Hoop voor ‘zittenblijver’: middelbare scholen laten meer leerlingen overgaan

Het is een vraag waar middelbare scholen het hoofd over pijnigen: wat te doen met de leerlingen die er al voor de coronacrisis penibel voor stonden? Als ze doorgaan naar de volgende klas bestaat de kans dat ze alsnog onderuit gaan. Maar als ze blijven zitten, verwachten de scholen lastige discussies met ouders en leerlingen omdat de tieners geen eerlijke kans hebben gekregen.

Koepelorganisatie VO-raad heeft een handreiking gemaakt om de scholen te helpen bij de afweging. Ze kunnen bijvoorbeeld kiezen voor een voorwaardelijke overgang, waarbij leerlingen tot de kerstvakantie kunnen laten zien of ze het volgende jaar aankunnen. Zo niet, moeten ze alsnog terug. Voorzitter Paul Rosenmöller merkt dat middelbare scholen geneigd zijn om meer leerlingen ‘kansen te bieden’. ,,Er zijn scholieren die in de loop van het jaar een eindsprint maken”, verklaart hij.

Naar verwachting kan een deel van de leerlingen achterstanden wegpoetsen door mee te doen aan een zomerschool. In enkele weken worden ze op een specifiek vak bijgespijkerd, zodat ze hun cijfers kunnen opkrikken. ,,In het voortgezet onderwijs leeft de gedachte dat zittenblijven niet altijd helpt. Leerlingen blijven meestal op één of twee vakken zitten, maar moeten vervolgens alles overdoen”, constateert Rosenmöller. Daarom adviseert de VO-raad scholen ook om vooral naar de kansen te kijken en goede afspraken met de leerlingen te maken over de overgang. ,,Ik verwacht dat het percentage zittenblijvers dit jaar lager kan zijn.”

Op het Pieter Zeeman in Zierikzee zoeken de docenten naar andere manieren om hun leerlingen te beoordelen dan alleen door toetsen. ,,We kijken natuurlijk naar hoe ze ervoor stonden voor deze crisis, maar zullen nu ook meewegen hoe hun motivatie is, hoe ze feedback ontvangen, hoe ze meedoen met de online lessen”, vertelt rector Peter van der Gaag. Daarbij betrekken ze ook de ouders, want die kunnen zien hoe de leerlingen thuis werken.

Toch is ook op deze school een scenario denkbaar dat alle leerlingen overgaan, maar sommigen onder voorwaarden. Van der Gaag: ,,Voor die scholieren moeten we dan een inhaalprogramma maken. Als ze dat tussen de herfst en kerst hebben afgerond kunnen we een nieuwe beoordeling doen. Het enige lastige is dat de kerst rijkelijk laat is om nog terug te gaan naar het vorige jaar.”

De leerlingen van Open Schoolgemeenschap Bijlmer in Amsterdam weten al wél waar ze aan toe zijn. Die school voert standaard in februari de voortgangsgesprekken en was dus nét voor de coronacrisis klaar. ,,Wij hebben op onze school geen zittenblijvers, maar laten leerlingen wel naar een ander niveau op- of afstromen”, verklaart directeur-bestuurder Maryse Knook. Het oordeel van voor de coronacrisis blijft in principe overeind. ,,We moeten het nu ook zien in de houding achter het beeldscherm. Als leerlingen nog steeds opdrachten te laat inleveren of niet actief zijn in de les weten we genoeg.”

Ook hier zijn er scholieren die voorwaardelijk door mogen naar de volgende klas. ,,We snappen dat de leerlingen niet hetzelfde leren als wanneer ze op school zouden zijn en zijn tevreden met iets minder. In het volgende schooljaar kunnen we best veel repareren en anders stromen ze alsnog af”, aldus Knook.

Volgens Rosenmöller wordt ook het volgende schooljaar interessant. ,,Krijgen we dan alsnog meer zittenblijvers of is het gelukt om die leerlingen mee te krijgen? Ik heb er vertrouwen in dat het voor veel scholieren te doen is.”

Bekijk onze video's over het coronavirus in onderstaande playlist: