Boven: de tekst op de trui van H&M. Onder: het logo van de 21-jarige Elfi. © ElfiSelfie

'Help, H&M heeft mijn logo gekopieerd!'

Het klinkt als een enorme eer: Katy Perry draagt in de H&M-reclame een trui met daarop jouw logo. Maar de 21-jarige Elfi Voorhuis is stomverbaasd en er bepaald niet blij mee. Sinds iets minder dan een jaar heeft de Diemense een blogpagina onder de naam 'ElfiSelfie'. Compleet met logo en eigen webadres, elfiselfie.nl.

Carst Vrakking 14-12-15, 12:11 Laatste update: 04-02-16, 23:34

Mensen vragen me of ik er geld uit wil slaan. Maar daar gaat het me niet om
Elfi Voorhuis

Een vriendin wees Elfi er onlangs op dat H&M een trui heeft met bijna hetzelfde logo. Enige verschillen: een extra e in het 'Elfie' en een spatie tussen 'Elfie' en Selfie'. Verder lijkt alles hetzelfde te zijn. Is dit keiharde plagiaat, of stom toeval?

,,Als ik de logo's naast elkaar leg, dan denk ik: het kan niet dat je dit niet hebt gegoogeld'', zegt de studente communicatiewetenschap. ,,Dit zet je niet zomaar op een trui.''

Veelgemaakt kerstgrapje
,,Ik denk dat ze dachten 'elfie selfie, dat is een veelgemaakt kerstgrapje'. En dat ze zo op het idee kwamen om het op een trui te zetten. En ik denk dat ze het toen hebben gegoogeld, dat mijn logo is blijven hangen, en een ontwerper het op een trui heeft gezet.''

H&M ontkent de plagiaatbeschuldiging. ,,Dit is een openbaar lettertype en wij wisten niet van haar blog of logo af'', zegt woordvoerder Rosemarie Hup. ,,We zijn een heel groot internationaal bedrijf, en dit soort dingen willen we natuurlijk gewoon voorkomen. Ik vind het ook ontzettend vervelend voor haar. Maar dit soort dingen kunnen vaker gebeuren met een publiek lettertype. Dat kun je bijna niet voorkomen.''

Welles-nietes
Een sorry kan er bij H&M wel vanaf. Maar bij Elfi blijft het jeuken. ,,Het is een welles-nietes over de vraag of het mijn lettertype is.'' Ze heeft haar logo door een ontwerper van een reclamebureau laten maken, en die heeft het nog speciaal voor haar met de hand bewerkt. Want Elfi wilde onder andere meer afstand tussen de letters. Exact hetzelfde kunnen de letters dus niet zijn, meent Elfi.

,,Mensen vragen me of ik er geld uit wil slaan, of uit ben op een deel van de omzet of zoiets. Maar daar gaat het me niet om. Had H&M me een cadeaubon gegeven of gewoon sorry gezegd en een bloemetje toegestuurd, dan was ik ook blij geweest. Het zou gewoon netjes zijn als ze het anders hadden aangepakt. Met iets ludieks.''

H&M zegt dat zelfs de verantwoordelijke bij het ontwerpteam in Stockholm, waar het hoofdkantoor van de keten staat, de klacht van Elfi heeft gehoord. Maar die wast zijn handen in onschuld. Het afgelopen weekend heeft Elfi opvallend veel bezoekers uit de regio Stockholm op haar blog gehad. Maar een week nadat ze een verontwaardigd filmpje over het logodebacle op haar pagina zette, is er eigenlijk niets veranderd. Ze is wel - nadat het AD contact opnam met H&M -uitgenodigd voor de opening van een nieuwe winkel, in Amsterdam.

(tekst loopt door onder de foto)

De bewuste trui, gedragen door de wereldberoemde popzangeres Katy Perry. © H&M

Volgens hoogleraar auteursrecht Dirk Visser zit er wellicht meer in voor Elfi. De grap 'elfie selfie' is volgens hem niet nieuw; dat geeft op Google ontelbaar veel resultaten. ,,Het wemelt van de mensen die dat grapje blijkbaar al bedacht hebben. Als het heel veel voorkomt op internet, dan is de kans klein dat ze er iets tegen kan doen.'' Maar de gelijkenis in lettertypen maakt het volgens hem een ander verhaal.

Geen toeval
,,Dat is wel toevallig, zeg. Sterker nog, dit is geen toeval'', zegt Visser, die verbonden is aan de Universiteit Leiden. ,,Die e en l zitten aan elkaar vast. Zowel in elfie als in selfie zitten die aan elkaar. Hier zou wel eens auteursrecht op kunnen zitten.''

,,Voor auteursrecht heb je geen registratie nodig'', vervolgt Visser. ,,En je kunt best zeggen dat je op deze specifieke vormgeving auteursrechten hebt. Maar op de naam 'ElfiSelfie' niet, denk ik.''

Kitsch
Elfi overweegt advies in te winnen bij het Juridisch Loket. Of ze de trui intussen in haar kast heeft hangen? Nee. ,,Ik heb heel vaak op het punt gestaan om hem te kopen, maar ik wil de trui ook niet 'supporten'.'' Bovendien vindt ze de sweater ,,een beetje kitsch''.

Hoe verloopt het ontwerpproces bij H&M?
De modeketen heeft een designteam met ontwerpers, patroonmakers en printdesigners die dagelijks werken aan de laatste collecties. ,,Vaak wordt er ruim van tevoren ontworpen, soms tot anderhalf jaar voor het product in de winkel ligt'', vertelt H&M-woordvoerder Rosemarie Hup. Het ontwerpteam wordt ,,geïnspireerd door de wereld om ons heen, zoals films, muziek, reizen en kunst maar ook bezoeken aan grote internationale modebeurzen zoals de Première Vision in Parijs om daar alle nieuwe ontwikkelingen te zien als het gaat om stoffen, trends en kleuren'', zegt Hup. ,,Het proces begint met het onderzoek voor inspiratie en informatie, samen met de analyse van het laatste seizoen met bijbehorende verkoopcijfers.'' Die informatie wordt verwerkt tot een of meerdere trends.

De inspiratie voor de bewuste Elfie Selfie-trui kwam volgens de woordvoerder niet van het logo van Elfi. ,,Voor het uitwerken van deze print is een lettertype gebruikt dat beschikbaar is op een website met een ruime selectie aan lettertypes, de ontwerpers waren zich niet bewust van het logo of blog.'' Het gaat volgens Hup om ,,een ongellukkig toeval''.