbaarheid niet bij het RIVM, daar wordt Tata Steel wel degelijk genoemd’’, aldus de advocaat over de rol van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. ,,Maar ik wil exact weten wat er op GGD-niveau is gebeurd. Wat stond er eerst? Hoe zijn de contacten tussen Tata Steel en de GGD geweest? En dat onderzoek moet zich ook uitstrekken naar alle lobbypotjes van Tata Steel.’’
Tata Steel Nederland benadrukt op geen enkele manier betrokken te zijn bij de totstandkoming van het rapport. “We respecteren onafhankelijk onderzoek. Het zou raar zijn als we daar invloed op zouden uitoefenen”, zegt een woordvoerder. De staalfabrikant overlegt wel regelmatig met de GGD Kennemerland, maar dan gaat het volgens de zegsman om gesprekken over allerlei zaken die de regio aangaan, waarbij bijvoorbeeld ook buurtorganisaties aanwezig zijn.
Reageren kan onderaan dit artikel. Alleen reacties voorzien van een volledige naam worden geplaatst. We doen dat omdat we een debat willen met mensen die staan voor wat ze zeggen, en daar dus ook hun naam bij zetten. Wie zijn naam nog moet invullen, kan dat doen door rechts bovenaan op onze site op ‘Login’ te klikken.
Bekijk onze meest bekeken nieuwsvideo’s in onderstaande playlist:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
VIDEO
Onderzoek bevestigt: wonen in de buurt van Tata Steel is ongezonder dan waar dan ook
In de regio IJmond, met onder andere staalfabriek Tata Steel, scheepvaart, vliegverkeer en zwaar wegtransport, komen veel meer specifieke gezondheidsklachten voor dan elders in Nederland, meldt het RIVM vandaag na onderzoek onder huisartsen en GGD's. De omwonenden startten onlangs een strafzaak tegen Tata Steel. De staalgigant is in hun ogen de grote boosdoener. ,,Dit is een enorme shock, maar we laten ons hier niet wegjagen, dit moet juist aangepakt worden.” -
12
Skivakantie: hier zijn winterbanden en sneeuwkettingen verplicht
Heel wat Nederlanders gaan binnenkort weer met de auto op skivakantie. Maar hoe zit het met de verplichting tot winterbanden? En hoe bevestig je sneeuwkettingen? Dit zijn de belangrijkste regels. -
Tata Steel betaalt deel coronasteun terug
Tata Steel Nederland betaalt een deel van de NOW-loonsteun terug die het staalbedrijf vorig jaar ontving. In de tweede periode van de coronasteunmaatregel blijkt het voormalige Hoogovens in IJmuiden niet aan de eis van het omzetverlies te hebben voldaan, meldt het bedrijf. Daardoor vloeit 45 miljoen euro terug naar de staatskas. -
Staatssecretaris Van Veldhoven: Tata moet gezondheid meenemen in toekomstplannen
Tata Steel moet niet alleen klimaatwinst meenemen in de toekomstplannen, maar ook in kaart brengen welke maatregelen het meeste effect hebben op de gezondheid van omwonenden. Dat zegt demissionair staatssecretaris Stientje van Veldhoven in een debat in de Tweede Kamer. Omwonenden van de staalfabriek hebben veel vaker last van gezondheidsklachten dan andere Nederlanders, concludeerde het RIVM in april dit jaar. -
PREMIUMVideo/update
Kamer eist actie na GGD-falen: ‘De schellen vallen je van de ogen’
Kamerfracties reageren geschokt op een onthullende reconstructie over de Gemeentelijke Gezondheidsdiensten (GGD’s). Diverse fracties eisen uitleg van het kabinet, het oprichten van een crisisreserve kan rekenen op forse steun in het parlement.
-
PREMIUM
Alarm over slagkracht GGD weggehoond: ‘Bewindsman zei: ‘Infectieziekten zijn toch voorbij’’
Er is uitgebreid gewaarschuwd dat de Gemeentelijke Gezondheidsdiensten (GGD’s) niet klaar zouden zijn voor een pandemie, maar daar is niets mee gedaan. Door een falende GGD kon corona zich verder verspreiden in Nederland. -
-
-
Getest: Dit is de beste vrijstaande vaatwasser
Wat is de beste vrijstaande vaatwasser? En welke heeft de beste prijs-kwaliteitverhouding? De Consumentenbond geeft antwoord. -
Tata Steel koppelt slecht presterende Britse tak los van Nederlands onderdeel
Staalconcern Tata Steel koppelt zijn slecht presterende Britse tak los van de Nederlandse tak, waartoe ook het hoogovencomplex in IJmuiden behoort. De splitsing hing al langer in de lucht, maar nu wordt er volgens het bedrijf daadwerkelijk een concrete stap gezet.
15 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerDolly J. de Groot
Jan De Lange
Christa Tache
Jasper Bloemheuvel
Jan de Vries