Koning: dag omgeven door rouwrand verdriet

De koning verwees daarmee naar de vliegramp met MH17 op 17 juli, waarbij 298 inzittenden, onder wie 196 Nederlanders omkwamen. 'In de zomer van 2014 bleek andermaal dat de vrijheid en veiligheid kwetsbaar zijn, ook in ons deel van de wereld.' De ramp boven het oosten van Oekraïne heeft velen direct geraakt, ook in de Verenigde Vergadering (Eerste en Tweede Kamer) en 'allen diepgeschokt', aldus Willem-Alexander.

Conflicten
De koning wees erop dat we leven in een open samenleving en dat conflicten die duizenden kilometers ver weg zijn reacties en emoties oproepen in Nederland. Hij noemde naast Oekraïne het Midden-Oosten. De haat die elders mensen in het verderf stort, mag niet overslaan naar onze straten, zei de vorst.

De internationale onrust stelt volgens Willem-Alexander de veerkracht van de Nederlandse samenleving op de proef. Daarom zijn duidelijke keuzes en een vaste koers nodig. De regering is volgens de koning blij met het brede draagvlak dat daarvoor bestaat. Dat laatste leek een verwijzing naar de steun die het kabinet krijgt van de drie 'bevriende' oppositiefracties.

Defensie
De koning gaat verder: 'Het extra geld dat de regering uittrekt voor Defensie, is een trendbreuk met het verleden. Na jaren van bezuinigingen krijgt het ministerie van Defensie er voor het eerst in 24 jaar weer structureel meer geld bij: 100 miljoen per jaar. Het budget gaat nu omhoog 'met het oog op de toenemende spanningen in de wereld en de verantwoordelijkheden die daaruit voortvloeien', zei de koning.

Hij benadrukte verder dat een actief buitenlands beleid, gericht op vrede en veiligheid in landen waar deze in het gedrang zijn, relevant is en in ons belang. Die verantwoordelijkheid kan Nederland alleen waarmaken in nauwe samenwerking met partners in de Europese Unie, de NAVO en de Verenigde Naties, aldus de koning.

Alle uitgezonden militairen verdienen 'groot respect', zei hij, verwijzend naar missies in onder meer Mali en de strijd tegen piraterij voor de Afrikaanse kust.

Balkonscène
Het is de tweede keer dat hij de Troonrede uitspreekt. Na afloop gaan de koning en koningin Máxima langs dezelfde route terug naar Paleis Noordeinde. Vervolgens verschijnen ze op het balkon van het paleis voor de jaarlijkse balkonscène.

Onze politiek verslaggever Roelf Jan Duin doet live-verslag op Twitter vanuit de Ridderzaal. Lees alles over Prinsjesdag in het dossier.