Race tegen de klok om mondkapjes, testen en apparaten voor beademing te krijgen

Beademingsapparatuur: twee per apparaat mag
Het kabinet zoekt nog steeds druk naar extra beademingsapparatuur voor op de ic's. Concreet resultaat laat nog op zich wachten. En dat is zorgelijk, want voor volgende week moet er een grote slag geslagen zijn, stelde Diederik Gommers van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care al eerder. Hij verwacht maandag 1600 mensen op de Nederlandse ic's. Minister Hugo de Jonge stelt in zijn meest recente Kamerbrief dat er momenteel naar 1500 wordt opgeschaald.

De Jonge begrijpt ook dat meer nodig is en wil creatief zijn bij extra oplossingen. Eerder was al bekend dat maximaal 50 beademingsapparaten uit de diergeneeskunde worden ingevlogen en 40 vanuit Defensie. Nu stelt de minister dat één beademingsapparaat mag worden ingezet voor twee patiënten, als 'tijdelijke overbrugging'. Elders wordt die methode al toegepast.

Nieuw is ook dat zelfstandige klinieken die zijn aangesloten bij de landelijke koepel ZKN vrijwillig hun beademingsapparaten beschikbaar hebben gesteld. Het gaat om ongeveer 70 apparaten. Het ministerie benadert ook andere zelfstandige klinieken om apparatuur ter beschikking te stellen.

Over de aanschaf van nieuwe apparatuur, die maandag werd aangekondigd door minister Van Rijn, valt nog niks nieuws te melden. Er zijn veel onzekerheden, schrijft De Jonge, die refereert aan de ‘geëxplodeerde vraag op de wereldmarkt’ en ‘exportbeperkingen die sommige producerende landen ingesteld of afgekondigd hebben’.

Tot slot wordt er ook gewerkt aan eigen productie van beademingsapparatuur in Nederland. De ontwikkelingen op dat gebied gaan snel, schrijft de minister, die zegt dat een aantal Nederlandse bedrijven erbij betrokken is. ,,Klinische testen worden nu gedaan en volgende week worden de eerste prototypen verwacht. Daarna wordt duidelijk welke stappen verder gezet kunnen worden.”

In Achter het Verhaal vertelt Peter Winterman over de toezegingen van Hugo de Jonge:

(Een tekort aan) testen, testen, testen
Er is wereldwijd een nijpend tekort aan testen, schrijft De Jonge. Als Nederland zuinig is, is er genoeg materiaal om het huidige beleid vol te houden. Momenteel geldt als stelregel dat alleen getest wordt als daar echt een dringende reden toe is. Daar is kritiek op, onder meer in het noorden van het land, schreef De Groene Amsterdammer. Daar werd wel flink getest, een stap waar vervolgens ook weer kritiek op kwam. Onderzoeksplatform Follow the Money schreef vandaag dat de tekorten voor een belangrijk deel veroorzaakt worden door het beleid van de Duitse fabrikant Roche, waar Nederland sterk van afhankelijk is.

Het kabinet vindt ook dat er meer nodig is. Onder meer zorgmedewerkers zouden uitgebreid getest moeten kunnen worden, om de continuïteit van hun werk niet in gevaar te brengen. De minister heeft de Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie opdracht gegeven regie te nemen over de verdeling van de tests en om te kijken of er meer tests aangeschaft kunnen worden. Ook het RIVM gaat kijken of er andere testen beschikbaar zijn en er komt ‘een speciaal gezant’ die de productie van tests in Nederland gaat aanjagen.

De gezondheidszorg krijgt ook veel ‘sneltesten’ voor COVID-19 aangeboden, stelt de minister. Hij meldt dat inmiddels ‘een grote partij’ beschikbaar is, maar de betrouwbaarheid moet nog worden getest. Dat gaan het RIVM en het Erasmus MC doen.

Mondkapjes en desinfectiemiddelen: meer, meer, meer
Het begint voorzichtig te lopen, maar de tekorten zijn nog niet opgelost, aldus de voorlopige stand van zaken, samengevat door het kabinet. Zo af en toe komen er grote partijen binnen, schenkingen van bijvoorbeeld concerns als Alibaba en Apple. Maar er is behoefte aan meer, meer, meer. Omdat er nog steeds schaarste is, worden alle partijen in de zorg opgeroepen goed na te denken welke bescherming nodig is en welke niet. 

Daarom is het Landelijk Consortium Hulpmiddelen(LCH) opgericht. Dit heeft als doel ‘medische hulpmiddelen, waaraan een tekort dreigt, gezamenlijk in te kopen, zonder winstoogmerk, en te distribueren in het landsbelang’. ‘Het gaat hierbij op dit moment om maskers, chirurgische maskers, protectiejassen, spatbrillen, schorten, onderzoekshandschoenen, desinfectantia en diagnostische testen.’

Om een heleboel spullen dus. Naar al deze spullen is logischerwijs veel vraag. Sommige typen mondkapjes (FFP2, in vaktermen) zijn alleen nog maar leverbaar vanuit China. Daar zijn de standaarden anders dan in Europa en de maskers worden daarom goed gecheckt. Voor de lange termijn heeft Nederland ‘een aantal continue leveringen vanuit China in het vooruitzicht’, schrijft het kabinet.

Er komen nog steeds veel aanbiedingen voor mondmaskers binnen, ook vanuit Nederland. Het eerder genoemde LCH coördineert dat. Goede aanbiedingen zijn nog steeds zeer welkom. Die kunnen gemeld worden via middelencorona@nfu.nl.

Nederland kijkt ook naar eigen productie van mondkapjes. Op het gebied van desinfectiemiddelen is die productie er al. DSM heeft de eerste spullen afgeleverd, die zijn verdeeld onder zorgaanbieders. Ook Avandis ziet nu de eerste flessen van de band rollen. Begin volgende week vinden ‘grote leveringen’ plaats. Multinational Cargill heeft toegezegd 60.000 liter oppervlaktedesinfectie te produceren en aan Nederland te doneren. Ook die levering komt volgende week.

Het goede nieuws: iedereen wil helpen
Naast beademingsapparatuur is personeel ‘de grootste bottleneck’ om de coronacrisis het hoofd te bieden, stelt Diederik Gommers. Aan de bereidheid in het land ligt dat in elk geval niet. Al ongeveer 20.000 mensen hebben zich gemeld om een handje toe te steken in deze spannende tijden, meldt het kabinet. Dat gebeurde via www.extrahandenvoordezorg.nl. Hier kunnen gestopte zorgprofessionals zich aanmelden om tijdelijk terug te keren. Zorg- en welzijnsorganisaties die staan te springen om extra medewerkers kunnen hier terecht.

Teams in iedere regio zorgen ervoor dat mensen terechtkomen op de plekken waar ze het hardst nodig zijn en ze het meest kunnen betekenen. Zorgorganisaties die nu minder druk zijn, wordt ook gevraagd personeel uit te lenen. Gemeentes wordt gevraagd soepel te zijn met financiële afspraken, omdat deze speciale tijd volgens het kabinet vraagt om speciale inspanningen.

Bekijk hieronder al onze video’s over het coronavirus: