Prostituees moeten binnenkort 21 zijn en een vergunning hebben

De maatregelen zijn niet onomstreden: prostituees hebben gewaarschuwd dat sekswerkers hierdoor in illegaliteit hun heil gaan zoeken. Toch denkt het kabinet dat met het nieuwe wetsvoorstel verdere ‘uitbuiting en mensenhandel’ kunnen worden bestreden. Nu nog worden per soort sekswerker – in bordeel, thuis of op tippelzone - verschillende regels gehanteerd. Ook variëren de leeftijden: in de ene stad is 18 jaar de toegestane leeftijd, in de andere 21 jaar. Het kabinet wil hiervoor nu ‘uniformiteit’. Altijd een vergunning en alleen voor mensen ouder dan 21.

Bovendien komt er een zogenoemd pooierverbod. Het wetboek van strafrecht kent nu al artikelen die mensenhandel en uitbuiting in de prostitutie strafbaar stellen. Dat wordt uitgebreid met de zinsnede dat ‘betrokkenen’ bij sekswerkers die daar ‘financieel voordeel’ uit halen, bijvoorbeeld pooiers,  strafbaar zijn als de prostituees geen vergunning hebben. 

Het kabinet ziet er een middel in om ‘misstanden tegen te gaan’ en ‘een veilige en gezonde werkomgeving te creëren’. De maatregelen waren een vurige wens van met name ChristenUnie-voorman Gert-Jan Segers, die afspraken hierover bedong in het regeerakkoord van Rutte-3. Hoewel VVD en D66 terughoudender zijn, zette Segers die partijen samen met CDA voor het blok.

De regels rond prostitutie zijn al jaren onderwerp van discussie in politiek Den Haag. Al meermaals sneuvelden wetsvoorstellen in de Tweede en Eerste Kamer. De laatste pogingen voor nieuwe regels liggen al jaren stof te happen in de senaat.

Veelal was er angst dat prostitutie ‘ondergronds’ zou gaan als er te veel eisen aan zou worden gesteld. Bovendien waren er principiële bezwaren. Zo is dit jaar juist een jongerenbeweging begonnen met het ophalen van handtekeningen om het ‘kopen van seks’ überhaupt strafbaar te stellen.

In Frankrijk en Zweden is dat nu al zo: volgens het nordic model is het daar strafbaar seksuele diensten te kopen. De prostituees zijn daar niet strafbaar, hun klanten wel. Waar het kabinet nu mee komt, lijkt nog het meest op de plannen die toenmalig minister Ivo Opstelten had om een ‘peespas’ in het leven te roepen. Dat systeem werd in 2011, andermaal vanwege de angst op een vlucht naar het illegale circuit, toch niet ingevoerd. 

Bovendien was er kritiek op de zogenoemde ‘vergewisplicht voor klanten’. Die houdt in dat klanten zich zouden moeten inspannen om te ontdekken of hun prostituee niet onder dwang aan het werk was. In het totaal verdeelde parlement kreeg men daar de handen niet voor op elkaar.

Een initiatiefwetsvoorstel van ChristenUnie, CDA, PvdA en SP om klanten van sekswerkers strafbaar te stellen als zij ‘redelijkerwijs kunnen vermoeden’ dat de prostituee gedwongen te werk is gesteld, ligt nog in de Eerste Kamer.

De nieuwe koers is er één van beheren. Daarnaast investeert Rutte-3 nadrukkelijk op zogeheten ‘uitstapprogramma’s’ om sekswerkers naar een ander beroep te begeleiden. Hiervoor is een jaarlijkse subsidie van 3 miljoen euro beschikbaar gesteld.