AstraZenica maakte gisteravond bekend dat door productieproblemen in een van de fabrieken er minder vaccins kunnen worden geleverd. Volgens een leveringsoverzicht van het ministerie van Volksgezondheid zouden 4,5 miljoen van de AstraZeneca-vaccins in het eerste kwartaal van dit jaar ons land binnenkomen. De farmaceut schroeft de leveringen aan de EU met 60 procent terug vanwege productieproblemen. Dit betekent dat Nederland in plaats van 4,5 miljoen zo'n 1,8 miljoen doses ontvangt. 

Het bedrijf noemt zelf geen cijfers over hoeveel minder vaccins Nederland krijgt geleverd. ,,We hebben nu lagere volumes van ons vaccin, maar we doen er alles aan om in februari en maart tientallen miljoenen doses aan de Europese Unie te leveren, terwijl we de productievolumes blijven verhogen’’, aldus een woordvoerster.

Het is opnieuw slecht nieuws voor Hugo de Jonge die al heel wat kritiek kreeg te verduren doordat Nederland op 6 januari als laatste land in de EU met vaccineren begon. De tegenvaller zal volgens immunoloog Rijkers zorgen voor verdere vertraging van ons vaccinatieprogramma, alhoewel hij denkt dat de pijn meevalt. 

Het kabinet  besloot eerder deze week ook al de periode tussen de eerste en tweede Pfizer-prik voor iedereen die nog geen dubbele afspraak bij de GGD had op te rekken van drie naar zes weken.

Lees verder onder de grafiek.

Rijkers benadrukt dat productieproblemen bij een farmaceut vaker voorkomen, maar dat het nu extra opvalt aangezien ‘heel de wereld meekijkt’. ,,Ik vermoed dat AstraZeneca een versnelling gaat inzetten en dat we vervolgens opgelucht adem kunnen halen.’’ Toch is het niet de eerste keer dat er problemen zijn bij de farmagigant. Het door het bedrijf in samenwerking met de Universiteit van Oxford ontwikkelde vaccin zou in ons land als eerste worden gebruikt in de strijd tegen corona, maar door allerlei problemen met onder meer vaccinproeven ging dat niet door. 

Er gloort nu een grotere rol voor de vaccins van Pfizer en dat van het Leidse Janssen, dochterbedrijf van de Amerikaanse farmaceut Johnson & Johnson. Mogelijk komt de optie om een noodvergunning te verlenen aan dit laatste vaccin in beeld, meldt Het Parool. Groot pluspunt van het vaccin van Janssen is dat één prik volstaat.

Janssen verwacht nog deze maand de voorlopige resultaten van de eerste fase 3-studie bekend te maken, aldus een woordvoerder. Daarin staat hoe effectief en veilig het vaccin is na studie bij tienduizenden mensen. Als de resultaten goed zijn, kan het Europese Medicijnagentschap (EMA) zich in februari over de data buigen.

Door de complicaties bij het Oxfordvaccin zal de druk op het EMA om sneller groen licht te geven groeien. In het tweede kwartaal levert Janssen volgens de huidige planning 3 miljoen vaccins aan Nederland, oplopend tot 6 miljoen in het derde kwartaal. Mogelijk kunnen die leveringen worden vervroegd.

Een andere optie is dat minister De Jonge een noodvergunning verleent voor het vaccin van Janssen. De minister heeft de wettelijke bevoegdheid om het EMA te omzeilen. De Britse regering deed dat eerder al met de vaccins van Oxford en Pfizer. In een afgelopen week gepubliceerd advies van de Gezondheidsraad en het Outbreak Management Team wordt de optie van een noodvergunning ook genoemd.

Het ministerie van Volksgezondheid heeft in totaal 11,6 miljoen vaccins bij deze AstraZeneca besteld, een hoger aantal dan van de andere coronavaccins zoals van Moderna en Pfizer/BioNTech.  Aanstaande vrijdag keurt het Europees Geneesmiddelenbureau EMA het vaccin waarschijnlijk goed. De Europese landen hebben samen zeker 300 miljoen doses besteld bij de Zweeds-Britse farmaceut.

Bekijk al onze video's over het coronavaccin in deze playlist.