Nederland telt een kleine 1800 cold cases, zware misdaadzaken (als moord en doodslag) waar politie en justitie hun tanden op hebben stukgebeten.

De afgelopen twintig jaar werden in totaal bijna 60 oude zaken alsnog opgelost. Het meest bekende voorbeeld van een cold case met doorbraak is de zaak-Nicky Verstappen. Vrijdag staat verdachte Jos Brech voor de rechter voor betrokkenheid bij de dood van de elfjarige jongen in 1998.

Maar nabestaanden van andere moordslachtoffers vrezen dat niet alle zaken even serieus genomen worden, door te weinig politiecapaciteit, gebrek aan media-aandacht of een ineffectieve organisatiestructuur bij de recherche.

In gesprek deze week met minister van justitie Grapperhaus (CDA) trokken de Federatie Nabestaanden Geweldslachtoffers en nabestaanden van onder meer de vermoorde Corrie Brielsman en Martien van der Meijs hierover aan de bel. ,,Als nabestaanden van cold cases zitten we in een niemandsland. In 94 procent van de zaken gebeurt niks’’, zegt Wicky van der Meijs, de dochter van Martien, die in 2002 werd doodgestoken op straat. Van der Meijs is initiatiefnemer van de petitie en de stille tocht die nog gehouden moet worden.

_{(Artikel gaat verder na de foto)}

Ook de communicatie met nabestaanden over de voortgang van het onderzoek is soms belabberd, merkte Ron van der Bolt (55). Zijn broertje Patrick werd in 2002 doodgeschoten. ,,Vertel nabestaanden wat je onderzoekt, wat niet, en waarom”, zegt Van der Bolt  morgen in een interview met deze krant.
Van der Bolt moest er in 2012 per toeval achter komen dat het dossier van het vastgelopen onderzoek door studenten nog eens onder de loep werd genomen. ,,De familie hoort dat te weten.”

Volgens Van der Bolt behandelen politie en justitie niet alle zaken gelijk. ,,Als ze uiteindelijk zeggen dat het oplossen van een zaak niet lukt omdat het aan bewijs ontbreekt of omdat er geen aanwijzingen meer zijn, moeten we daar vrede mee hebben. Maar gebrek aan capaciteit alleen mag nooit het argument zijn. Daar kun je namelijk wèl iets aan doen. Er lopen zo’n duizend moordenaars vrij rond. Willen we dat met z’n allen?”

Een woordvoerder van de Nationale Politie benadrukt dat de recherche altijd keuzes moet maken, maar dat dat gebeurt op basis van objectieve gegevens zoals het beschikbare bewijsmateriaal of verklaringen van getuigen, maar ook de impact op de samenleving telt mee. ,,En het kan dan gebeuren dat een zaak als Nicky Verstappen, waarbij een kind is overleden, meer impact heeft en meer aandacht krijgt.”

Maar de politie probeert andere oude zaken ook op te pakken. Zo worden oude dossiers gedigitaliseerd voor een proef met ‘kunstmatige intelligentie’ zodat kansrijke zaken sneller komen bovendrijven. Ook is er de cold casekalender die verspreid wordt in gevangenissen en tbs-inrichtingen, en hebben alle tien de politie-eenheden een speciaal ‘cold case-team’ (variërend van 4 tot 24 leden).