Riskant drinkende student moet eerder in beeld komen

Nu de introductieweken achter de rug zijn en de studenten weer in de collegebanken zitten, gaat ook het studentenleven weer zijn gewone gang. Dat betekent dat er ook weer flink op los gedronken wordt her en der. Typisch studentengedrag, maar ook gedrag dat een keerzijde kan hebben als studenten in die periode een alcoholprobleem ontwikkelen. Het vormde de aanleiding voor hogeschool Windesheim en de Universiteit van Amsterdam om te onderzoeken wat ze daar tegen zouden kunnen doen.

Momenteel valt in de onderzochte steden Amsterdam en Zwolle zo'n 85 procent van de Nederlandse studenten in de categorie risicodrinker, wat betekent dat hun alcoholgebruik invloed kan hebben op zowel hun gezondheid als hun studieprestaties. Hoewel veel studenten na hun studie stoppen met dat gedrag, blijft een deel ervan doordrinken in dezelfde hoeveelheden en ontwikkelt een verslaving. Iets waar nu nog weinig zicht op is, omdat het niet structureel wordt bijgehouden. Daardoor worden studenten die mogelijk een alcoholprobleem ontwikkelen niet op tijd gesignaleerd.

Onderzoeker Jolien Dopmeijer is een van de initiatiefnemers van het onderzoek. Samen met studentartsen van de UvA en het AMC ondervroeg ze de afgelopen tijd zo'n 5500 studenten uit Zwolle en Amsterdam over hun alcoholgebruik. Zij kregen een vragenlijst voorgelegd met drie vragen over de frequentie en de hoeveelheid drank. Aan hun antwoorden werd vervolgens een score gehangen. Drinkt een student bijvoorbeeld vier keer of vaker per week of meer dan tien glazen, dan leidt dat tot een hoge score.

Zo'n hoge score werkt vervolgens als een soort alarmbel, die aangeeft dat het mogelijk gaat om een student met een beginnend drankprobleem. Wat vervolgens aanleiding geeft om in gesprek te gaan met de student en zijn of haar gedrag te bespreken. Dopmeijer: ,,Signaleer je dat er een mogelijkheid is dat studenten een verslaving ontwikkelen, dan kun je al in een vroeg stadium feedback geven en doorvragen naar de frequentie en drinkpatronen."

De methode van Dopmeijer borduurt voort op een bestaande vragenlijst die nu al voor volwassenen wordt gebruikt, maar die is aangepast aan studenten door te werken met een andere normering. Dat was volgens Dopmeijer nodig omdat studenten over het algemeen allemaal wat hoger scoren door typisch studentengedrag. ,,Bijvoorbeeld bingedrinken scoort hoog als risicovol gedrag, iets wat onder studenten regelmatig gebeurt", aldus Dopmeijer. Dat wil echter nog niet zeggen dat die studenten direct een alcoholprobleem hebben. ,,Doorgaans is er een natuurlijk verloop, bijvoorbeeld zodra die studenten aan het werk gaan." 

Dopmeijer en haar medeonderzoekers willen met deze aangepaste normering een tool bieden aan mensen die met studenten werken. Denk aan preventiewerkers, huisartsen, de verslavingszorg en de GGD. Door de aangepaste vragenlijst te gebruiken in plaats van de standaardlijst wordt het gemakkelijker om probleemgevallen onder de doorgaans toch wat meer drinkende studenten te ontdekken. Dopmeijer: ,,De kunst is om de echte risicostudent te herkennen en daar direct mee in gesprek te gaan. Dan is er nog wat aan te doen."

Dopmeijer blijft de komende tijd samen met de studentartsen jaarlijks screenen in Zwolle, Amsterdam en mogelijk ook in andere steden. Ze hoopt binnenkort te promoveren op haar bevindingen, die onderdeel zijn van een breder onderzoek naar psychosociale problemen bij studenten zoals angst en depressie.