De ravage na het ongeluk op de A12 bij Den Haag. © District 8

Rijkswaterstaat onderzoekt matrixportaal na week met fatale botsingen

Rijkswaterstaat onderzoekt of er een patroon zit in de drie recente dodelijke botsingen met een ‘matrixportaal’. Vóór de fatale crash in Den Haag was er ook zo’n ongeluk in Staphorst en Deventer. De trieste balans: drie frontale botsingen, in drie dagen tijd, met negen doden.

André Valkeman 25-04-19, 03:00 Laatste update: 11:09

Bij A1-afslag Deventer knalden op paasmaandag vier Apeldoornse vrienden op een maxtrixportaal, net als in Den Haag. Hun auto vloog in brand. Ook hier overleden, net als in Den Haag, vier inzittenden. Diezelfde paasmaandag reed in Staphorst al een 19-jarige Deventerse tegen zo’n portaal. Ook daar met dodelijke afloop.

Voor wegbeheerder Rijkswaterstaat een alarmerend gegeven. ,,We betreuren de ongevallen zeer en leven mee met de nabestaanden’’, vertelt Thijs Scheres, persvoorlichter Rijkswaterstaat. De botsing op het matrixportaal is de gemene deler. Toch zijn er ook verschillen.

In Staphorst en Den Haag was er een vangrail voor het matrixportaal. In Deventer niet. Scheres: ,,We zullen dat in deze gevallen natuurlijk altijd onderzoeken, is ons beleid. Ook nu. Is er een patroon? Moeten we dingen aanpassen? Dat zal na onderzoek van onze deskundigen duidelijk worden.’’

Obstakelvrije meters

Scheres kan uitleggen waarom er in Deventer geen vangrail stond. ,,Vanaf de kantlijnmarkering op de weg meten we hoeveel obstakelvrije meters er zijn. Een paar meter de berm in mag er geen obstakel staan, volgens de regels.’’

Zo’n obstakel kan een viaduct zijn of een matrixportaal. In Staphorst en Den Haag stonden de portalen kort op de weg. ,,Daar was dus een geleiderail, in de volksmond vangrail genoemd. Er waren in Deventer vanaf de snelweg voldoende meters obstakelvrijezone, dus was daar geen geleiderail.’’

Impact minder groot

Een vangrail maakt de impact van een knal minder groot, stelt Scheres. ,,Maar het wil niet zeggen dat een geleiderail geen botsing brengt, of dat mensen dan niet gewond raken of overlijden. Helaas... Het maakt de kans kleiner dat de botsing ernstig is. De rail zorgt er namelijk vaak voor dat je langs het obstakel wordt geleid.’’

Ondanks de drie dramatische auto-ongelukken blijkt uit onderzoek dat juist snelwegen het meest veilig zijn. Volgens het instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) lopen verkeersdeelnemers meer risico op een ongeluk op provinciale wegen en wegen binnen de bebouwde kom.

Op snelwegen komen frontale crashes dankzij de middenberm nauwelijks voor. Bovendien rijdt het verkeer in dezelfde richting, op ongeveer dezelfde snelheid en zijn er waarschuwingssignalen voor weggebruikers die een file in rijden.

Snelwegen zijn meest veilige wegen van ons land

Ondanks de drie dramatische auto-ongelukken van afgelopen week op de snelweg, blijkt uit onderzoek dat snelwegen de meest veilige wegen van ons land zijn. Het instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) stelt dat verkeersdeelnemers de grootse risico’s op een ongeluk lopen op wegen binnen de bebouwde kom en op provinciale wegen. ,,Zo zijn veel 30-kilometerzones nog altijd sober ingericht, soms alleen met een ‘zone 30-bord’ of een uitritconstructie. De verkeerssituatie wordt veiliger met drempels, asverspringingen, wegversmallingen of een ander wegdek,” zegt een woordvoerder van het SWOV.

Autosnelwegen zijn ondanks hun hoge maximumsnelwegen het veiligste wegtype. Dankzij de middenberm komen frontale aanrijdingen in Nederland amper voor. Bovendien rijdt het verkeer in dezelfde richting, in ongeveer dezelfde snelheid en waarschuwt verkeerssignalering weggebruikers die op een file inrijden.

Het aantal verkeersdoden op de Nederlandse wegen nam afgelopen jaar toe. Liefst 678 mensen kwamen om, 65 meer dan in 2017. Volgens Veilig Verkeer Nederland (VVN) is een ongeluk in de meeste gevallen het gevolg van menselijk falen. Denk aan rijden met een te hoge snelheid, alcohol- of drugsgebruik of afleiding door de smartphone. VVN steunt de MONO-campagne, waarin verkeersdeelnemers worden opgeroepen hun mobiel te negeren wanneer ze onderweg zijn. ,,Het moet gemeengoed worden om geen belletjes of appjes te beantwoorden als je achter het stuur zit,” zegt een VVN-woordvoerder.

Het SWOV legt de prioriteit liever bij verkeersmaatregelen dan bij campagnes die het gedrag van verkeersdeelnemer moeten veranderen. ,,Wanneer je de weg goed inricht, lok je veilig gedrag uit. Uit eerder onderzoek weten we bijvoorbeeld dat automobilisten zachter rijden als er klinkers in een 30kilometer zone liggen in plaats van asfalt,” aldus het SWOV.

Het ongeval op de A1 bij Deventer waarbij vier mensen overleden bleek een eenzijdig ongeluk: