Heeft Iran een politieke vijand vermoord op een stoep in Den Haag?

Het is niet de plek waar je een afrekening in de Iraanse politiek verwacht: op de stoeprand voor een Haagse portiekwoning achter het Centraal Station. Toch was het vanuit deze woning, op drie hoog, van waaruit een wereldwijde afscheidingsbeweging van de Iraanse regio Ahwaz werd geleid. ,,Het Iraanse regime zit achter de moord”, zegt Qasem Niassy, een neef van het slachtoffer, heel stellig.

Dat slachtoffer, Ahmad Mola Nissi, werd woensdag aan het begin van de avond neergeschoten op de stoep voor zijn woning in de Jan van Riebeekstraat. Hij zou vijf keer zijn beschoten, vanuit een Mercedes, zeggen getuigen. Ambulancemedewerkers probeerden hem nog te reanimeren, maar dat was tevergeefs.

De schietpartij zou weinig landelijke ophef hebben veroorzaakt, ware het niet dat Nissi niet zomaar een slachtoffer is. De Iraanse Nederlander staat aan het hoofd van het politieke bureau van de Arabisch-Iraanse verzetsbeweging Arab Struggle Movement for the Liberation of Ahwaz (ASMLA). Een kleine, militante groepering die sinds 1999 strijdt voor onafhankelijkheid van de Iraanse regio Khuzistan, die ze zelf Ahwaz noemen. Dat gebied in het zuidwesten van Iran, tegen de Iraakse grens, wordt onder meer bewoond door zo'n 2 miljoen Ahwaz-Arabieren die zich onderdrukt voelen door het regime in Teheran.

De gewapende tak van ASMLA pleegde begin deze eeuw enkele bomaanslagen in de regio, waarbij zeker twintig mensen omkwamen. Begin dit jaar claimde de organisatie twee oliepijpleidingen in het gebied opgeblazen te hebben. Iran beschouwt de groepering als een terreurorganisatie. Ze staan niet op de Nederlandse of Europese terreurlijst.

Een van de leiders van die organisatie lag woensdagavond dood op een Haagse stoep. De ASMLA stelt, via een woordvoerder in Londen, dat het een politieke liquidatie is. Elders meldt de groepering dat Nederland moet zorgen voor ‘opheldering over de moord, zodat de wereld hoort van de misdaden van het Iraanse regime.’

Nissi’s neef Qasem, die ook in Nederland woont, zegt dat Nissi al vaker is bedreigd. Net zoals hij zelf. ,,De Iraanse inlichtingendienst belde dan en zei dat ze wisten waar je woonde.” Nissi vluchtte in 2006 vanuit Iran, via Syrië, naar Nederland. Hij kreeg hier een verblijfsvergunning en had inmiddels, volgens zijn neef, ook de Nederlandse nationaliteit. Nissi was volgens hem vanuit zijn Haagse portiekflat full-time bezig met de politieke strijd, hij organiseerde demonstraties en congressen.

De politie en het ministerie van Buitenlandse Zaken wilen nog niets over de schietpartij zeggen. Ook niet of het om een politieke moord gaat of dat er een heel ander motief speelt. Als het waar is dat Iran een hand heeft in de liquidatie, is dat een mogelijke diplomatieke rel van grote omvang. De Iraanse ambassade was gisteren niet bereikbaar voor commentaar.

,,Het zou opmerkelijk zijn, want Iran heeft sinds de jaren negentig geen dissidenten in het buitenland meer omgebracht”, zegt de Iraans-Nederlands politicoloog en Iran-deskundige Peyman Jafari van de Universiteit van Amsterdam. ,,Het hoort bij de ideologie van ASMLA om Iran de schuld te geven. Ik denk dat we de opties open moeten houden dat het ook om een afrekening binnen de organisatie of een criminele zaak kan gaan.”

In de Van Riebeekstraat is de onafhankelijkheidsstrijd van de bewoners van Ahwaz onbekend. Buren in de portiekflat kennen ‘het rustige gezin’ (Nissi laat een vrouw en vier kinderen na) alleen van het passeren in de trappenhal. Wel zegt een buurvrouw dat een zoon van Nissi woensdagavond na de schietpartij een in het zwart geklede man in de toegestroomde menigte aanwees en riep ‘hij heeft het gedaan’. De politie hield gisteravond inderdaad een persoon aan die zich ‘verdacht gedroeg’, maar wil niet zeggen waar hij van verdacht wordt en of hij nog vast zit. Een andere omwonende zegt dat het moordwapen enige tijd na de schietpartij nog op de stoep bij het lichaam van Nissi lag.