Mensen moeten het ov weer ingelokt worden, stelt reizigersorganisatie Rover in een brandbrief

De reizigersorganisatie heeft de regionale ov-plannen van vervoerders en overheden geanalyseerd. Die zogenoemde transitieplannen zijn bedoeld als voorbereiding op de situatie ná corona en ter overbrugging van de tussenliggende periode.

Per saldo zal er in 2022 ongeveer evenveel rijden als in 2021, verwacht de Rover. Maar: dat is zo’n 10 procent minder dan voor corona. Op sommige plekken rijdt ‘s avonds na een zeker tijdstip niets meer, en enkele lijnen verdwijnen zelfs helemaal. Dat is een slecht idee, schrijft directeur Freek Bos in de brandbrief, die op 23 december verstuurd is naar de Tweede Kamer en provincies: ‘Het algehele beeld stemt ons somber.’

Volgens de organisatie getuigen de plannen van kortetermijndenken en wordt er te veel uitgegaan van ‘koude reizigersaantallen'. ‘Het feit dat sommige groepen helemaal geen alternatief meer hebben wordt daarbij buiten beschouwing gelaten. Ook gaat het om lijnen die zonder corona wel levensvatbaar zijn.’

Dat geldt bijvoorbeeld voor de provincies Friesland en Zeeland, zo staat in de rapportage van Rover. Het reizigersniveau lag daar vóór de lockdown van december 2021 op 80 procent van het niveau van voor de crisis. Tegelijkertijd liggen er plannen op tafel om te snijden in het ov-aanbod in beide provincies. En dat, zegt de organisatie, terwijl het voor het behalen van de duurzaamheidsinstellingen juist belangrijk is om meer mensen het ov in te krijgen.

De coronacrisis heeft een forse impact gehad op het aantal reizigers dat het openbaar vervoer neemt. In april 2020, kort nadat de eerste lockdown werd afgekondigd, daalde dat aantal met 85 procent. Dit jaar gebruikten meer mensen weer de bus of trein: in november 2021 waren er 34 procent minder ov-gebruikers dan voor de pandemie. De daling is het grootst in de spits.

De lagere reizigersaantallen zorgden bij veel vervoerders voor een gat in de begroting. Dat wordt momenteel opgevangen door een vergoeding vanuit het Rijk, de beschikbaarheidsvergoeding (BVOV). Daardoor kan de dienstregeling grotendeels in stand worden gehouden, ondanks het feit dat minder mensen met het OV reizen. Die regeling is echter tijdelijk, voorlopige einddatum is september 2022, en Rover is bezorgd over wat daarna zal gebeuren. ‘Dit hangt als een zwaard van Damocles boven de markt’, aldus de organisatie. 

Om de reiziger te ‘verleiden’ terug te komen in het ov zijn volgens de reizigersorganisatie ook nieuwe kaartsoorten en abonnementen nodig, zoals een tien- of honderdrittenkaart in plaats van het klassieke abonnement. Daardoor kunnen reizigers wel profiteren van bepaalde kortingen, maar lopen zij niet het risico te moeten betalen voor een abonnement terwijl ze daar door lockdowns geen gebruik van maken.

Daarnaast zou het btw-tarief voor het openbaar vervoer moeten worden verlaagd. In 2019 werd dat juist verhoogd van 6 naar 9 procent.

Bekijk onze meest bekeken nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: