Samir A. is pas 34 jaar, maar draait al 17 jaar mee in de Nederlandse jihadscene en heeft al vaak voor de rechter moeten verschijnen. Deze keer heeft hij volgens Justitie tienduizenden euro’s ingezameld onder de familieleden van de Nederlandse vrouwen die ooit naar Syrië reisden om zich aan te sluiten bij een jihadistische groepering. Die vrouwen zitten nu, sinds de val van het kalifaat, in detentiekampen in Noord-Syrië.

Het Openbaar Ministerie ziet het inzamelen van het geld als terreurfinanciering omdat sommige vrouwen vanwege hun reis naar het strijdgebied onder financiële sancties vallen. Samir zelf, die vorig jaar openlijk over de inzameling vertelde, stelt dat het gaat om hulp aan vrouwen en kinderen in een kwetsbare positie.

Tijdens een eerste tussentijdse zitting vanochtend, stelde het OM dat Samir ‘zeker veertien vrouwen financieel heeft geholpen’. Twaalf van hen zouden op de nationale sanctielijst terrorisme staan. Dat houdt in dat er geen geld naar hen mag worden overgemaakt. ,,Met die financiering heeft hij een cruciale rol gespeeld in de ontsnapping van sommige vrouwen.” Ook buitenlandse vrouwen zouden contact met hem hebben gezocht.

Volgens Justitie gaat het om zeker 50.000 euro die naar Syrië is doorgesluisd, maar waarschijnlijk om meer. Dat zou blijkt uit verhoren van een medeverdachte, die via illegaal bankieren het geld naar Syrië kreeg. Ook heeft Samir zelf gesteld dat voor een ontsnapping zeker 12.000 euro aan smokkelaars betaald zou moeten worden. Het geld zou zijn geweest om de vrouwen terug te krijgen naar Nederland, aldus Samir in een verhoor. ,,Maar de vrouwen zijn nog niet teruggekeerd en sommigen hebben ook aangegeven helemaal niet terug te willen”, zegt Justitie.

Eerder deze zomer werd bekend dat zo’n 10 van de 35 Nederlandse vrouwen uit de kampen zijn ontsnapt. Een deel van hen verblijft nu in de regio Idlib, een gebied dicht bij de Turkse grens, waar nog veel jihadstrijders aanwezig zijn. De afgelopen maanden zijn ook enkele vrouwen, die uit de kampen zijn ontsnapt, via een Nederlands consulaat in Turkije teruggekeerd naar Nederland. Het is niet duidelijk of die vrouwen ook door Samir zijn geholpen.

Tamara Buruma, advocaat van Samir A., zegt dat de ‘vrouwen zelf vanuit de kampen contact zoeken met hem.’ ,,Ook buitenlandse vrouwen, die soms dezelfde man hadden als een van de Nederlandse vrouwen. Dan waren hun kinderen dus halfbroertjes- en zusjes. Soms willen ze ook samen reizen om de ‘grote gezinnen’-toeslag van de smokkelaars te omzeilen.”  

Volgens Buruma kiezen de vrouwen in de kampen ‘voor de enige route die voor hen openstaat als ze niets met IS meer te maken willen hebben: hulp van familie.’ ,,Het OM kan niet verbaasd zijn dat de vrouwen proberen te ontsnappen. Het is de enige route die voor hen nog openstaat nu de Nederlandse Staat heeft aangegeven niet te willen helpen bij terugkeer. Ze moeten zelf een manier vinden om bij een Nederlandse ambassade te komen in Turkije.”

Samir A. zelf verklaarde ‘alleen kleine bedragen te hebben overgemaakt naar de vrouwen’. ,,De grote bedragen gingen direct naar de smokkelaars. Ik heb ook altijd tegen de vrouwen gezegd: wees open. Heeft geen zin om dingen te verbergen, want de MIVD (militaire inlichtingendienst) weet toch alles. Die waren ook in de kampen.”  Volgens het dossier gebruikte hij de bijnaam Michael Scofield, hoofdpersoon van de tv-serie Prison Break.

Samir A. draait al bijna twee decennia mee in de jihadscene. In 2003 probeerde hij, als 17-jarige, samen met een vriend naar Tsjetsjenië te reizen om zich daar bij de gewapende jihad aan te sluiten. De twee werden onderweg tegengehouden.

Maar de geboren Amsterdammer bleef een rol spelen in het wereldje. De jaren erna komt hij in beeld tijdens het onderzoek naar de Hofstadgroep. Een van de leden van die groep, Mohammed B., vermoordt in 2004 Theo van Gogh. A. wordt in die jaren meerdere keren opgepakt en vervolgd op verdenking van het beramen van een aanslag in Nederland. Uiteindelijk krijgt hij 9 jaar cel.

Als hij in 2013 vrijkomt, blijkt hij een populaire figuur in de Nederlandse jihadscene te zijn geworden. ‘Een sterretje, met wie iedereen wil afspreken’. Uiteindelijk wordt A., zeven jaar na zijn vrijlating, weer opgepakt. Dat gebeurt afgelopen juni na een onderzoek van de Fiod. Samir A. wordt er nu van verdacht geld te hebben ingezameld voor de Nederlandse vrouwen die vastzitten in Syrische detentiekampen. Die vrouwen reisden jaren geleden naar IS-gebied, maar kwamen vast te zitten na de val van het kalifaat.

Het gaat vandaag om een voorbereidende zitting.  De volgende zitting is op 15 december. Samir A. blijft tot die tijd vastzitten.