Klachtenregen over centrale vwo-examen wiskunde A, eindtoets zou te moeilijk en te lang zijn

,,Zelfs mijn wiskundeleraar vond het moeilijk”, zegt een leerlinge online. En: ,,Mijn dochter kwam huilend thuis. Alle proefexamens gingen prima. Dit was totaal anders”, schrijft een moeder. Ook een voormalig Tweede Kamerlid van de ChristenUnie, Eppo Bruins, gaat los: ,,Negentien (!) bladzijden tekst. Dit is toch ondraaglijk. Als je dit hebt gedaan, heb je een extra boek voor de boekenlijst gelezen.”

Er waren dinsdagmiddag bij scholierenorganisatie Laks ongeveer 11.500 klachten binnengekomen over het examen wiskunde A voor vwo, op een totaal van 31.000 klachten. En dat terwijl er in het verleden op dit onderdeel hooguit 2000 klachten werden neergelegd. Omdat veel klachten specifiek over wiskunde A gingen, denkt Laks niet dat het coronavirus hier debet aan is. 

,,Veel kandidaten hebben de oude examens geoefend”, vertelt Laks-voorzitter Nienke Luijckx. ,,Maar dit examen valt op qua moeilijkheidsgraad. Ook is het een boekwerk van begrijpend lezen.” Volgens haar hadden leerlingen vooral moeite met vragen 6 en 7 (over een draaiend huis op de Hasseltrotonde in Tilburg) en met vraag 20 (over de huurprijzen in New York). Die laatste vraag zou meer thuishoren bij het examen bedrijfseconomie, luidt de kritiek.

Wiskundeleraar Robert van Effrink, van scholengemeenschap De Rietlanden in Lelystad, heeft het examen gelijk uitgeplozen. Hij vond de opgaven juist eenvoudiger dan in 2019 en 2018 (in 2020 was er geen centraal schriftelijk examen). ,,Wiskunde A vereist wat algemene kennis. Bij een vraag over een ronddraaiend huis moet je begrijpen dat je bij een cirkel te maken hebt met 360 graden; dan kun je dat hele vraagstuk maken.”

En vraag 20 raakt volgens Van Effrink aan de essentie van wiskunde. ,,Een probleem uit de praktijk dat je vertaalt naar een wiskundig modelletje, dat je vervolgens probeert op te lossen. Dit keer ging het over iets bedrijfseconomisch, maar ik heb ook wel eens een opgave over een griepepidemie voorbij zien komen.” 

Wat gebeurt er eigenlijk als een examen te moeilijk of te lang blijkt? Een woordvoerster van het College voor Toetsen en Examens (CvTE) legt uit: ,,Leerlingen leggen hun vragen of klachten bij het Laks neer. Klachten waarvan zij denken of vermoeden dat ze van belang kunnen zijn (ze zijn inhoudelijk en kunnen effect hebben op het nakijken of de normering, red.) worden aan het CvTE voorgelegd. Als er heel veel klachten binnenkomen over een bepaald examen dan is dat voor ons wel aanleiding om extra goed naar de analyses ten bate van de normering te kijken.” Vragen van docenten en het Laks worden allemaal ‘zorgvuldig gewogen’, aldus de zegsvrouw. 

Wiskundeleraar Robert van Effrink heeft zelfs van een aantal van zijn leerlingen gehoord dat zij denken een tien te gaan halen voor hun wiskunde A-examen. ,,Wij hebben ze terdege voorbereid, en de examens van de afgelopen jaren zijn gemaakt. Oefenen, oefenen, oefenen. Dan komt er van alles langs dat je kunt gebruiken.”

Maandag stroomden meteen de eerste klachten binnen: