Hoofdpijndossiers rijgen zich aaneen voor Jeanine Hennis

Negentig keer. Zo vaak werd de vraag vorige week gesteld, in een debat van amper 2 uur. 'Is de minister nog wel in control?'

In control. Hennis had de term zelf geïntroduceerd, eerder dit jaar, toen het ging over de ict-problemen bij Defensie. De oppositie wist er wel raad mee en gebruikt de term inmiddels bijna standaard als het om haar functioneren gaat. Elke keer als de oppositie 'm uit de kast haalt, staan Hennis' wenkbrauwen weer iets verticaler.

Daadkracht
Het zijn ingewikkelde tijden voor het toptalent van de VVD, over wie nog niet zo lang geleden werd gefluisterd dat ze de eerste vrouwelijke premier van het land kan worden. Bij haar aantreden was er nog lof voor haar daadkracht, spontane uitvallen ('Moet ik een tuinbroek dragen om hier serieus te worden genomen?') en uitstraling. Hennis viel op: de eerste vrouwelijke minister van Defensie, en dan ook nog eentje die een voorliefde heeft voor Uggs en René Froger.

Maar op een staande ovatie, zoals ze die 4 jaar geleden in het Europees Parlement nog kreeg, hoeft Hennis in de Tweede Kamer voorlopig niet te rekenen. Neem de zaak rond het jarenlange gebruik van giftige chroomverf op werkplaatsen van Defensie, waarover ze vanavond met de Kamer debatteert. Honderden medewerkers zouden ernstige gezondheidsklachten hebben gekregen. Hennis zegde een onderzoek toe - maar dat zou wel 1 tot 2 jaar op zich laten wachten, én worden uitgevoerd door iemand die leiding gaf op een basis waar de verf werd gebruikt.

En er zijn meer hoofdpijndossiers. De staat van de ict bij Defensie is ronduit slecht. Een nieuwe cao voor defensie laat al bijna 2 jaar op zich wachten. De nieuwe NH90-helikopters (kosten: 1,2 miljard euro) blijken vooral snel te roesten en worden door de oppositie al 'de vliegende Fyra's' genoemd.

Onacceptabel
Het zijn stuk voor stuk problemen die ze erft uit het verleden. Maar de manier waarop ze de problemen aanpakt, oogst kritiek. En niet alleen bij de oppositie. 'Er zijn ontzettend veel klachten onder het personeel, maar die bagatelliseert ze gewoon,' zegt Anne-Marie Snels, voorzitter van militaire vakbond AFMP. 'Neem de missie in Mali. Daar zijn voor vierhonderd mensen een paar werkende wc's, het voedsel is regelmatig bedorven, de militairen slapen op luchtmatrasjes. Dan komt het personeel met een petitie en zegt de minister dat het allemaal wel meevalt. Onacceptabel.' Typerend, zegt Snels, voor een minister die inmiddels een te lange lijst aan probleemdossiers heeft. ,,En alles wordt weggestopt in onderzoeken. Het personeel is weinig lovend over haar - en dan zeg ik het netjes.'

Er zijn 'te veel problemen' rond Defensie, zegt Kamerlid Wassila Hachchi (D66). 'En ik krijg niet het gevoel dat ze die allemaal onder controle heeft. In debatten kijkt ze nog heel vaak naar rechts, naar haar ambtenaren. Na 2 jaar verwacht je dat een minister er stáát. Dat zie ik nog niet.' Hachchi en andere Kamerleden suggereerden zelfs al dat Hennis hulp moet krijgen in de vorm van een staatssecretaris.

Binnen het ministerie ligt Hennis wél goed, zegt een ingewijde. 'Ze werkt keihard, leest alles en zit overal bovenop. Daar wordt ze voor geprezen. Maar buiten het ministerie is er veel kritiek. Dat zien wij ook.'

Hennis zelf blijft er vooralsnog rustig onder. De hoofdpijndossiers, veelal het gevolg van jarenlang bezuinigen op Defensie, worden volgens haar wél voortvarend aangepakt. En een staatssecretaris? Helemaal niet nodig, zei ze onlangs. 'Als ik overbelast was, dan zat ik hier niet. Dan lag ik in mijn bed te huilen.'