Een uitlaat van een auto, ter illustratie. © ANP

Overheid is veel te soepel met norm voor schadelijk fijnstof

Van alle schadelijke stoffen in de lucht beschermt de overheid burgers het slechtst tegen fijnstof en stikstofdioxide. De normen voor uitstoot zijn veel soepeler dan bij gifstoffen die minder vaak voorkomen. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van Milieudefensie. Een strengere norm kan jaarlijks duizenden vroegtijdige doden en chronisch zieken schelen.

Koen Voskuil 15-10-18, 03:00 Laatste update: 10:10

Fijnstof, dat elke Nederlander dagelijks inademt, dringt diep door in de longen. Het kan ontstekingen en ziektes als astma, bronchitis en COPD veroorzaken. Door fijnstof en stikstofdioxide (NO2) overlijden jaarlijks 12.000 Nederlanders vroegtijdig, zegt de Gezondheidsraad. Tienduizenden mensen worden er chronisch ziek door.

Opmerkelijk genoeg hanteert de overheid voor de uitstoot van fijnstof en stikstofdioxide veel minder strenge normen dan voor andere gifstoffen in de lucht, blijkt uit nieuw onderzoek van Royal Haskoning in opdracht van Milieudefensie. Het sterfterisico is daarmee 'tot tienduizenden keren hoger dan de risico’s bij andere stoffen die luchtverontreiniging veroorzaken'.

Het blijkt dus dat de wetgever juist voor stoffen waaraan mensen in hoge mate worden blootgesteld minder streng is dan voor andere stoffen
Royal Haskoning

Het onderzoeksbureau vergeleek de normen voor fijnstof en NO2 met die van andere giftige en kankerverwekkende stoffen zoals arseen, benzeen en vinylchloride. Voor die stoffen, die in veel mindere mate in de lucht rondzweven, blijken veel strengere eisen te gelden.

,,Het blijkt dus dat de wetgever juist voor stoffen waaraan mensen in hoge mate worden blootgesteld minder streng is dan voor andere stoffen”, schrijft Royal Haskoning.

Bij het opstellen van die normen is niet alleen gekeken naar gezondheidsrisico’s, maar zijn ook belangen van de vervoerssector meegewogen
Anne Knol, Milieudefensie

Volgens Milieudefensie bewijst het rapport dat de Europese normen die Nederland hanteert niet deugen. ,,Bij het opstellen van die normen is niet alleen gekeken naar gezondheidsrisico’s, maar zijn ook belangen van bijvoorbeeld de vervoerssector en de veeteelt meegewogen”, zegt Anne Knol van Milieudefensie. ,,Het is een vorm van handjeklap, die heel slecht uitpakt voor onze gezondheid.”

De milieuorganisatie is niet de enige die de normen ‘te slap’ vindt. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) vindt de Europese norm verouderd. De WHO noemt fijnstof en stikstofdioxide ‘het grootste milieurisico’ in de Europese Unie. De stoffen worden voornamelijk uitgestoten door het verkeer.

Een coalitie van 170 longartsen drong eind vorig jaar aan op strengere eisen ten aanzien van de uitstoot. Initiatiefnemer Hans in ’t Veen, longarts in het Franciscus Gasthuis in Rotterdam, noemt de uitkomsten van het rapport verrassend. ,,Het is vreemd dat de norm zo hoog is ten opzichte van die van zeldzame toxische stoffen.”

Onno van Schayck, Hoogleraar preventieve geneeskunde van de Universiteit van Maastricht, legt uit wat de gevolgen zijn van fijnstof voor de longen: