Sinds twee jaar overkomt het steeds meer middelbare scholen dat digitale toetsen niet kunnen doorgaan, doordat het hele netwerk er uit ligt. De scholieren plegen zogenoemde DDoS-aanvallen, waarmee ze de internetverbinding van hun school platleggen.

Voor een paar euro kopen ze een programma dat in één keer een enorme hoeveelheid digitale verzoeken op het schoolnetwerk afvuurt, dat hierdoor overbelast raakt. Leraren ondervinden grote hinder van de aanvallen. Scholieren die digitaal werken, kunnen hun opdrachten niet meer opslaan en docenten kunnen hun lessen niet draaien.

Ook weten slimme leerlingen wachtwoorden, bijvoorbeeld van een digibord, te kraken, waardoor hun leraar dat niet meer aan de praat krijgt. Slechts in een enkele zaak slaan leerlingen doelbewust aan het hacken om hun cijfers te veranderen. Meestal zitten ze te experimenteren en komen ze bij toeval in het administratiesysteem van hun school terecht.

Kattenkwaad
Middelbare scholen zitten flink met de hackende scholieren in hun maag. ,,Ze willen niet achter die leerlingen aanjagen, omdat het pas tieners zijn die vaak de ernst van wat ze doen niet inzien'', zegt Job Vos, adviseur bij Kennisnet, een organisatie die scholen met hun ict helpt. De leerlingen beseffen doorgaans niet dat ze strafbaar zijn. ,,Ze zien bijvoorbeeld iets op YouTube of Google en gaan dat uitproberen. Eigenlijk halen ze digitaal kattenkwaad uit'', constateert Kevin Jonkers, van Fox-IT dat scholen regelmatig helpt de cyberdreiging uit de weg te ruimen.

Het is niet precies duidelijk hoe vaak de aanvallen plaatshebben. Vaak hebben scholen niet door dat netwerkstoringen door hackende leerlingen worden veroorzaakt. Bovendien doen de meeste scholen geen aangifte tegen hun leerlingen, constateert de politie. ,,Maar we weten dat de aantallen best hoog zijn'', zegt woordvoerder Thalia Luckel. Om een beter beeld van het probleem te krijgen, hoopt de politie dat meer scholen aangifte doen.

Het Picasso Lyceum in Zoetermeer heeft dat ook niet gedaan. ,,Je wilt die leerlingen niet op zo'n leeftijd met justitie in aanraking brengen. Je wilt ze wel goed duidelijk maken dat dit geen grap is'', aldus ict-coördinator Antoon Fens.

Haperingen
Toch kreeg deze middelbare school het afgelopen jaar flink te verduren. Fens: ,,Vorig najaar hadden we af en toe wat haperingen, wij dachten dat het internetstoringen waren.''

Totdat er in de kerstvakantie geen enkel probleem met de verbinding was en er in januari en februari een storm van storingen volgde. Het Picasso Lyceum werd dagelijks, soms wel twee keer per dag, door hackers aangevallen. ,,Het begon een hele vervelende zaak te worden. Toen wisten we dat we werden aangevallen, één keer zelfs vlak voordat we de rekentoets digitaal wilden afnemen.''

De instelling huurde een bedrijf in om het probleem op te sporen. Het kostte de school veel tijd en energie om de storingen het hoofd te bieden, juist omdat de wereld van de hackers nieuw is in het voortgezet onderwijs. De politie, sectororganisatie VO-raad, Kennisnet en aanbieders van leermiddelen en toetsen hebben de handen ineengeslagen om scholen te helpen hackers te weren.