Na uren verliest Nicky's moeder haar beheersing

Ze zijn in het zwart gekleed. Nicky’s vader Peet, in zijn hoodie. Zijn dochter Femke naast hem, dan moeder Berthie, in haar blouse. Samen schuiven ze aan, zoals ze al zo vaak deden, om aandacht te vragen voor hun zoon en broertje, Nicky, het jongetje dat nooit terugkeerde van het zomerkamp op de Brunssumerheide in 1998. Maar nu zitten ze voor het eerst in de rechtbank, hopend dat verdachte Jos Brech vandaag op de eerste zitting in deze rechtszaak het woord neemt en vertelt hoe het kan dat zijn dna op maar liefst 21 plekken werd aangetroffen op de pyjamabroek van Nicky, op zijn lichaam en, belangrijk: in zijn onderbroek. Maar over dat laatste straks meer.

Dit is de dag waarnaar ze uitkijken. Het is ook de dag waar ze enorm tegenop hebben gezien.

Nu zit Jos Brech daar op maar een paar meter afstand van de familie, in zijn rode trui, zijn spijkerbroek en gympen. Verdachte NN2, zoals hij in het dossier werd genoemd voordat zijn identiteit werd onthuld, lijkt precies zoals op de beelden die van hem werden vrijgegeven, toen justitie eind augustus de klopjacht op hem opende. Even rustig en beheerst ook, als anderen hem omschreven. En zwijgzaam. Jos zit hier niet om zijn verhaal te vertellen. Wel om te ontkennen. Hij zegt niet de man te zijn die Nicky doodde, niet de man die hem misbruikte, niet de man die hem ontvoerde. Niet de dader waarnaar de familie al zo lang op zoek is. ,,Ik heb al eerder gezegd, ik ben niet die persoon. Ik heb het niet gedaan.’’

Tekst gaat verder onder de foto.

Wel de man die kinderporno in zijn bezit had, dat geeft hij toe. ,,Ik was portretten aan het zoeken. Van personen, kinderen, jongens en meisjes.’’ Paddenstoelen, landschappen ook. ,,Ik ben geïnteresseerd in fotografie.’’ En terwijl hij die beelden downloadde, kwamen ook de kinderpornofoto’s mee. Hij zette ze apart. ,,Omdat ik ze later wilde verwijderen.’’

Vader Peet schudt zijn hoofd. Zus Femke haalt haar neus op. Nicky’s moeder kijkt strak voor zich uit. Peter R. de Vries kijkt smalend opzij. Hij flankeert de familie van Nicky, zoals hij al zo veel jaren doet. Hun gezichten zeggen hetzelfde: we geloven het niet. Maar ze mogen dat niet zeggen. Vandaag is het niet aan hen om te spreken, al kunnen ze kreten van ontzetting (‘waat?!’) of minachtende blikken niet voortdurend verbergen.

Kijk hier waarom advocaat Gerald Roethof vindt dat er geen zaak is en dat zijn cliënt moet worden vrijgelaten: 

De rechter vraagt aan Brech of hij hen niet toch wil vertellen over die zomernacht in 1998: ,,Wilt u duidelijkheid geven over de vraag die de ouders en zus van Nicky al twintig jaar bezighoudt?” Daar is het hemeltergende antwoord dat rechercheurs de afgelopen maanden al zo vaak hebben gehoord. ,,In overleg met mijn advocaat heb ik afgesproken dat ik er vooralsnog geen opmerkingen over geef.’’ Om er de mysterieuze zin aan toe te voegen dat hij met uitleg komt ‘als alles begrepen wordt’.

Advocaat Gerald Roethof spreekt des te meer. Over het zwijgen – hij wil niet dat zijn cliënt op tegenstrijdigheden gevangen kan worden. Over dna – Brech kende de Brunssummerheide als zijn broekzak, kwam er vaak, wie zegt dat het dna daarna niet terecht kan zijn gekomen op het lichaam van Nicky? Dat Nicky mee zou zijn genomen betwijfelt Roethof ook ten zeerste. Kinderen lopen weg, net zoals zijn zusje ooit wegliep van de lagere school waaraan ze een hekel had. Nog een feit des levens, aldus Roethof: soms gaan kinderen zomaar dood. Net zoals een jongetje, dat van het ene op het andere moment in elkaar zakte bij een bushalte.

Maar jongetjes van elf gaan niet zomaar dood, zegt de officier van justitie even later stellig. En Nicky zeker niet. Hij was kerngezond. En kwam waarschijnlijk om het leven door verstikking. Er werden plekken gevonden op zijn hals, neus en mond die daarop wijzen. En nog even over dat dna in de onderbroek van Nicky. De officier diept feiten op die verloren leken te zijn gegaan, uit 1984 en 1985. Toen greep jongens van achteren vast, stopte zijn handen in hun onderbroek, betastte ze. Ook al werd hij toen niet vervolgd, nu werpen die acties een ander licht, op al dat dna van Brech dat op Nicky’s binnenstebuiten gekeerde onderbroek werd gevonden.

Kijk hier naar de argumenten van het OM:

Daar is het tegenwicht voor de familie, die het zo vreselijk vond te luisteren hoe advocaat Roethof feiten selecteerde, beweerde dat Nicky er zelf vandoor ging, terwijl hun jongen zo bang was in het donker. Als hij weg had gewild, had hij hun kunnen bellen. Net zoals hij eerder deed, toen hij worstelde met heimwee op het kamp. Ze halen adem. Ze zijn ervan overtuigd: Brech weet hoe Nicky’s laatste momenten eruit zagen. Maar hij weigert wat te zeggen.

Dat is waarom Nickys moeder het uiteindelijk uitschreeuwt, wanhopig en woedend. ,,Kiek mich aan”, zegt ze in het Midden-Limburgse dialect. ‘Brech, kijk me aan’. Ze wilden het zo graag. Maar Brech gunt ze geen blik. Hij loopt weg. Slechts één keer heeft zijn gezicht vandaag emotie laten zien. Dan gaat het over zijn moeder, die inmiddels is overleden. Het zorgt dat zijn neus rood wordt, dat hij slikt, zijn ogen knipperen. Hij heeft gezegd dat hij begrijpt hoeveel pijn de familie moet hebben. Maar hij heeft er ook moeite mee dat hij nu zelf vast is komen te zitten. Zijn blik gaat naar beneden. Straks gaat hij terug, naar de gevangenis in Vught. Hoe zijn advocaat ook heeft gepleit, de rechtbank houdt er ernstig rekening mee dat degene die Nicky misbruikte ook verantwoordelijk is voor de dood van de jongen. Rekening houdend met het vluchtgevaar van Brech, moet hij in gevangenschap blijven, om in maart opnieuw voor de rechter te verschijnen. 

Kijk hier naar de reactie van Peter R. de Vries: