Handhavers vrezen bodycams

De invoering van de kleine cameraatjes die handhavers op hun lichaam dragen, loopt daardoor vertraging op. Ondernemingsraden van onder meer NS en de Nationale Politie willen zwart-op-wit hebben dat de opnames niet worden gebruikt om eigen personeel in de gaten te houden.

,,Medewerkers zijn echt bang dat de camerabeelden voor andere doeleinden worden gebruikt dan veiligheid”, zegt bestuurder Christa Burger van FNV Spoor. De handhavers vrezen dat hun fouten óók worden vastgelegd en dat zij, na bijvoorbeeld een klacht, daarop worden afgerekend.

Opvallend stil
De NS deed tot april vorig jaar een proef met bodycams. Al ruim een jaar is het opvallend stil: vanwege interne discussie is de bodycam nog altijd niet definitief ingevoerd. ,,Als je iets invoert, moet je wel zeker weten dat het bijdraagt aan de veiligheid en dat medewerkers niet aangesproken kunnen worden op hun werkzaamheden”, aldus Burger. Een NS-woordvoerder bevestigt dat er op dit moment overleg is met de ondernemingsraad. Een evaluatierapport over de proef wil de NS niet openbaar maken.

Bij de Rotterdamse regiovervoerder RET is pas na langdurige discussie overeenstemming bereikt over een proef met bodycams. Vanaf 1 juli gaan 40 RET-controleurs met de camera’s op stap. ,,We hebben afgesproken dat beelden alléén bekeken mogen worden als een officier van justitie erom vraagt”, zegt or-voorzitter Henk van der Maden van de RET. ,,Dat kan pas als sprake is van strafrechtelijke vervolging van een passagier.”

'Geen personeelsvolgsysteem'
Rob den Besten, voorzitter van de Centrale Ondernemingsraad (COR) van de politie, zegt dat ook agenten niet willen dat de beelden worden gebruikt om het eigen handelen te controleren. ,,Bodycams mogen geen personeelsvolgsysteem worden.”

Bij de politie gaan dit jaar 32 proeven met bodycams draaien, waarvan er enkele al lopen. De COR is nog in discussie met de korpsleiding over gebruik van de camera’s. ,,De privacyvoorwaarden zijn door ons nog niet in orde bevonden. Als het aan mij ligt, worden de beelden niet gebruikt voor disciplinaire onderzoeken”, zegt Den Besten. ,,Het moet gaan om de veiligheid van onze medewerkers. De oplossing bij de RET lijkt mij een goede.”

'Vrees voor privacy is terecht'
Rejo Zenger van privacyorganisatie Freedom Inc begrijpt de zorgen van de handhavers. ,,Zeker bij de politie is het geloof heel sterk dat bodycams gaan helpen. Maar dat is niet wetenschappelijk bewezen. Handhavers vrezen terecht voor hun privacy. Ze moeten soms in een split second een besluit nemen, onder moeilijke omstandigheden, terwijl een leidinggevende die beelden vervolgens dertig keer kan terugkijken."

Bij de Rotterdamse vervoerder is afgesproken dat de beelden niet voor intern gebruik zijn. RET-controleurs hoeven volgens directeur Pedro Peters niet bang te zijn dat ze op basis van de beelden worden aangesproken op hun gedrag. ,,Wij gaan het absoluut niet gebruiken als personeelsvolgsysteem.”