Honderden verslaafden en psychisch zieken in de knel
Voor mensen met psychische problemen, als een depressie of verslaving, wordt het steeds moeilijker een tijdelijke woonplek te krijgen. Hiervoor waarschuwt het Centraal Planbureau in een rapport dat vandaag verschijnt. Volgens hulpverleners vallen nu al honderden psychisch zieken tussen wal en schip.
Afgelopen jaar hadden bijna 34 duizend mensen beschermd wonen nodig. Dit zijn tehuizen voor psychisch zieken, verslaafden en mensen met een licht verstandelijke beperking die tijdelijk niet zelfstandig thuis kunnen wonen. Soms woont iemand daar jaren onder toezicht.
In de afgelopen vier jaar werd aanzienlijk minder hulp gezocht buiten de eigen regio. Het Centraal Planbureau (CPB) berekende een daling van twintig procent. Dat lijkt goed nieuws, omdat het overheidsbeleid erop gericht is dat deze groep patiënten dichtbij huis wordt geholpen en zo snel mogelijk weer op eigen benen staat. Maar er schuilt ook een risico in, waarschuwt onderzoeker Remco van Eijkel van het CPB. ,,Krijgen de patiënten nog wel de beste zorg? Mensen die specialistische zorg nodig hebben, denk aan alleenstaande moeders met psychische problemen of studenten met autistische stoornissen, kunnen vaak maar op een paar plekken in Nederland terecht en die zijn lang niet altijd gelegen in de eigen omgeving.”
Foute vrienden
Deze man zat in 15 ggz-instellingen en verslavingsklinieken. Niemand voelt zich verantwoordelijk voor hem.
Officieel mogen psychisch zieken bij elke zorginstelling in het land aankloppen voor hulp, maar door een nieuwe financiële regeling in 2015 zijn gemeenten hier niet happig op. Sinds dat moment zijn 43 centrumgemeenten verantwoordelijk voor de zieken in hun eigen regio. Komt er tóch een cliënt van buitenaf, kost hen dat al snel 40 tot 60 duizend euro per jaar extra. Geld dat ze niet vergoed krijgen van het rijk.
Volgens de Federatie Opvang, de branchevereniging voor daklozenopvang, vrouwenopvang en beschermd wonen, wordt er sinds 2015 ‘gepingpongd’ met psychisch zieken. ,,Geen enkele gemeente wil voor extra kosten opdraaien, terwijl sommige patiënten er juist bij gebaat zijn om in een heel andere omgeving hulp te krijgen. Denk aan de vele ghb-verslaafden in Brabant. Die mensen moet je juist in een andere omgeving plaatsen, waar geen verleidingen of foute vrienden zijn. Maar denk ook aan vrouwen met ernstige psychiatrische problemen die in de prostitutie belanden en uit dit circuit moeten,” zegt woordvoerder Rina Beers.
Gemeenten die nieuwe patiënten weren, schermen volgens de Federatie Opvang met vage argumenten. Beers: ,,We kennen voorbeelden van ambtenaren die zeggen: je hebt toch familie in Zwolle? Ga het daar eerst maar proberen. Of: je hebt in deze regio weinig kans van slagen. Probeer gemeente X eens.”
Ze schetst een voorbeeld van een dertiger die manisch depressief, verslaafd en licht verstandelijk beperkt is. De man heeft al in 15 ggz-instellingen en verslavingsklinieken gewoond. Enerzijds omdat de hulp versnipperd werd aangeboden, anderzijds omdat hij in verschillende tehuizen ontspoorde en daar weg moest. ,,Door de vele verhuizingen wordt het voor de man heel moeilijk om te bewijzen in welke gemeente hij thuishoort. Niemand voelt zich verantwoordelijk. Resultaat: hij wordt soms in een nachtopvang voor daklozen opgevangen. Dat is puur een plek om te slapen, maar niet de juiste hulp.”
Ook moeder Joke van der Meulen sloeg in het verleden herhaaldelijk aan de bel om de juiste zorg te vinden voor haar zoon, die kampt met psychoses en verslaving.
Duur ziekenhuisbed
Ook de wachtlijsten in de ggz zijn een blijvend probleem, constateert ze. ,,Er zitten mensen op een duur ziekenhuisbed op de afdeling psychiatrie, in plaats van een plek in het beschermd wonen.”
Het CPB vreest dat het nog moeilijker zal worden om een plek voor beschermd wonen te vinden wanneer de financiële regeling in 2022 opnieuw wordt aangepast. Dan worden alle 355 gemeenten verantwoordelijk voor beschermd wonen en moeten zij binnen eigen dorp of stad de juiste hulp vinden voor hun psychisch zieke inwoner. Zorginstellingen die nu nog specialistische zorg aanbieden aan de hele regio, zoals een tehuis voor cliënten met Korsakov, krijgen hierdoor mogelijk minder aanmeldingen binnen. ,,Het is de vraag of die instellingen overeind kunnen blijven,” waarschuwt Van Eijkel.
Opgedoekt
De Federatie Opvang weet het antwoord al. ,,We hebben in de jeugdzorg al gezien dat specialistische kindertehuizen werden opgedoekt, om precies dezelfde financiële reden,” zegt Beers.
Het CPB adviseert de gemeenten om te blijven samenwerken, zodat de situatie niet verslechtert. Een andere oplossing kan zijn om de gemeente waar de cliënt vandaan komt mee te laten betalen.
Van dat laatste is de branchevereniging geen voorstander. Beers: ,,Bij cliënten die vaak zijn verhuisd, is het onduidelijk waar ze vandaan komen. We weten inmiddels dat daar eindeloos gebakkelei van komt.”
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
podcast
Corina: ‘Ik was blij met de diagnose, er is geen grotere hel dan onverklaarbare kinderloosheid’
Een zwangerschap leidt niet altijd tot een blakende, gezonde baby: per jaar verliezen in Nederland zo’n 25.000 vrouwen een ongeboren kindje. In de podcast Miskraammonologen, een productie van Ouders van Nu, AD en de regionale titels, hoor je de persoonlijke verhalen van deze vrouwen. -
Kan 't goedkoper?
We betalen minder voor een fles allesreiniger, maar het kan nóg goedkoper
De prijzen stijgen, ook die van onze boodschappen. Elke week bekijken we één product. Betaal je er meer voor en is er een manier om te besparen? Vandaag: allesreiniger. -
PREMIUMMET VIDEO
Nederland in Verzet trekt 200 demonstranten naar Harderwijk: politie massaal aanwezig
Op de demonstratie van Nederland in Verzet in Harderwijk zijn zo'n 200 betogers afgekomen. Het bonte gezelschap marcheerde vanaf de Boulevard de woonwijk Stadsweiden in, onder het zingen van strijdliederen en het roepen van leuzen. De betoging verliep zonder problemen. -
PREMIUM
Ophef na uitspraken VVD-leider: ‘Niet vergeten dat slavernij ook veel welvaart heeft gebracht’
Fractieleider Yola Hopmans van de VVD in het Gelderse Rheden oogst een storm van kritiek op uitspraken die ze over het Nederlandse slavernijverleden deed. Zo zei ze dat we ‘niet moeten vergeten dat de slavernij ons ook veel welvaart heeft gebracht’. De Rhedense VVD-fractie neemt daarvan openlijk afstand, Hopmans maakt excuses. -
Universiteit Maastricht maakt drie ton ‘winst’ op teruggevonden losgeld voor hackers
De Nederlandse politie en het Openbaar Ministerie hebben een deel van het losgeld teruggevonden dat de Universiteit Maastricht in 2019 aan criminele hackers betaalde. De cryptomunten in kwestie zijn dankzij een gelukkige timing meer waard geworden. Daarom krijgt de universiteit een half miljoen euro terug, terwijl het indertijd bijna 200.000 euro aan losgeld betaalde. Dat blijkt uit een reconstructie van de Volkskrant.
-
Energierekening
Valentijn (38): ‘Een groot deel van mijn energiekosten wordt vergoed door mijn werkgever’
Hoeveel geld besteed jij aan energie in huis? Hoe probeer je de kosten omlaag te brengen? Deze vragen stellen we elke week aan een Nederlander. Vandaag: Valentijn (38) uit Leeuwarden. -
19
Reacties op boerenopstand: ‘Het stikstofverhaal voelt als zout in de wonden van de boeren’
‘Boeren: ruim je rotzooi op en ga aan het werk’ en ‘mijn grote angst is dat ons landje straks niet meer valt te besturen’: dit zijn enkele reacties op nieuwsonderwerpen die lezers bezighouden. Hieronder de lezersbrieven die in de krant van vrijdag 1 juli verschenen. Je kunt zelf een reactie insturen via brieven@ad.nl. -
PREMIUM
Varkenspest in Duitsland nu gevaarlijk dicht bij grens met Twente
De varkenspest in Duitsland is de grens met Nederland gevaarlijk dicht genaderd. Duitsland maakte zaterdag bekend dat er Afrikaanse varkenspest in aangetroffen bij een bedrijf in Emsland. Het Nederlandse ministerie van Landbouw bekijkt of er maatregelen nodig zijn. De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit doet onderzoek.