PvdA torpedeert plan verplichte observatie verwarde personen

De PvdA legt een bom onder een kabinetsplan om verwarde mensen straks maximaal drie dagen verplicht ter observatie op te nemen in een ggz-instelling. De coalitiepartij helpt een wetswijziging van de SP aan een meerderheid die invoering van de zogeheten observatiemaatregel, een plan van VVD-minister Schippers en haar collega Klaas Dijkhoff, verhindert.

Edwin van der Aa 01-02-17, 23:30 Laatste update: 23:45

Zeer recent hebben we besloten onze handtekening onder de SP-wetswijziging te zetten. Dat doen we altijd op het laatste moment, daar is niks geks aan
Lea Bouwmeester, PvdA-Kamerlid

Deze ‘time-outprocedure’ was een aanscherping van het wetsvoorstel verplichte ggz en mede op verzoek van burgemeesters in het leven geroepen. Met name in grotere steden is er regelmatig overlast door mensen die zeer verward gedrag vertonen, maar geen acuut gevaar vormen. Of verwarde personen die door hun familie en omgeving als gevaarlijk worden beschouwd, maar dit tijdens een gesprek met een psychiater weten te verhullen.

Deze mensen konden vooralsnog niet verplicht worden onderzocht en de nieuwe maatregel moest dat mogelijk maken. Vandaag kwam echter ineens een amendement op tafel om het plan van Schippers en Dijkhoff te verwijderen uit de wet. Met daaronder de handtekeningen van SP, PvdA, GroenLinks, D66, PVV, ChristenUnie en de Partij voor de Dieren. Zij hebben samen een Kamermeerderheid.

Kritisch
PvdA-Kamerlid Lea Bouwmeester bevestigt dat haar partij tegen de observatiemaatregel is. ,,Wij zijn hier al vanaf de aankondiging kritisch over geweest. Zeer recent hebben we besloten onze handtekening onder de SP-wetswijziging te zetten. Dat doen we altijd op het laatste moment, daar is niks geks aan.” De Tweede Kamer vergadert vandaag al over de nieuwe wet.

Volgens Bouwmeester is er geen ruzie met de VVD, maar uit liberale kringen wordt de stap van de PvdA naar verluidt als ‘bizar’ ervaren. VVD-Kamerlid Leendert de Lange laat desgevraagd alleen weten eerst de behandeling in de Kamer af te willen wachten, voordat hij een oordeel velt. De Lange zegt wel het voorstel van groot belang te vinden om in te kunnen grijpen bij schrijnende gevallen. ,,Daar is de observatiemaatregel echt een toevoeging om de samenleving te beschermen.”

Paardenmiddel
De GGZ-instellingen verzetten zich al maanden tegen de voorgestelde maatregel van het kabinet. Zij vinden dat een paardenmiddel wordt gebruikt om problemen met de openbare orde op te lossen. Betere behandeling van mensen met psychische problemen kan voorkomen dat zulke drastische ingrepen nodig zijn.

SP-Kamerlid Renske Leijten, initiatiefnemer van het amendement, laat weten dat de observatiemaatregel geen oplossing is voor de problemen van verwarde mensen, omdat er geen behandeling wordt gegeven gedurende de maximaal 72 uur. Ook vindt ze dat de rechtsbescherming van mensen in gevaar is doordat de burgemeester de maatregel kan opleggen, zonder tussenkomst van de rechter.

Overigens is er wel een meerderheid voor het voorstel om in aanloop naar een crisismaatregel 18 uur lang verplichte zorg te verlenen. Het kan namelijk per direct nodig zijn om een verward persoon in zijn vrijheid te beperken of medicatie toe te dienen om hem of haar te kalmeren en de situatie beheersbaar te maken.

Nieuw plan
In het nieuwe plan zal niet langer de baas van een psychiatrische instelling een verzoek bij de rechter te doen voor verplichte zorg, maar gaat die taak naar de officier van justitie. Ook is het de bedoeling dat mensen niet meer voor langere tijd hoeven te worden opgenomen om ze te dwingen zorg te aanvaarden.

Zo kan de rechter iemand gaan opleggen om medicijnen te slikken. Als de hulpverlener dan bij de patiënt thuis langskomt en die weigert mee te werken, wordt het mogelijk om deze persoon in een busje naar een ggz-instelling te vervoeren en korte tijd op te nemen. Zo kan de medicatie alsnog worden gegeven.

Tot slot wordt de positie van familie en naasten van een verward persoon straks sterker. Zij kunnen bijvoorbeeld de gemeente verplichten een aanvraag voor verplichte zorg naar de officier van justitie te sturen. Ook kan de familie anoniem blijven en wordt hulp door een vertrouwenspersoon wettelijk vastgelegd.

Belang
Een woordvoerder van zorgminister Edith Schippers wilde vanavond niet reageren op de wetswijziging van de SP. Volgens hem is het plan voor ouders van verwarde kinderen van groot belang. Minister Schippers zal donderdag tijdens het debat haar mening geven.