Het leek zo makkelijk. Even die prangende vraag aan de leraar stellen via WhatsApp. Een serieus antwoord komt terug, maar ook: nachtkusjes. Twee leerlingen laten de berichtjes aan de directeur van hun middelbare school zien. De leraar wordt ontslagen.

Maar wat doe je als een leraar per ongeluk een pikante privéfoto in de klassenapp verstuurt? Of als een docent via Twitter een politieke uitspraak doet, waarover leerlingen en ouders hun beklag doen? En wat als de naam van jouw school ineens overal in het nieuws opduikt, omdat leerlingen ongevraagd een naaktfoto van een klasgenoot via sociale media hebben verspreid?

Middelbare scholen worstelen met online incidenten. Vandaag verschijnen tips voor scholen over hoe om te gaan met sociale media. Ze betwijfelen hoe strikt de omgang van docenten en leerlingen met sociale media in regels moeten worden vastgelegd. ,,Je wilt niet dat een docent op titel van jouw school politiek getinte uitspraken op Twitter doet. Maar je wilt zo’n leraar ook niet de mond snoeren’’, verwoordt Remco Pijpers, adviseur bij Kennisnet (expertisecentrum voor scholen en ict). 

Hoewel een deel van de scholen de afgelopen jaren protocollen heeft opgesteld, vinden ze het lastig om met incidenten om te gaan. Dat blijkt uit een rondgang van Kennisnet onder scholen. Daarom heeft het expertisecentrum een aantal tips op een rij gezet. Docenten moeten zich er bijvoorbeeld van bewust zijn, dat ze ook online een voorbeeldfunctie hebben. Tot laat met leerlingen appen of tijdens de lessen scrollen op Facebook, dat kan niet. Bovendien is het van belang dat scholen duidelijke grenzen stellen aan wat zij toelaatbaar surfgedrag vinden. 

Ook willen de middelbare scholen van elkaars situaties leren. Op zogenoemde discussiekaarten beschreef Kennisnet waargebeurde incidenten. Die kunnen ze bespreken in het lerarenteam. ,,Een protocol is niet meer voldoende. Het is belangrijk dat leraren over de grijze gebieden praten, digitaal deskundiger worden en goed opgeleid zijn’’, aldus Pijpers.

Sectororganisatie VO-raad denkt dat scholen de tips goed kunnen gebruiken. ,,Wat er online gebeurt, valt voor scholen bijna niet bij te benen. De ontwikkelingen gaan zo hard’’, erkent woordvoerder Linda Zeegers.

Bleven incidenten voorheen binnenschools, nu kan er online een sneeuwbaleffect ontstaan, doordat steeds meer mensen zich ermee gaan bemoeien. Dat betekent dat scholen nauwlettend in de gaten moeten houden wat op sociale media over ze wordt gezegd. Niet alleen leerlingen, maar ook de ouders kunnen hun ongenoegen online uiten.

Dat kan bijvoorbeeld ook gebeuren als een boze leerling online een dreigement uit door een foto van een pistool online te zetten en te schrijven dat er iets ergs gaat gebeuren. Pijpers: ,,De situatie is voor scholen complexer geworden. Ze moeten herkennen wanneer het mis is en wanneer het een flauw pubergrapje betreft.’’