Pictogrammen op Utrechtse fietspaden moeten zorgen voor brandende fietslampen

De ANWB Lichtbrigades hebben de afgelopen vijf jaar in de herfst miljoenen lampjes uitgedeeld en honderdduizenden fietsen gecontroleerd, maar het helpt niet. Vooral in de grote steden is fietsen zónder licht de norm. ,,Daarom hebben we laten onderzoeken hoe het beter kan. In zes steden werd het gedrag van 9.000 fietsers bestudeerd. Uiteindelijk is besloten tot een proef met pictogrammen op de fietspaden in Nijmegen'', zegt Markus van Tol van de ANWB. Het zijn simpele plaatjes: een hand die de dynamo aanzet en een hand die het knopje van de koplamp indrukt. Vervolgens komt er bij een verkeerslicht een laatste pictogram met instructie: 'Zet je licht aan'. ,,Met een smiley om niet al te belerend over te komen. Bij het verkeerslicht hebben fietsers tijd om het knopje in te drukken.''

Het werkt. Op vier avonden voordat de pictogrammen er waren, reed 42,8 procent van de fietsers met licht. Daarna werd weer vier avonden gemeten en toen fietste 55,5 procent met licht. De ANWB hoopt 60 procent te halen.

Van Tol: ,,Het is geen onwil, maar veel jongeren denken er gewoon niet aan. Vaak gaat het om een kapotte lamp of een lege batterij. De pictogrammen hebben we getest en het is echt een 'o ja momentje'. Je denkt aan je licht en je doet het ook áán of je stopt er die nieuwe batterij in. Het moet in de checklist in je hoofd komen: Heb ik mijn sleutels, portemonnee, telefoon? Doet mijn licht het?''

Fietsen zonder licht is levensgevaarlijk, blijkt uit gegevens van de Stichting Wetenschappelijk Orgaan Verkeersveiligheid (SWOV). Ongeveer 1 op de 5 fietsongevallen met ernstige gewonden gebeurt in het donker, omgerekend gaat het om zo'n 2.500 mensen.

Verbaasd
Verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen is verbaasd over de effectiviteit van de pictogrammen. ,,Waarom zou je je licht niet aandoen als het gewoon werkt? In de grote steden zien fietsers de noodzaak niet, omdat er zoveel omgevingslicht is dat ze toch wel zichtbaar zijn. Op het platteland doen fietsers heus hun licht aan hoor, auto's toeteren als je dat niet doet.''

In Den Haag zijn de eerste pictogrammen op de fietspaden gespoten. Na de herfstvakantie is Utrecht aan de beurt.