Holocaust-les? Bullshit, zeggen de leerlingen

Zegt de leraar 'Joden', zeggen leerlingen 'Gaza'. Zegt de leraar 'Holocaust', zeggen leerlingen 'allemaal bullshit'. Wissam Feriani, leraar burgerschap op het roc van Amsterdam, heeft het allemaal gehoord. ,,De joden krijgen altijd de schuld. 'Ze horen er niet,' zegt een aantal leerlingen dan. Dat is moeilijk."

Het verhaal van Feriani staat niet op zichzelf. Steeds meer leraren klagen dat het lastig is onderwerpen als de Holocaust te bespreken in de klas wegens de bezwaren van veel moslimleerlingen.

,,Als ik dan hoor dat Holocaustoverlevende Bloeme Evers op sommige scholen geen gastlessen meer durft te geven, dan schrik ik daarvan," zegt ChristenUnie-leider Arie Slob. ,,Het is niet te verkroppen dat in het jaar van de zeventigste herdenking van de Holocaust het antisemitisme in Nederland toeneemt."

Volgens Feriani komen de emotionele reacties van zijn mbo-studenten voort uit onwetendheid. ,,Je probeert dan hun manier van denken te beïnvloeden. De kennis bij te spijkeren door het bespreekbaar te maken, dan gaan ze nadenken."

Pluspunt
Ruim de helft van Feriani's leerlingen is moslim, hij zelf ook. ,,Dat is een pluspunt. Ik ken hun cultuur, ik weet hoe ik ze moet benaderen. En ik ben een man. Ze geloven mij eerder dan een blonde vrouw."

In de tijd dat Slob zelf leraar geschiedenis en maatschappijleer was, was het ergste wat hij meemaakte dat een leerling niet geïnteresseerd was. ,,Je moet als leraar altijd over een barricade heen om de leerling te bereiken. In dit geval moet je ook nog eens over een ideologische barricade heen. Maar het laatste wat je moet doen is het níet bespreekbaar maken. We willen weten wat we vanuit de politiek kunnen doen om leraren daarbij te helpen."

De schoen wringt bij tijdgebrek, zegt docent Feriani. De Algemene Onderwijsbond ziet dat ook. ,,De één moet worden bijgespijkerd met wiskunde, de ander moet worden geholpen met vreemde ideeën,'' zegt een woordvoerder. ,,Dat kost tijd. Maar het moet niet een exclusief probleem van het onderwijs worden."

Tweede Wereldoorlog
Hoeveel leraren moeite hebben de Tweede Wereldoorlog te behandelen in de les, is niet bekend. Er is geen centraal meldpunt en ook de onderwijsbonden houden er geen cijfers van bij. Signalen zijn er wel, bevestigt middelbareschoolkoepel VO-raad, die de zorgen van de ChristenUnie herkent.

Het probleem groeit de laatste tijd, zegt creatief directeur Kai Pattipilohy van culturele organisatie Diversion. ,,Wij horen ook dat leerlingen bij de behandeling van de Holocaust zeggen: 'meester, u zegt het wel en ik zal het ook opschrijven bij mijn proefwerk, maar u staat toch aan de kant van de joden'."

De Amsterdamse organisatie laat jonge homoseksuele, islamitische en joodse rolmodellen gastlessen geven over onderwerpen waar een taboe op rust. Een rolmodel kan dan helpen, stelt Pattipilohy. Een leerling die boos is over wat er gebeurde in Gaza afgelopen zomer, weet vaak het verschil niet tussen de Israëlische politiek en iemand die joods is.

,,Je moet de leerlingen een spiegel voorhouden. Als je wilt dat je moeder met een hoofddoekje over straat kan, dan moet een jood ook een keppeltje kunnen dragen. Als je dat goed doet, fluiten de leerlingen een medeleerling die een antisemitische opmerking maakt zelf terug."