Freedo V. tijdens de rechtszaak voor de militaire rechtbank. © Eric Elich

'Pang roepen hielp niet bij peshmerga'

RechtszaakPeshmergastrijder Delshad Karim Rahid had alle geluk van de wereld. Een kogel van de Nederlandse militair V. doorzeefde in 2015 zijn lichaam tijdens een training, maar raakte wonderwel geen vitale delen. De onfortuinlijke sergeant uit Steenwijk stond gisteren terecht.

Raymond Boere 30-05-17, 20:11 Laatste update: 09-01-18, 18:35

Nederlandse trainers trainen Peshmerga-strijders rond de Iraakse stad Erbil. © anp

Het was lachen, gieren, brullen tijdens de training als ze er iets niet goed ging
Freedo V.

Nee, Delshad Karim Rahid koestert geen wrok. ,,Het was gewoon een stom ongeluk,’’ drukt hij V. op het hart nadat ze elkaar een paar dagen na het ongelukkige schot ontmoeten in het hospitaal.

De peshmergastrijder die door V. werd klaargestoomd om te kunnen vechten aan het front, heeft de training overleefd en geen blijvend letsel. De zaak is daarmee voor hem afgedaan. Ook voor zijn Koerdische commandant. ‘Kan gebeuren,’ is zijn oordeel. Zand erover.

Maar zo makkelijk komt V. er in Nederland niet vanaf. Het OM vervolgt hem omdat hij tegen de regels zijn eigen dienstwapen zou hebben ingezet bij de training, met dat ongelukkige schot op 2 maart 2015 tot gevolg. V. instrueert op die snikhete dag op het oefenterrein zijn pupillen in een leegstaande wijk van Erbil. Ze moeten een trappenhuis bestormen en alle vijanden uitschakelen, maar de trainingen verlopen tot dan toe bepaald niet lekker.

Fatale gevolgen

Peshmergastrijders aan het front met Iraq. © Getty Images

Enorm spijtig dat Delshad dit heeft moeten doormaken. Als iemand dit niet verdient is hij het
Freedo V.

De peshmerga’s die straks een gevecht op leven en dood moeten voeren, lijken maar niet te beseffen dat één misstap fatale gevolgen kan hebben. ,,Het was lachen, gieren, brullen tijdens de training als ze er iets niet goed ging. Pang roepen hielp niet als ze werden betrapt,’’ zegt een zenuwachtige V. voor de militaire kamer in Arnhem. De sergeant verzint in de hete woestijn een list. Hij ontlaadt zijn wapen en schiet met zijn lege Glock. De klik die dan door het vertrek galmt, heeft effect. ,,Daar schrokken ze tenminste wel van,’’ zegt V.

De avond voor het noodlottige incident bespreekt hij zijn werkwijze met collega’s. Ook de pelotonscommandant zit erbij. Niemand roept V. tot de orde of zegt dat het niet mag. Als V. tijdens de training de volgende dag een peshmergastrijder hoort aanstommelen, stelt hij zich verdekt op en richt hij zijn wapen naar een ‘veilige hoek’ waar niemand zou moeten komen.

Delshad ziet zijn oefenmeester niet. Betrapt! V. drukt af om hem te laten schrikken en hem op zijn fout te wijzen. Maar in plaats van een klik van het lege vuurwapen, klinkt er nu een oordverdovende knal. De sergeant heeft eerst nog niet door dat het geluid uit zijn pistool komt. ,,Ik dacht dat er een kast omviel,’’ zegt hij. Dan pas ziet hij Delshad in gewond in elkaar zakken. De strijder kijkt niet om het hoekje - zoals zou moeten - maar dendert de kamer in. Precies in de baan van het schot.

Stuk van blunder

Delshad wordt in allerijl naar het ziekenhuis gebracht. Daar blijken zijn verwondingen gelukkig mee te vallen en hij knapt zo goed op dat hij niet veel later meevecht in de frontlinie.

V. daarentegen zit helemaal stuk van wat hij zelf een ‘blunder’ noemt. Had paniekaanvallen. Wilde op enig moment zelfs niet meer leven. Hoe kon die kogel uit zijn wapen komen. Hij had toch de veiligheidsprocedure gevolgd? Nu twee jaar na het incident is nog steeds niet helder waarom er en nog een kogel in de kamer van zijn Glock zat. Het was in elk geval niet met opzet. Daarvan is het OM ook overtuigd. Ze verwijt V. wel dat hij dat wapen helemaal niet mogen gebruiken en eist 160 uur taakstraf.

Persoonlijk wapen

De pelotonscommandant had tijdens een briefing een dienstbevel gegeven dat er niet met persoonlijke wapens mocht worden geoefend. Maar daarover verschillen volgens advocaat Michael Ruperti de meningen. V. zegt dat hij het dienstbevel niet heeft gehoord en ook collega’s verklaren later dat er geen afspraken waren of ze hun dienstwapen mochten gebruiken bij het geven van de instructies.

V. heeft zijn lesje wel geleerd. Na twee jaar psychische hulp heeft hij zijn leven weer op de rit. Hij is nog steeds militair. Inmiddels getrouwd en verwacht binnenkort een baby. Maar nog vaak denkt hij terug aan Delshad. ,,Het doet me goed dat het goed gaat met hem. Het is enorm spijtig dat hij dit heeft moeten doormaken. Als iemand dit niet verdient is hij het.’’