Preventieve borstamputatie blijkt niet noodzakelijk

Elk jaar laten honderd tot tweehonderd vrouwen hun borsten preventief verwijderen, omdat zij door een genfout een heel grote kans op borstkanker hebben. Bij dragers van de twee erfelijke genfouten BRCA1 en BRCA2 is het niet de vraag óf ze borstkanker krijgen, maar wanneer. Zij hebben 60 tot 80 procent kans op de ziekte.

Lange tijd werd gedacht dat de kans op overleving het grootst was wanneer vrouwen hun borsten laten weghalen voordat ze ziek worden. Het Erasmus MC in Rotterdam toont voor het eerst aan dat dat niet klopt. De overlevingskansen van vrouwen die BRCA2 bij zich dragen, zijn vrijwel even groot wanneer ze hun borsten behouden en zich elk half jaar laten controleren.

Mocht er tijdens die controlemomenten tóch een knobbeltje worden gevonden in een vroeg stadium, dan zijn de ziekenhuisbehandelingen tegenwoordig zo goed dat vrouwen vaak alsnog kunnen kiezen voor een borstbesparende operatie.

De onderzoekers beseffen dat het nieuws een klap kan zijn voor de honderden vrouwen die al een borstamputatie achter de rug hebben, maar overlevingscijfers waren er eerder simpelweg nog niet. Voor het eerst is een studie gedaan naar de overlevingskansen van deze gendraagsters. In totaal werden bijna drieduizend vrouwen met BRCA1 en BRCA2 gemiddeld tien jaar lang gevolgd.

Voor toekomstige patiënten met BRCA2 zijn de onderzoeksresultaten een ‘opluchting’, denkt onderzoekster en epidemioloog Annette Heemskerk-Gerritsen. ,,Je borsten laten verwijderen is voor elke vrouw heftig. Het doet iets met je zelfbeeld en seksualiteit. Voor de vrouwen die nog worstelden, is het fijn om te weten dat ze écht een keuze hebben”, zegt ze.  

Voor vrouwen met BRCA1 blijkt het omgekeerde het geval. De studie toonde aan dat hun overlevingskansen groter zijn bij amputatie dan bij verscherpte controle. Maar voor beide groepen geldt een overlevingskans van meer dan 90 procent.

Het wel of niet preventief verwijderen van de borsten blijft uiteindelijk een persoonlijke afweging van de gendraagster. Behalve de overlevingskansen wegen deze vrouwen ook andere aspecten mee, zoals de belastende kankerbehandelingen die zij moeten ondergaan wanneer ze de ziekte krijgen. 

Op deze site vertelt een draagster van BRCA2 hoe zij veertien jaar geleden de afweging maakte. ,,Waar heb ik het meeste rust bij? Ik dacht dat de druk om elk half jaar op ziekenhuiscontrole te gaan me uiteindelijk te veel zou worden. Ik zou bang worden van mijn eigen borsten.”