Het bewijs is er nu: na vaccinatie kun je het coronavirus niet meer overdragen

Hoewel artsen en wetenschappers het al langer vermoeden, was tot nu toe niet aangetoond dat vaccinatie tegen corona iemand ook niet langer besmettelijk maakt. ,,Vaccinatie beschermt jou tegen ziekte door corona, maar we weten nog niet of iemand die gevaccineerd is toch het virus kan verspreiden”, schrijft het RIVM momenteel op de eigen website daarover.

Een studie van het Amerikaanse Centers of Disease Control and Prevention, het RIVM van de VS, laat nu zien dat inenting met de vaccins van Pfizer/BioNTech en Moderna, verspreiding van het coronavirus grotendeels voorkomt. Na de eerste prik daalde de besmettingskans binnen twee weken met 80 procent, na de vereiste tweede prik zelfs met 90 procent.

Het onderzoek werd uitgevoerd onder 3.950 gezondheidswerkers, hulpverleners en anderen werknemers die beroepshalve een hoge kans lopen op besmetting met het coronavirus. Tussen half december en half maart leverden zij wekelijks een neus-swab in voor een PCR-test, of ze nu coronasymptomen vertoonden of niet.  

Rochelle Walensky, topvrouw van het CDC, spreekt van bijzonder goed nieuws. ,,Het onderzoek suggereert dat gevaccineerde personen het virus niet bij zich dragen en ook niet ziek worden”, stelde de Amerikaanse Jaap van Dissel. ,,En dat zien we niet alleen in klinische onderzoeken, maar ook in ‘echte wereld’ omstandigheden.” 

Nederlandse immunoloog Ger Rijkers, verbonden aan het Elisabeth-TweeSteden ziekenhuis in Tilburg is al even enthousiast. ,,De algemene redenatie rond inenting was tot nu toe: je laat je vaccineren om zélf beschermd te zijn, eigenlijk een egoïstisch motief. Deze studie laat zien dat je anderen eveneens beschermt, er is ook een altruïstisch motief.”

Rijkers spreekt over een heel mooi opgezette studie, die hij eigenlijk zelf had willen doen in Tilburg. ,,We kregen de financiering er alleen niet voor rond.” Het onderzoek laat zien dat de circulatie van het virus door grootschalige vaccinatie enorm wordt teruggebracht, stelt hij.

Met deze uitkomst kan de overheid jongeren straks beter motiveren om zich te laten vaccineren, zegt immunoloog Rijkers, die tevens hoogleraar biomedische wetenschappen is aan het Roosevelt University College te Middelburg. ,,Want nu hoor je nog wel eens: dat doe ik niet, want ik word toch niet ziek. Maar jongeren helpen dus ook anderen en dragen na vaccinatie niet meer bij aan het beruchte R-getal.” 

Waarom zou je het coronavaccin nemen als je gezond bent? Professor Marjolein van Egmond (Amsterdam UMC) legt het uit. Tekst gaat verder onder de video...

De uitkomsten van de Amerikaanse studie brengt een vaccinatiepaspoort een stuk dichterbij, denkt Rijkers. ,,Die discussie is gaande, maar het feit dat inenting besmetting grotendeels voorkomt, is een belangrijk argument om te zeggen: wie zich vaccineert mag weer naar de bioscoop, een restaurant of de disco.”

De uitkomsten van de Amerikaanse studie gelden voor zogenaamde mRNA-vaccins, zoals die van Pfizer/bioNTech en Moderna. Volgens Rijkers geldt het waarschijnlijk ook voor andere typen vaccins, zoals dat van Janssen. ,,Dat moet uiteraard netjes worden aangetoond, maar het Leidse Janssen-vaccin bestrijdt dezelfde component van het virus. Ik verwacht het zelfde effect.”  

De immunoloog ziet nog wel een ‘maar’ het feit dat de studie zeer recent is uitgevoerd. ,,Of de bescherming van de vaccins volgend jaar even groot is, moet blijken.” Dat geldt al helemaal voor de 80 procent bescherming na de eerste doses vaccin. ,,Die effectiviteit is slechts gemeten in de korte periode tussen eerste en tweede prik.” 

Desalniettemin betekenen de uitkomsten dus goed nieuws. Zeker nu het blad Nature vrijwel tegelijk een Israëlische studie naar de effectiviteit van het Pfizer/BioNTech-vaccin publiceerde, met een soortgelijk resultaat. 

Gevaccineerden blijken ook hier nauwelijks besmettelijk, schrijven de onderzoekers. Wel werkt het vaccin boven de 80 jaar significant minder en blijken personen met serieuze medische aandoeningen als diabetes of CPD duidelijk minder beschermd.

Of het Amerikaanse RIVM na de studie binnenkort zijn adviezen gaat aanpassen en gevaccineerden bijvoorbeeld geen mondkapje meer hoeven te dragen is nog onduidelijk. In de VS zijn momenteel al 142 miljoen prikken gezet met de vaccins van Pfizer en Moderna. Het onderzoek van CNC krijgt veel aandacht in de VS.

Volgens CDC-baas Walensky bewijzen de uitkomsten dat vaccineren werkt. ,,Deze resultaten bieden hoop aan de miljoenen Amerikanen die dagelijks tegen Covid-19 worden gevaccineerd en aan hen die binnenkort de gelegenheid krijgen hun mouw op te stropen voor vaccinatie. Deze geautoriseerde vaccins zijn het belangrijkste instrument om een ​​einde te maken aan deze verwoestende pandemie.”