Het Nederlands blijft belangrijk in het sociale verkeer: ‘Het gaat goed met onze taal’

Elke twee jaar laat de Taalunie het gebruik van het Nederlands onderzoeken in verschillende sociale situaties onder de naam De Staat van het Nederlands. In de nieuwste en vandaag verschenen versie van dit tweejaarlijkse onderzoek worden een aantal opmerkelijke conclusies getrokken. Zo werd duidelijk dat het gebruik van de Engelse taal op social media licht afneemt in Nederland en Vlaanderen en dat het Nederlands daar nog steeds de dominante taal is. 

In het overige sociale verkeer is het Nederlands ook nog steeds de overheersende taal in Nederland en Vlaanderen, blijkt uit de enquête die de onderzoekers aan Nederlanders, Belgen en Surinamers voorlegden. Zo zegt 85,2% van de Nederlanders altijd Nederlands te spreken in zijn naaste omgeving. In Vlaanderen ligt dat percentage nog hoger: 90,6%.

Ook blijkt dat het Nederlands in Suriname een nog belangrijkere positie heeft op het werk dan in Nederland en Vlaanderen. Daarnaast worden de meeste boeken daar ook in het Nederlands gelezen en raadplegen de meeste Surinamers het nieuws in het Nederlands. Het land lijkt zich bewust van het belang van de taal. Jonge Surinaamse ouders geven volgens het onderzoek bijvoorbeeld aan het belangrijk te vinden om het Nederlands aan hun kinderen door te geven. 

Volgens onderzoeker Frans Hinskens van het Meertens Instituut, die betrokken was bij het onderzoek, kan er gezegd worden dat het goed gaat met het Nederlands. ,,Dat zou ik wel zeggen, ja. Er zijn slechts een paar kleine hoekjes in de samenleving waar het Nederlands onder druk staat.’’

Het is inderdaad niet alleen rozengeur en maneschijn voor het Nederlands. In het hoger onderwijs en de wereld van de wetenschap wordt de rol van de taal minder prominent. Aan de Nederlandse universiteiten neemt het gebruik van uitsluitend Engels bijvoorbeeld toe. Dat is zo'n hoekje waar Hinskens op doelt. ,,In de wereld van het hoger onderwijs en het universitair onderzoek wordt Nederlands snel vervangen door het Engels.’’

En dat is een probleem, stelt Hinskens. ,,De taal wordt als cultureel goed verzwakt. En een meer concreet probleem: als huisarts moet je met je patiënten kunnen praten in het Nederlands. Als je niet in staat bent om in die taal over bepaalde aandoeningen te spreken heb je een probleem.’’ 

Toch wil dat volgens de onderzoeker niet zeggen dat de toenemende focus op de Engelse taal binnen de wetenschapswereld enkel schaduwzijden heeft. ,,In sommige wetenschapsgebieden, bijvoorbeeld de wiskunde, is het ook belangrijk om met collega's in het buitenland te kunnen communiceren. Ik pleit dan ook voor nuance, niet meteen het Engels de deur uitgooien. Maar het zou goed zijn als de politiek zich hier mee bezig gaat houden.’’