Internationale klopjacht op zwartspaarders

De FIOD heeft nieuwe gegevens in handen van 3.800 Nederlanders die hun vermogen hebben gestald bij een Zwitserse bank. In het diepste geheim is gisteren een internationale klopjacht gestart om zwartspaarders te ontmaskeren.

Koen Voskuil 31-03-17, 03:22 Laatste update: 01-04-17, 00:00

Het is een wedloop, maar de opsporing heeft de wind mee
Hans van der Vlist, directeur FIOD

De hoeveelheid Zwitserse bankgegevens is voor de FIOD vergelijkbaar met de vorig jaar uitgelekte Panama Papers. Behalve over de Nederlanders heeft de FIOD informatie over 55.000 spaarders uit het buitenland. De bankgegevens zijn toegespeeld door een geheime tipgever.

Naar aanleiding van deze uitzonderlijke gegevensvangst is gisteren een internationale klopjacht gehouden op zwartspaarders. Dat zijn mensen die hun geld uit het zicht van de fiscus proberen te houden belasting te ontduiken. Vrijwel tegelijkertijd vonden acties plaats in Australië, Duitsland, Groot-Brittannië en Frankrijk.

35 schilderijen
In Nederland doorzocht de FIOD gisteren woningen in Den Haag, Hoofddorp, Zwolle en Venlo. Er is beslag gelegd op onroerend goed en bankrekeningen. Bovendien zijn onder meer 35 schilderijen ter waarde van 1,2 miljoen euro, een dure Mercedes, juwelen, contant geld en zelfs een goudstaaf geconfisqueerd. Twee inwoners uit Den Haag en Hoofddorp zijn aangehouden.

Tot nu toe worden enkele tientallen Nederlanders verdacht van belastingfraude en witwassen. De jacht op naar zwartspaarders gaat de komende tijd door, zegt FIOD-directeur Hans van der Vlist in een interview met deze krant. Om welke Zwitserse bank het gaat, wil hij niet bekendmaken.

Wedloop
Van der Vlist is tevreden over de jacht op de zwartspaarders. ,,Het is een wedloop, maar de opsporing heeft de wind mee." Behalve op de zwartspaarders zelf, jaagt de FIOD ook op zogenoemde facilitators. Dat zijn dienstverleners zoals belastingadviseurs en banken, die helpen gelden weg te sluizen.

De actie in Nederland staat onder leiding van het Functioneel Parket van het Openbaar Ministerie, dat gespecialiseerd is in fraudezaken. Het is voor het eerst dat Nederland zo intensief met andere landen optrekt om zwartspaarders te ontmaskeren.

Zwartspaarders ontduiken jaarlijks voor honderden miljoenen euro's aan belasting. Ze riskeren een boete of zelfs gevangenisstraf wegens belastingontduiking en witwassen. Via een zogeheten inkeerregeling, waarbij Nederlanders boetevrij hun zwarte vermogen konden melden, is de afgelopen vijf jaar meer dan 6 miljard euro teruggekeerd naar Nederland.

FIOD-directeur Hans van der Vlist. © Erik van t Woud

'Het net rond zwartspaarders sluit zich'

Sommige Nederlanders doen er alles aan hun kapitaal buiten het zicht van de fiscus te houden. FIOD-directeur Hans van der Vlist over de jacht om die miljarden euro's terug naar Nederland te halen. ,,We hebben de wind mee."

Directeur Hans van der Vlist spreekt van een uitzonderlijke vangst. Op het kantoor van de FIOD was men verheugd toen een informant een schat aan rekeninggegevens van een bank uit Zwitserland had overhandigd. Verwijzend naar de vorig jaar gelekte documenten van de Panamese bank Mossack Fonseca: ,,Dit is vergelijkbaar met de Panama Papers, maar dan de FIOD-variant."

Behalve gegevens over 3.800 Nederlanders die hun geld hebben gestald op een Zwitserse bank heeft de FIOD informatie over 55.000 spaarders van andere nationaliteiten. De informatie is gedeeld met collega's uit Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië en Australië.

Gisteren vonden vrijwel gelijktijdig in die landen tal van invallen plaats.De Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst is Nederlands specialistische dienst op financieel, fiscaal en economisch gebied. De FIOD mag onder meer afluisteren, observeren, infiltreren en arresteren om financiële fraude op te sporen.

Ontduiken
Een onderdeel van dat werk is de jacht op zwartspaarders, Nederlanders die vermogen uit het zicht van de fiscus houden om belasting te ontduiken of criminele winsten wit te wassen.Die jacht wordt er in een steeds technologischere wereld niet makkelijker op, schetst Van der Vlis.

Geld kan in elektronische valuta als Bitcoins worden gestoken. Met zogeheten debetcards kan in het buitenland geparkeerd vermogen in Nederland worden uitgegeven. ,,Mensen verzinnen steeds ingenieuzere constructies om hun geld weg te sluizen", zegt Van der Vlist. ,,Maar wij zetten ook met succes nieuwe technologie, zoals data-analyse, in. Het is een wedloop."

,,Je kunt zeggen dat de opsporing de wind mee heeft. We hebben een flink aantal grote onderzoeken lopen. Ook deze actie gaat voorlopig door. Volgende week vinden weer acties plaats."

Hoe is het Team Criminele Inlichtingen aan deze tipgever gekomen?
,,Dat team is erop gericht om contacten te hebben binnen de financiële wereld. Deze informatie komt uit ons reguliere netwerk."

Wanneer kwam de informatie binnen?
,,Dat kan ik u niet zeggen."

Kunt u de naam van de Zwitserse bank noemen?
,,Helaas, dat kan ik ook niet doen."

Stuit u wel vaker op zo veel informatie?
,,We krijgen geregeld interessante informatie binnen, maar dit is wel heel veel. Het bijzondere is dat dit een grote internationale actie teweegbrengt. Dat de informatie in deze omvang internationaal wordt gedeeld en Nederland de regie voert over zo veel acties, is de eerste keer."

Hoeveel van de nu in het vizier gekomen 3.800 Nederlanders met een Zwitserse bankrekening zijn daadwerkelijk zwartspaarders?
,,We zitten nog midden in het onderzoek. Omdat er sprake is van een redelijk vermoeden hebben we dat onderzoek kunnen starten. Vervolgens moet je van elk individu kijken of die vermoedens terecht zijn.Het bewijs moet eerst geleverd worden. Maar het ziet er goed uit. Het net rond de zwartspaarders sluit zich."