Toch raar, sneert Sybrand Buma (CDA). ,,Rutte roept dat iedereen die zich niet normaal gedraagt, het land uit mag. Maar als je een goedkope buitenlandse werknemer bent die Nederlandse werknemers verdringt, mag je er wel in.''

De CDA-lijsttrekker keert zich tegen de arbeidsmarktplannen van de VVD. Waar beide partijen elkaar in het verleden makkelijk konden vinden, slaan Buma en de zijnen nu een andere, meer linkse kant op. ,,Ik kijk naar buiten. Er is een groot gevoel van onrechtvaardigheid dat mensen momenteel meer raakt dan een gebrek aan economische vooruitgang. De VVD kiest voor nog meer individualisering, wij gaan voor meer collectief. Het recht van de sterkste, dat wijs ik af."

Wat ziet u als u naar buiten kijkt?
,,Dat er iets speelt in het land wat over het hoofd wordt gezien. Er is veel boosheid. Die wordt voor een groot deel gevoed door de problemen op de arbeidsmarkt. Die is niet rechtvaardig meer. Het kabinet schermt met macrocijfers dat de werkgelegenheid weer groeit. Maar op micro- niveau merken mensen dat daar meer onzekerheid voor in de plaats is gekomen. Kijk naar de afgelopen maanden: massaontslagen bij banken, verzekeraars. Dat zijn mensen die ooit trots naar hun werk gingen en een hypotheek hebben. Zij zijn alle zekerheden kwijt. Daarvoor in de plaats komen er steeds meer zzp'ers. Een zzp-baan is leuk als je partner een vaste baan heeft en het niet erg is als je de ene maand wat minder inkomen hebt dan de andere. Maar als je kostwinner bent en je hebt te weinig geld om te sparen, geen arbeidsongeschiktheidsverzekering, je bouwt geen pensioen op en je kinderen gaan studeren, dan is dat gewoon een probleem.''

Wat verwijt u de VVD dan?
,,De VVD wil die onrechtvaardigheid nog veel verder vergroten. Ze willen cao's niet langer algemeen verbindend verklaren; dat vind ik asociaal. Het lijkt een technisch detail, maar het heeft verstrekkende gevolgen. Nu bepalen werkgevers en vakbonden samen in een sector wat de minima zijn, bijvoorbeeld hoe hoog de laagste loonschalen zijn. De overheid legt dat aan alle bedrijven in die sector op. Als je dat loslaat, krijg je Wild West, verklaar je werknemers vogelvrij. Neem het voorbeeld van de bouwvakker. Het minimumloon voor een hulpvlechter is nu 13,09 euro per uur. Dat is bepaald in de cao. Als je die loslaat, hoeft een werkgever nog maar het wettelijk minimumloon te betalen. Dat is maar 8,96 euro per uur, ofwel 165 euro per week. Dat scheelt zo iemand dus een derde van zijn loon!''

Maar nu gaat u ervan uit dat werkgevers hun werknemers een poot willen uitdraaien.
,,Werkgevers vertellen mij zelf ook dat ze niet van het huidige systeem af willen. Want ze weten dat als je dat wél doet, er altijd een bedrijf is dat wel de lonen verlaagt en zo goedkoper kan werken en contracten afpakt. Dan worden andere werkgevers gedwongen om te volgen. We krijgen dan een race to the bottom. De werkgever met hart voor zijn personeel wordt de pineut. En de werknemer helemaal. Wie een gezin moet onderhouden, kan dat vaak niet doen voor 8,96 euro per uur. Maar wat zegt de VVD? Die wil het ook nog makkelijk maken om mensen te ontslaan! Dus als je weigert voor dat lage loon te werken, word je vervangen door een Pool die het wel voor dat salaris wil doen.''

De vaste baan voor het leven is niet meer van deze tijd, is lang geroepen door partijen. Ook door het CDA.
,,Het beeld van allemaal blije zzp'ers die lekker voor zichzelf beginnen, klopt niet. Veel mensen worden nu na een lang vast dienstverband gedwongen ondernemer te worden. Je moet concurreren met anderen op uurtarief. Straks zijn die mensen 50, worden ze arbeidsongeschikt en hebben ze niks. Het is de taak van de politiek om mensen die er niet voor kiezen zzp'er te worden, te beschermen. Tegelijk zeg ik ook eerlijk dat de baan voor het leven niet bestaat. Vakbonden moeten niet altijd willen inzetten op loonsverhoging in een cao. Het is belangrijker dat mensen worden geschoold zodat ze later eventueel een andere baan kunnen vinden als het nodig is.''