Dat blijkt uit documenten die deze krant kreeg via de Wet openbaarheid van bestuur (wob). Uit de documenten rijst een beeld op van een worstelend gemeentelijk apparaat en stadsbestuur, dat de randen van de wet opzoekt. ‘Het handelen van de gemeente mag niet overkomen als pesten’, werd gewaarschuwd in een ambtelijk memo in de zomer van 2017 – aan de vooravond van de opening van de school. 

Nadat de veiligheidsdiensten eerder dit jaar openbaar maakten dat er zorgelijke signalen over de school bestaan, gingen de raderen bij de gemeente weer draaien, zo blijkt uit de stukken. Het CHL zou antidemocratisch onderwijs geven en leerlingen buiten de Nederlandse samenleving plaatsen. De gemeente wilde onder meer leerlingen en hun ouders overtuigen niet voor de school te kiezen.

Het tegendeel gebeurde echter, want directeur-bestuurder Soner Atasoy zegt dat hij inmiddels 180 aanmeldingen van nieuwe leerlingen heeft. Nu de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) onderzoek gaat doen naar het handelen van de AIVD twijfelen veel ouders en de leerlingen aan de boodschap van de veiligheidsdienst.

Atasoy spreekt er schande van. ,,Er komt nu steeds meer boven water, namelijk dat er een macht is, die een staat is binnen de staat. Die zoveel macht heeft dat die grondrechten kan schenden in Nederland’’, stelt hij. ,,Wat hier gebeurt is allemaal te categoriseren onder bestuurlijk stalken en het gaat nog verder dan dat: dit is gewoon een dictatuur.’’

Deskundigen stellen dat de overheid juridisch geen poot heeft om op te staan. Dat wil echter niet zeggen dat er niets op de school speelt. De inlichtingendiensten hebben hun signalen wel degelijk onderbouwd, zeggen de deskundigen. Zo is bekend dat de omstreden Britse prediker Haitham al-Haddad in de school is geweest en dat een docent Frans moest opstappen omdat hij zijn leerlingen een filmpje toonde van de activistische internetimam Abou Hafs.

Maar welke belastende bewijzen de overheid precies heeft, blijft gissen. De inlichtingendiensten maken nooit gedetailleerde informatie bekend. 

,,Er is niet echt wetgeving voor dergelijke problemen”, verklaart Paul Zoontjes, emeritus-hoogleraar onderwijsrecht. ,,Omdat de overheid met lege handen staat, probeert ze Atasoy het leven zuur te maken in de hoop dat hij stopt. Het is net een loopgravenoorlog, waarbij Atasoy de wetgeving achter zich heeft.’’

Het ministerie van Onderwijs zegt op drie sporen bezig te zijn met nieuwe regelgeving. Het duurt echter lang voordat de wetten door het politieke proces zijn.

Ook ligt er een rapport van de Onderwijsinspectie te wachten op publicatie. Daarin staat dat er geen aanwijzingen voor salafistisch onderwijs zijn, maar wel dat er financieel wanbeleid is gevoerd. Atasoy heeft een procedure aangespannen om openbaarmaking van het rapport tegen te gaan. Donderdag doet de rechter uitspraak.

Atasoy erkent dat er zaken zijn misgegaan. Zo verdiende hij meer dan via de Wet Normering Topinkomens (WNT) was toegestaan. ,,Dat is niet mijn fout, dat is het bestuur dat mijn loon heeft vastgesteld. En ik heb inmiddels een totaalbedrag van 25.000 euro bruto teruggestort op de rekening. Ik heb het gevoel dat wij geen fouten mogen maken. En dat hoort niet zo te zijn’’, betoogt hij. Ook betreurt de bestuurder enkele uitspraken die hij in de media deed. Atasoy noemde burgemeester Femke Halsema bijvoorbeeld ‘domme gans’. ,,Ik heb een paar keer een krachtterm gebruikt, daar heb ik spijt van.’’

De gemeente Amsterdam verklaart altijd in het belang van de leerlingen te hebben gehandeld. ,,Alle Amsterdamse kinderen verdienen immers goed onderwijs in een veilige omgeving’’, laat een woordvoerder weten.

Morgen een reconstructie van de moeizame relatie tussen de gemeente Amsterdam en het CHL.