Rechtbank neemt morgen besluit over gegijzelde NOS-journalist, Kamer wil opheldering

Volgens de omroep kwam Bas er eerder dit jaar achter dat enkele telefoongesprekken tussen hem en een bron door justitie werden afgeluisterd. Ook zouden verslagen van deze gesprekken door justitie aan het dossier zijn toegevoegd. Zowel de bron als Bas zijn geen verdachten in de zaak.

Bas werd door deze telefoongesprekken opgeroepen als getuige. De journalist heeft gezegd dat het geven van antwoorden op vragen kan leiden tot een gevaarlijke situatie voor zowel de bron als voor hem, maar daar ging de rechter-commissaris niet in mee. 

De NOS zegt dat de gijzeling geen verandering zal brengen in de opstelling van Bas. ,,Het recht op bronbescherming is voor een journalist cruciaal om zijn functie als waakhond van de democratie te kunnen uitvoeren. Dit wordt door de rechter-commissaris onderschat. Niet voor niets is hier kortgeleden nog de wet voor aangescherpt’’, aldus NOS-hoofdredacteur Marcel Gelauff.

Sinds vorig jaar oktober hoeven journalisten als getuige in een strafzaak geen vragen te beantwoorden over de identiteit van hun bron. Normaal gesproken is een getuige verplicht te antwoorden. Maar het maatschappelijk belang dat personen zich zonder vrees voor vervolging met informatie tot journalisten moeten kunnen wenden, weegt in het algemeen zwaarder.

Het gebeurt niet vaak dat journalisten gegijzeld worden door de rechtbank. In 2006 werden twee journalisten van De Telegraaf vastgezet toen ze weigerden hun bronnen prijs te geven in een zaak over geheime dossiers van de inlichtingendienst. De krant voerde destijds campagne om ze vrij te krijgen.  

Kamerleden willen het naadje van de kous weten bij deze nieuwe gijzelingszaak. ,,Journalisten zijn de controleurs van de macht en die taak moeten ze ongehinderd kunnen uitoefenen”, zegt VVD‘er Jeroen van Wijngaarden. ,,De persvrijheid is voor de VVD nagenoeg heilig.” De partij wil zo snel mogelijk van minister Grapperhaus horen wat de redenen zijn. ,,Anders vind ik dat deze journalist direct moet worden vrijgelaten.”

CDA-Kamerlid Chris van Dam spreekt van ‘een zeer bijzondere beslissing'. ,,Juist omdat onlangs in de Kamer het wetsvoorstel behandeld is waarmee de journalist een officieel verschoningsrecht heeft gekregen. Het blijft belangrijk bij individuele zaken terughoudend te zijn met inmenging in rechterlijke beslissingen. Daarom vragen wij de minister hier met spoed op te reageren.”

D66 laat er ook geen misverstand over bestaan: ,,De persvrijheid is in onze democratie enorm belangrijk; daar moeten we bijzonder zuinig op zijn.” En oppositiepartij SP zegt: ,,Dit is ernstig. De journalistieke bronbescherming is van groot maatschappelijk belang. Het is zeer de vraag of dit is wat de wetgever met de wet bronbescherming heeft beoogd.” De PvdA wil van de minister weten of de wetgeving wellicht nog verder moet worden aangescherpt. De PVV noemt de kwestie ‘schandalig‘. 

Een woordvoerster van het ministerie van Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) laat weten geen commentaar te willen geven op lopende procedures.