Grote onrust in detentiecentrum Schiphol na wéér een besmetting

Met zes door het coronavirus besmette gevangenen en een zevende die momenteel wordt getest, is het Justitieel Complex Schiphol het zwaarst getroffen van alle gevangenissen en huizen van bewaring van Nederland. Binnen de muren heerst al weken grote onrust. ,,De sfeer hier is fucked up.’’

Paul Vugts en Raymond Boere 23-04-20, 07:00 Laatste update: 16:24

Drie gevangenen van verschillende afdelingen van de inrichting slaan alarm tegenover Het Parool.

,,Elke week blijken nieuwe medegevangenen hier positief getest te zijn op het coronavirus, maar nog steeds houden de meeste bewaarders geen 1,5 meter afstand, dragen ze geen mondkapjes en handschoenen”, klaagt een gedetineerde telefonisch, mede namens verontruste afdelingsgenoten. ,,We roepen de directie op iedereen te testen, zodat we weten waar we aan toe zijn en wie ziek is, maar ze doen het niet. We mogen niet naar de bibliotheek en krijgen geen bezoek, maar luchten nog steeds samen, met tientallen tegelijk.”

Nieuwe zorgen

De angst zat er al flink in, sinds eind maart was gebleken dat een arts van de medische staf door het virus was besmet en mogelijk aan Covid-19 leed terwijl hij werkte. Sindsdien waren al vijf door corona besmette gedetineerden op een aparte afdeling in quarantaine geplaatst. Een zesde gevangene die was geïsoleerd omdat hij gezondheidsklachten had die passen bij een coronabesmetting, bleek het virus niet te dragen.

Gisteren bleek op een andere afdeling wéér een gevangene besmet en heeft op die afdeling een ander ook coronaverschijnselen. Hij wordt nog onderzocht.

Zonder bescherming

Iedereen geeft iedereen gewoon een boks, dus ook degenen die nu zijn besmet
Gedetineerde

Twee gedetineerden van de afdeling waar corona sinds woensdag heerst, klagen in een gezamenlijk gesprek dat ze besmetting vrezen. ,,Iedereen geeft iedereen gewoon een boks, dus ook degenen die nu zijn besmet – een man van 23 en een van midden 30. De bewaarders, die elke dag van buiten komen, hebben zonder bescherming de deurkruk vast die wij natuurlijk ook aanraken.”

De ander: ,,Vanaf morgen krijgen we een nieuw rooster, zegt de directeur, met waarschijnlijk minder recreatie. Daardoor wordt het aan de ene kant natuurlijk lastiger voor ons, maar kleinere groepjes zijn veiliger. Toch is het niet genoeg. We staan met zijn tienen in de keuken en daar zijn maar vier kookplaten, dus dat is dringen en iedereen raakt elkaar aan.”

Gedetineerden die bijvoorbeeld in een tweepersoonscel hebben gezeten met iemand die besmet is gebleken, blijven ‘gewoon’ op de afdeling tussen de anderen zo lang ze geen klachten hebben. Dat zorgt voor extra onrust.

Niet alleen gedetineerden maken zich grote zorgen over de bescherming tegen het virus in cellencomplexen. Ook het personeel, maakt zich ongerust, weet Yntse Koenen van vakbond FNV. Vooral de situatie in de meerpersoonscellen is nijpend. Het is daar onmogelijk om anderhalve meter uit elkaar te blijven. Uit een peiling onder 720 personeelsleden blijkt dat 85% van de gevangenbewaarders vindt dat meerpersoonscellen moeten worden gesloten. ,,De minister zegt wel dat nieuwe gedetineerden eerst twee weken in quarantaine gaan voordat ze in een meerpersoonscel worden geplaatst. Maar er loopt wel personeel in en uit de complexen’’, zegt Koenen. Volgens hem kan de capaciteit gemakkelijk worden uitgebreid omdat er vorig jaar vier cellencomplexen zijn gesloten. Die zouden weer kunnen worden heropend, vindt hij.

Ministerie: vooral afzonderen en bewegingen beperken

Ondanks oproepen van advocaten meer maatregelen te nemen en gedetineerden sneller vrij te laten, vindt het ministerie van Justitie en Veiligheid vooralsnog dat het voldoende doet door besmette gedetineerden af te zonderen en bewegingen in en uit de inrichting te beperken – door bezoek te weigeren en verlof te schrappen.

Minister Sander Dekker heeft de Tweede Kamer vorige week geschreven dat ‘inrichtingen, zoals zoveel gebouwen in dit land, niet zijn ontworpen om 1,5 meter afstand te kunnen houden’, maar dat ‘maatwerk’ op elke locatie afdoende moet zijn. ‘Bijvoorbeeld door vloermarkeringen aan te brengen en het gebruik van meerpersoonscellen terug te dringen’.

De gevangenen, zowel veroordeelden als verdachten in voorlopige hechtenis, vinden dat ‘een lachertje’ en hebben het gevoel ‘als ratten in de val’ te zitten.