Zes weken zomervakantie? Bij de meeste pubers gaat de vlag uit. Maar bij leerlingen van het Agora in Roermond niet. Neem Joep Hanssen. Na week drie van de zomervakantie begon de 15-jarige scholier te balen. Terwijl de gemiddelde tiener geniet van ochtenden asociaal lang in bed liggen, kriebelde het bij hem. Hij wilde gewoon weer naar school. ,,Ik begon me te vervelen, wilde liever mezelf ontwikkelen en meer leren."

U leest het goed. Deze tekst komt uit de mond van een puber. Een puber die het leuker vindt om naar school te gaan dan om vakantie te vieren. Wat veel middelbare scholen in Nederland niet lukt, lukt het Agora wel: de leerlingen zo motiveren dat ze zin hebben om naar school te gaan en te leren.

Hoe het zover is gekomen? Op het Agora is het traditionele schoolsysteem overboord gekieperd. Hier hebben leerlingen geen huiswerk, krijgen ze geen cijfers, hebben ze geen rooster, volgen ze geen vakken.

Op deze middelbare school is alles anders. De leerlingen bepalen zelf wat ze leren, hoe ze leren en hoe snel ze dat doen. ,,De eerste twee jaar doen ze alleen wat ze leuk vinden", vertelt coach en leraar Tim Slot. Vinden ze de ruimte interessant, dan zoeken ze zelf naar informatie en schrijven ze er een verslag over. Houden ze van paarden, dan gaan ze op zoek naar informatie over paarden. ,,Alle kinderen willen leren. We moeten stoppen de uit-knop in te drukken, waardoor ze geen zin meer hebben en school saai vinden", aldus schoolleider Sjef Drummen.

Deze kinderen worden niet in het diepe gegooid. Ze moeten goed onderbouwde plannen maken, begeleid door een coach. Leraren helpen niet zozeer inhoudelijk, want de kinderen houden zich niet aan de traditionele indeling in vakken. Ze stellen vooral vragen die de tieners verder helpen, denken mee over de juiste informatiekanalen en houden nauwlettend in de gaten hoe de kinderen zich ontwikkelen.

En ja, een paar dagen lekker niksen kan op deze school. ,,Als ze de hele dag willen gamen, mag dat. We vragen wel hoe het met hun doelen gaat, zeggen dat het lijkt alsof ze vastlopen omdat ze niets doen, vragen wat ze nodig hebben om verder te kunnen", zegt Drummen. Het zet de leerlingen aan het denken over de reden waarom ze hun project hebben gekozen. En dat motiveert om door te gaan.

,,Ik heb bijna elke dag zin om naar school te gaan. 's Ochtends op de fiets bedenk ik al wat ik wil leren", erkent Sanne Delvaux (13). Dat is een verdienste van het Agora. Als er iemand ongemotiveerd aan de middelbare school begon, dan deze tweedeklasser wel.

,,Ik heb een hekel aan toetsen. Hoe ik ook mijn best deed op de basisschool, ik haalde slechte cijfers doordat ik dyscalculie en dyslexie heb." Haar zelfvertrouwen was compleet weg toen ze brugpieper werd. Maar het lukte haar coach om Sanne lekkerder in haar vel te krijgen. ,,Hier kijken ze echt naar je als persoon", zegt ze.

Alle kinderen zitten in groepen met een eigen coach. Elke ochtend komen ze een halfuur samen, zodat iedereen weet wat die moet doen. De leerlingen zijn van alle leeftijden en van alle niveaus.

Uiteindelijk moeten ze wel allemaal een examen halen volgens de Nederlandse schooltraditie: in vakken, op vmbo-, havo- of vwo-niveau. ,,Je merkt dat leerlingen in het derde of vierde jaar alle leuke projecten hebben gedaan. Dan weten ze dat de examens eraan komen en ze bepaalde dingen moeten leren'', zegt Tim Slot.

Maar hoe houdt het Agora de leerlingen gemotiveerd als ze dingen moeten leren die ze niet per se leuk vinden? Slot: ,,Dan gaan we praten over wat ze met hun toekomst willen. Als ze bijvoorbeeld ingenieur willen worden, weten ze dat ze bètavakken nodig hebben."

Juist dat einddoel zet Nina Hanssen (18) aan het werk om versneld een havo-diploma binnen te slepen. Ze wil liefst zo snel mogelijk naar Nijmegen verhuizen, omdat haar vriend daar woont.

Daar kan ze een hbo-opleiding doen. ,,Het voordeel van deze school is dat ons weinig wordt opgedragen. Dat maakt het een stuk minder saai. Juist met al die verplichtingen heb ik er totaal geen zin in."