Nederlanders staan bovenaan de lijst als het op Engels aankomt. © anp

Nederlanders het best in Engels: hoe goed is dat van jou?

Nederlanders behoren tot de top als het op de beheersing van de Engelse taal aankomt. Dat blijkt uit de gisteren verschenen English Proficiency Index van Education First, een internationale onderwijsorganisatie. Maar hoe komt het eigenlijk dat we daar zo goed in zijn? En hoe goed kun jij het?

Karolien Koolhof 09-11-17, 14:05

Education First vroeg aan meer dan een miljoen mensen wereldwijd die het Engels niet als moedertaal hebben om hun Standard English Test te maken. Alleen landen waar meer dan 400 mensen alledrie de onderdelen afrondden, kwamen terecht in het klassement. Dat leverde een ranglijst op van 80 landen, waarbij Nederland de koppositie inneemt. Zweden en Denemarken wisten ook een podiumplaats te bemachtigen, terwijl het in landen als bijvoorbeeld Laos en Irak juist wat minder goed gesteld is met het Engels.

Hoe komt het eigenlijk dat juist Nederland het zo goed doet? Taalkundige Marc van Oostendorp heeft daar wel een aantal verklaringen voor. Maar, zegt hij: ,,Laat ik vooropstellen dat je dit soort onderzoeken altijd met een korrel zout moet nemen. Wil je echt goed testen hoe goed iemand een taal beheerst, dan gaat daar heel veel tijd in zitten. Diegene moet een tekst kunnen lezen, kunnen schrijven en de taal kunnen spreken. Dat kost wel wat tijd."

Traditie

Het Engels lijkt natuurlijk best veel op het Nederlands. Dat maakt het relatief makkelijk

Van Oostendorp ziet al langer onderzoeken waarin Nederland goed uit de verf komt als het op Engels aankomt. ,,Dat heeft er ten eerste mee te maken dat wij een lange traditie hebben van vreemde talen. Tot diep in de negentiende eeuw wilden we onze eigen taal niet internationaal gebruiken. Terwijl de Britten de volkeren in hun koloniën Engels lieten leren, gingen wij zelf Maleis leren om ons in Indonesië verstaanbaar te maken. Als dit onderzoek aan het begin van de negentiende eeuw gedaan zou zijn, dan zouden we juist bovenaan staan met ons Frans. Dat was toen de meestgebruikte taal, die we in Nederland erg goed spraken."

De linguïst prijst verder het Nederlandse schoolsysteem: ,,Wij hebben een erg goed systeem om talen te leren. Als je kijkt naar landen als Italië, waar mijn vrouw vandaan komt, dan zie je dat ze daar eigenlijk alleen leren lezen en vertalen. Een beetje alsof het een dode taal is. Dat is hier heel anders." Als derde reden noemt Van Oostendorp de overeenkomsten tussen de twee talen: ,,Het Engels lijkt natuurlijk best veel op het Nederlands. Dat maakt het relatief makkelijk voor Nederlanders om de taal te leren."

Geen tien

Hoewel we bovenaan staan, scoren we met een 7,1 nog geen tien. Kunnen we ons nog ergens verbeteren? Van Oostendorp: ,,Natuurlijk kan het altijd beter, rijker, maar als ik zie dat vrijwel iedereen in Nederland zich in het Engels verstaanbaar kan maken, is dat wel uniek. Op internationaal vlak is het ook beter om geen perfect Engels te spreken. Dan ga je te moeilijke bewoordingen en constructies gebruiken. Anderen, die Engels ook niet als eerste taal hebben, snappen het dan niet meer."

Wat dat betreft ziet Van Oostendorp juist ruimte voor verbetering bij de Britten zelf: ,,Er is geen land in Europa waar mensen zo weinig vreemde talen spreken als in Engeland. Zij voelen de noodzaak niet zo, omdat ze overal terecht kunnen met Engels. Dat werd ooit de officiële taal in Europa vanwege Groot-Brittannië, maar door de Brexit ontstaat nu een interessante situatie. Franse politici waren er uiteraard als de kippen bij om te proberen het Engels te verbannen uit Europa."

Dominant

Taal is niet alleen een communicatiemiddel, maar je laat er ook veel van jezelf mee zien

Het Engels zal volgens Van Oostendorp niet zo snel meer verdwijnen. Sterker nog, het is zo dominant dat het juist andere talen in het gedrang brengt. ,,Kinderen in Maastricht bijvoorbeeld moeten nu kiezen tussen óf Duits óf Frans. Terwijl gezien hun locatie beide talen eigenlijk erg belangrijk zijn. Maar we zien de noodzaak niet meer van het leren van die talen. Terwijl het uit economisch oogpunt juist veel beter is om zaken te doen in de taal van het land zelf."

Wie bang is dat het Engels uiteindelijk het Nederlands zal verdringen, maakt zich volgens Van Oostendorp onterecht zorgen. ,,Taal is niet alleen een communicatiemiddel, maar je laat er ook veel van jezelf mee zien. Wie je bent, waar je vandaan komt. Die dimensie valt bij een tweede taal weg, omdat we die meestal vooral als communicatiemiddel gebruiken." Angst voor verandering ontstaat vooral omdat taal zo dicht bij ons staat: ,,Het is het eerste wat je op school leert, waarmee je toegang krijgt tot de grotemensenwereld. Als dat ineens verandert, vinden mensen dat niet fijn. Maar dat is iets van alle tijden en alle landen. Als we met z'n allen goed opletten dat we geen mensen buitensluiten en geen niveaus van communicatie verliezen, komt het allemaal wel goed."