Marechaussee gebruikt vaker geweld op luchthavens

Het afgelopen jaar heeft de Koninklijke Marechaussee (KMar) 110 keer geweld gebruikt, blijkt uit het vertrouwelijke Integriteit Jaarrapport 2016, in handen van deze krant. Dat is ruim een kwart meer dan het jaar ervoor (87 keer). De Marechaussee wijt de opvallende stijging aan een toenemend aantal verwarde personen op de grote luchthavens.

Marechaussees gaan over tot geweld als iemand hen aanvalt, of zich verzet tegen een aanhouding. In zulke gevallen maken ze gebruik van de wapenstok, pepperspray of in het uiterste geval hun vuurwapen.

Ook vinden geweldsincidenten plaats rond preventieve controles. Schiphol is aangemerkt als veiligheidsrisicogebied, waardoor de Marechaussee mensen kan fouilleren, of koffers of auto’s kan doorzoeken. In sommige gevallen stuit dat op agressie.

Logischerwijs vinden de meeste incidenten plaats op Nederlands grootste luchthaven Schiphol, waar gisteren het recordaantal reizigers van 232.000 opstegen en landden. Ook mensen die reizigers komen afhalen, kunnen onder invloed zijn of in geestelijke nood verkeren, zegt De Ridder. ,,Je kunt de luchthaven vergelijken met een grote stad, met alle problemen van dien.”

Net zoals elke grote stad kent Schiphol een vaste club dak- en thuislozen, een doelgroep die in verwarde toestand kan verkeren en soms voor incidenten zorgt. Buiten het vliegveld, tegenover het World Trade Centre Schiphol, zitten vijf Poolse daklozen in het gras. Eén van hen gaat gekleed in een knalgeel kuikenpak, dat hem beschermt tegen de harde wind. Vroeg in de middag liggen al twee flessen wijn naast hem. Leeg.

,,Waarom we op de luchthaven slapen?” De enige die Engels spreekt, richt zich op uit zijn slaapzak. ,,Je kunt hier makkelijk in je levensonderhoud voorzien. Mensen die hun eten niet opkrijgen, geven de rest aan ons.” Hij zegt dat de Polen zich verre houden van agressie. ,,Waarom zouden we? We hebben hier alles. Eigenlijk het enige dat ontbreekt, is een goede douche.”

Het project Schiphol Social Work probeert daklozen, gestrande buitenlanders en illegalen te begeleiden. Volgens de veldwerkers blijft hun aantal constant. Ja, er zijn incidenten met verwarde daklozen, weet Schipholwoordvoerder Hans van Kastel: ,,Maar die nemen voor zover wij weten niet toe.” Zowel de KMar als Schiphol denken dat de stijging van het aantal geweldsincidenten voor een deel verklaard kan worden door de toenemende drukte op Schiphol.

Van de 110 geweldsincidenten door de KMar zijn er twee onderzocht door het Openbaar Ministerie. Het OM concludeerde dat de Marechaussees ‘te zwaar hadden ingezet’, meldt het rapport, maar ging niet over tot vervolging. Twee keer heeft de Marechaussee vorig jaar een vuurwapen gebruikt. Volgens de Rijksrecherche was dat in beide gevallen terecht.