De NOS kreeg bakken kritiek nadat website Geenstijl het bestaan van de prijs openbaarde. De bokaal werd intern uitgereikt voor journalistieke producties met veel diversiteit. ‘Eliteracisme’ en ‘raciale registratie’ waren een paar van de termen waarmee de kritiek werd verwoord. Eerst verdedigde de hoofdredacteur het bestaan van de bokaal, zaterdag besloot hij er toch mee te stoppen.

Marcel Gelauff: ,,Ik heb niet gezegd dat de ophef overtrokken is. Ik heb beschreven wat de bokaal is en was; dat bij ons intern de betekenis ervan heel gering is. Het is ontstaan in onze zoektocht om diverser te zijn. Toen bedacht iemand het idee van een bokaal. Wij zijn als hoofdredactie verantwoordelijk, maar het is niet zo dat we deze prijs hebben ingesteld. Wij hebben onvoldoende ingezien dat het mensen kwetst. Dan is het beter om ermee te stoppen, met name omdat het voor ons geen belangrijk en groot ding is.”

,,Wat is de zin van iemand een prijs geven? We zoeken naar manieren om de discussie te voeren en het proces op de redactie te inspireren. Dat was het doel ervan: het versterken van de journalistieke kwaliteit. Omdat we merkten dat we er jaar na jaar onvoldoende in slaagden om divers te zijn. Iets wat als publieke omroep onze taak is, om iedereen in de maatschappij aan te spreken. Dan moet je op zoek naar andere manieren. Dit illustreert onze zoektocht en hoe moeilijk die is.”

,,Die begrijp ik. Ik denk dat dit alles laat zien hoe verschillend er gedacht en gekeken wordt naar de discussie rond diversiteit. De manieren die je kiest en de effectiviteit ervan. Het is een breder maatschappelijk debat in de samenleving. Dat wil niet zeggen dat we niet naar onszelf moeten kijken, maar de context is belangrijk. Deze bokaal is niet een oorzaak of begin, het is onderdeel van een al jaren gaande discussie.”

De NOS stopt met de bokaal, maar blijft volgens Gelauff wel werken met de ‘divibase’, de database met diverse bronnen die geraadpleegd worden bij nieuwsontwikkelingen. De hoofdredacteur ziet het niet als ‘raciale registratie’. Hij noemt het een ‘journalistieke registratie’. ,,Het gaat erom wat je ermee doet. We benaderen mensen vanuit hun expertise en kennis over het onderwerp. Dat is voor ons doorslaggevend.”

Afkomst, sekse en geografie kunnen wel een rol spelen in de uiteindelijke keuze wie aan het woord komt, zo schreef Gelauff eerder al in een verklaring op de website van de NOS. ,,Als je constateert dat je over een bepaald onderwerp elke dag mannen aan het woord laat, dan is het goed om te kijken of er ook vrouwen zijn. Omdat we vinden dat we het diverse beeld dat er in Nederland is, moeten laten zien.”

De NOS-hoofdredacteur is niet bang dat de bokaal en de ophef gevolgen hebben voor zijn NOS en het imago. ,,Ik zie het als een fundamentele journalistieke discussie. Een permanent proces van vallen en opstaan.”

,,Door gewoon uit te leggen wat onze intenties zijn, dat het ons gaat om goede journalistiek. Ik denk niet dat we het gevoel helemaal weg kunnen nemen, maar ik zal mijn best doen om het te blijven uitleggen.”