Matrozen willen ook naar defilé
Onderzeebootmatrozen die tijdens de Koude Oorlog de Sovjetvloot bespioneerden, zijn niet welkom bij het defilé op Veteranendag morgen. Reden: er was geen sprake van een 'echte' oorlog.
,,Ga er maar aanstaan'', zei de Commandant der Strijdkrachten Rob Bauer afgelopen mei nog toen hij tweehonderd huidige medewerkers van de onderzeedienst in het zonnetje zette en de 'Gesp voor Speciale Operaties' opspeldde. ,,Met zo'n zestig man maandenlang, weken of in het beste geval dagen achtereen in die grote zwarte sigaar zonder ramen. Waarin je privacy gereduceerd wordt tot een gordijntje voor je torpedobed.''
Het waren mooie woorden van de hoogste generaal, vonden ook veel matrozen die in de Koude Oorlog bij de onderzeedienst hebben gewerkt. Maar tegelijkertijd kwamen ze ook keihard binnen. Want de matrozen die nu varen, krijgen wél de waardering waar zíj al meer dan 25 jaar op moeten wachten.
Frustratie
We hebben allemaal hetzelfde werk gedaan. Alleen wordt er bij onze operaties net gedaan alsof ze niet hebben bestaan
,,We hebben allemaal hetzelfde werk gedaan'', zegt Joop Kaspers, een van de oud-matrozen die in 1974 en 1975 maandenlang onder de zeespiegel verbleef. ,,Alleen wordt er bij onze operaties net gedaan alsof ze niet hebben bestaan.''
De frustratie zit al langer heel diep, maar de 'Koude Oorlogveteranen' maakten er nooit werk van, omdat ze niet mochten praten over de nog altijd strikt geheime missies.
Maar nadat vorig jaar een boek was verschenen waarin een aantal operaties uit de Koude Oorlog tot in details is beschreven, kloppen ze opnieuw aan bij het ministerie van Defensie. Uit deze reconstructies blijkt dat ze meer deden dan oefenen en wacht houden. De Nederlandse onderzeeboten achtervolgden en bespioneerden 23 jaar lang in het diepste geheim de marine van de Sovjet-Unie. Ze hadden de opdracht om te fotograferen en communicatie af te luisteren. Daarvoor doken ze soms zelfs onder de vijand door.
Zo spannend
Zeker niet alle tochten onder water waren zo spannend. Maar Johan Kragten, die opvarende was van 1969 tot 1994, kan zich toch zeker een stuk of twaalf missies herinneren waarbij ze er echt op uit zijn gestuurd om de Russen in de gaten te houden.
Zelf is hij wel een veteraan, omdat hij na de Koude Oorlog nog heeft meegedaan aan missies die wel worden erkend. ,,Wij hebben allemaal onze stinkende best gedaan en ik vind ook zeker dat die mensen die in de Koude Oorlog hebben gediend daarvoor erkend moeten worden.''
Het is niet voor het eerst dat Koude Oorlogveteranen om erkenning vragen. Zeven jaar geleden stond er ook een groep op die dat wilde, vooral afkomstig uit de landmacht. Zij kregen van toenmalig minister Hans Hillen nul op het rekest. Toch gaat de Stichting Onderzeedienst Veteranen er opnieuw werk van maken. ,,Ik heb voor 1991 en erna gevaren. De missies verschilden niet. Alleen is er door de politiek de keuze gemaakt om deze scheidslijn te trekken. Dat is jammer'', zegt voorzitter Eelco Tromp van de stichting, die overigens met een groep van zo'n vijftig onderzeebootveteranen wel meeloopt tijdens het defilé. Maar zij hebben hun status allemaal gekregen voor missies na de Koude Oorlog.
Begrip
Hoezeer we de inzet ook waarderen, er moet ergens een grens worden getrokken
Het ministerie van Defensie zegt begrip te hebben voor de gevoelens van de matrozen. ,,Wij zijn hen ook zeer erkentelijk voor wat zij destijds hebben gedaan'', zegt woordvoerder Klaas Meijer. Maar toch komen de bemanningen niet in aanmerking voor de veteranenstatus. Die wordt alleen verleend aan personeel dat heeft gediend onder daadwerkelijke oorlogsomstandigheden of daarmee overeenkomende situaties, zoals vredesmissies in internationaal verband. En de Koude Oorlog is nooit een echte oorlog geworden.
Het ministerie heeft zelf deze definitie opgesteld en zou voor deze groep dus ook een uitzondering kunnen maken, maar volgens Meijer is dat niet aan de orde. ,,Hoezeer we de inzet ook waarderen, er moet ergens een grens worden getrokken.''
Matroos Joop Kaspers hoopt toch dat er een uitzondering gemaakt gaat worden. In zijn ogen deed de onderzeedienst veel meer dan al die militairen die op de wal het vaderland dienden in de Koude Oorlog. ,,Zij hadden vaak een bewakende functie. Maar wij verzamelden met gevaar voor ons eigen leven weken achtereen informatie. Dan doe je echt meer dan rondjes lopen rond de kazerne.''
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM9
Lieve Debby: ‘Mijn vriendin maakt er sinds een pijnlijke breuk een behoorlijke bende van’
Debby Gerritsen weet alles over de liefde, lust en het leven. Uit eigen ervaring en als host van de populaire podcast Over de liefde. Hier beantwoordt Debby elke week een liefdes-, lust- of levensvraag van een lezer. Deze week maakt Sandra zich zorgen over haar vriendin. -
PREMIUM30
Gek van het ‘geplok’ van padel? Nieuwe regel moet geluidsoverlast voorkomen
Om ruzies over de komst van padelbanen te voorkomen, hebben onder andere de tennis- en padelbond, de Nederlandse Stichting Geluidshinder en bouwers van deze banen de handen ineengeslagen. In een nieuw advies van deze organisaties staat dat nieuwe banen in de regel op zeker 100 meter van huizen moeten komen. En in sommige gebieden op 160 meter, afhankelijk van het gebied waarin je woont. -
bijziendheid37
Tweede Kamer: Minder ogen op iPads en smartphones om ‘onzichtbare pandemie’ te stoppen
Kinderen en jongvolwassenen moeten meer naar buiten en het aantal schermuren tot een minimum beperken om ernstige bijziendheid te voorkomen. Daarin moeten scholen en gemeentes meer verantwoordelijkheid nemen, vindt de Tweede Kamer. SP, GroenLinks en Partij van de Arbeid willen onderzoeken of een nieuwe wet mogelijk is. Andere partijen vinden dat er spoedig meer buitenspeellocaties moeten komen. -
Mijn bevalling
Doete is verloskundige en heeft een ‘droombevalling’: ‘Ik voelde dat ik al op 9 centimeter zat’
Bevallen: vrouwen doen het al eeuwen en raken er nooit over uitgepraat. Bevallingen zijn prachtig, loodzwaar en veranderen je leven. In deze serie bevallingsverhalen creëren ouders openheid door het eerlijke verhaal van hun bevalling te delen. Verloskundige Doete Reitsma (33) wist zeker dat ze in het ziekenhuis wilde bevallen, tot ze zwanger werd. -
Met video15
Dit is nu de meest verkochte autokleur ter wereld
Chemieconcern BASF heeft uitgezocht wat wereldwijd de populairste exterieurkleuren van nieuwe auto’s zijn. De verrassing is dat er steeds meer bijzondere kleuren bijkomen, zoals bijvoorbeeld ‘violet’. Bij de top 3 is het al jaren stuivertje wisselen tussen zwart, wit en grijs.
-
PREMIUMKoken & Eten
Zo houd je je messen het handigst scherp (met bonustip voor je kartelmes)
Met twee, hooguit drie goede koksmessen kun je een heel kokend leven voort. Maar dan moet je ze wel goed verzorgen. Hoe doe je dat? -
-
-
PREMIUM
Achmed en zijn gezin hebben eigen woonruimte dankzij kerk: ‘Hier zijn we veilig’
Omdat de asielzoekerscentra overvol zitten, worden overal in Nederland leegstaande pastorieën ingericht om tijdelijk statushouders op te vangen. De kerk schiet de overheid te hulp. ,,We kozen niet voor commerciële verhuur, maar wilden onze naasten helpen.” -
met podcast
OM komt met strafeis: klein clubje ondernemers was ‘heilig voor De Mos’
Corruptieverdachte Richard de Mos schetst zichzelf als hardwerkende ombudspoliticus voor het volk. Maar het OM zet daar dinsdag het beeld tegenover van een politicus die vooral de belangen van een select clubje partijdonateurs behartigt. ‘Zij waren heilig'.